Bài 26. Khúc xạ ánh sáng

Chương VI
KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I. Sự khúc xạ ánh sáng:
1. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng:
Khúc xạ là hiện tượng lệch phương(gãy) của các tia sáng khi truyền xiên góc qua mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt khác nhau.
BA ĐỊNH LUẬT CƠ BẢN CỦA QUANG HÌNH HỌC
 Định luật truyền thẳng ánh sáng
 Định luật phản xạ ánh sáng
 Định luật khúc xạ ánh sáng
I. Sự khúc xạ ánh sáng:
2. Định luật khúc xạ ánh sáng:
+ SI: Tia tới
+ I: điểm tới
+ N’IN: Pháp tuyến với mặt phân cách tại I
+ IR: Tia khúc xạ
+ i: góc tới, r: góc khúc xạ
+ mặt phẳng chứa (SI;IN) gọi là mặt phẳng tới
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I. Sự khúc xạ ánh sáng:
2. Định luật khúc xạ ánh sáng:
+ Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới và ở phía bên kia pháp tuyến so với tia tới


+ Với hai môi trường trong suốt nhất định, tỉ số giữa sin góc tới (sini) và sin góc khúc xạ (sinr) luôn không đổi
2. ĐỊNH LUẬT KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
a. Thí nghiệm:
S
R
r
i
S
S
R
R
Đề - các
Xnen
Trong thực tế, hiện tượng khúc ánh sáng có một số ứng dụng để giải thích một số hiện tượng hoặc chế tạo các dụng cụ quang học:
II. Chiết suất của môi trường
1. Chiết suất tỉ đối.
Nếu n21 > 1 thì r < i : Môi trường 2 chiết quang hơn môi trường 1
Nếu n21 < 1 thì r > i : Môi trường 2 chiết quang kém môi trường 1
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
n21 gọi là chiết suất tỉ đối của môi trường (2) đối với môi trường (1)
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
II. Chiết suất của môi trường:
2. Chiết suất tuyệt đối:
Chiết suất tuyệt đối (gọi tắt là chiết suất ) của một môi trường là chiết suất tỉ đối của môi trường đó đối với chân không.
Chiết suất của chân không là 1
Chiết suất của không khí là 1,000293
n1 : Chiết suất tuyệt đối của môi trường 1
n2 : Chiết suất tuyệt đối của môi trường 2
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
Hệ thức liên hệ chiết suất tuyệt đối và chiết suất tỉ đối.
II. Chiết suất của môi trường:
2. Chiết suất tuyệt đối:
Lưu ý
1. Biểu thức khác của định luật khúc xạ.
n1sini = n2sinr
2. Trường hợp i và r nhỏ hơn 100 thì:
n1i = n2r
3. Nếu i = 00
Khi đó r = 00: Tia sáng truyền thẳng
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
II. Chiết suất của môi trường:
2. Chiết suất tuyệt đối:
b. Chiết suất tuyệt đối:
- Chiết suất tuyệt đối (thường gọi tắt là chiết suất) của một môi trường là chiết suất tỉ đối của môi trường đó đối với chân không.
- Chiết suất của chân không là 1.
- Mọi môi trường trong suốt đều có chiết suất tuyệt đối lớn hơn 1.
- Chiết suất của không khí là 1,000293.
III. CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG
- Công thức liên hệ giữa chiết suất tuyệt đối và vận tốc ánh sáng:
Trong đó:
c: tốc độ ánh sáng trong chân không;
: tốc độ ánh sáng trong môi trường.
S
I
n1
n2
R
K
Hãy quan sát đường truyền của tia sáng cho nhận xét?
K
J
III. TÍNH THUẬN NGHỊCH CỦA SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG:
* Ghi chú: Tính thuận nghịch biểu hiện ở cả 3 hiện tượng: sự truyền thẳng, sự phản xạ và sự khúc xạ.
Ánh sáng truyền đi theo đường nào thì cũng truyền ngược lại theo đường đó.
S
I
S’
S
I
R
TÓM TẮT KIẾN THỨC
1. Định luật khúc xạ ánh sáng:
Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới và ở bên kia pháp tuyến so với tia tới
Với hai môi trường trong suốt nhất định, tỉ số giữa sin góc tới (sini) và sin góc khúc xạ (sinr) luôn không đổi
2. Chiết suất:
Chiết suất tỉ đối:
Chiết suất tuyệt đối:
+ Chiết suất tỉ đối với chân không
+ Ta có:
- Công thức của định luật khúc xạ ánh sáng viết dưới dạng đối xứng: n1sini = n2sinr
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
ẢNH CỦA MỘT VẬT ĐƯỢC TẠO BỞI SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG QUA MẶT PHÂN CÁCH HAI MÔI TRƯỜNG
S
K
I
N
N`
P
S
K
I
N
P
i
r
i
i’
Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
Hiện tượng phản xạ ánh sáng
C7: Phân biệt hiện tượng khúc xạ và phản xạ ánh sáng
Phân biệt hiện tượng khúc xạ và phản xạ ánh sáng
KIỂM TRA KIẾN THỨC ĐÃ HỌC
Quan sát các hình vẽ sau:
Hãy chọn hình vẽ đúng theo định luật khúc xạ ánh sáng?
Trường hợp 1: n1 > n2
Trường hợp 2: n1 < n2
n1sini = n2sinr
b)
a)
b)
a)
Chiếu một tia sáng từ trong nước ra ngoài không khí thì hình vẽ nào sau đây biểu diễn đúng tia tới và tia khúc xạ:
A. B. C. D.
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG