Bài 26. Khúc xạ ánh sáng

Giáo viên : Vũ Trọng Đãng
trường thpt cầu xe
Sở giáo dục và đào tạo hải dương
bộ môn vật lý 11
Người thực hiện : G V - Phạm Quốc Toản
CHƯƠNG VI
KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
Các định luật cơ bản của quang hình học:
Định luật truyền thẳng ánh sáng.
Định luật phản xạ ánh sáng.
Định luật khúc xạ ánh sáng
III. Tính thuận nghịch của chiều truyền as

BÀI 26 KH�C X? �NH S�NG
I. Sự khúc xạ ánh sáng.
1. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng.
2. Định luật khúc xạ ánh sáng.

II. Chiết suất của môi trường.
1. Chiết suất tỉ đối.
2. Chiết suất tuyệt đối.
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I. Sự khúc xạ ánh sáng
1. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng:
Khúc xạ là hiện tượng lệch phương(gãy) của các tia sáng khi truyền xiên góc qua mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt khác nhau.
I. Sự khúc xạ ánh sáng
2. Định luật khúc xạ ánh sáng:
+ SI: Tia tới
+ I: điểm tới
+ N’IN: Pháp tuyến với mặt phân cách tại I
+ IR: Tia khúc xạ
+ i: góc tới, r: góc khúc xạ
+ mặt phẳng chứa (SI;IN) gọi là mặt phẳng tới
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
i’
s’
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I. Sự khúc xạ ánh sáng
2. Định luật khúc xạ ánh sáng:
+ Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới và ở phía bên kia pháp tuyến so với tia tới


+ Với hai môi trường trong suốt nhất định, tỉ số giữa sin góc tới (sini) và sin góc khúc xạ (sinr) luôn không đổi
I. Sự khúc xạ ánh sáng:
II. Chiết suất của môi trường
1. Chiết suất tỉ đối.
Nếu n21 > 1 thì r < i : Môi trường 2 chiết quang hơn môi trường 1
Nếu n21 < 1 thì r > i : Môi trường 2 chiết quang kém môi trường 1
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
n21 gọi là chiết suất tỉ đối của môi trường (2) đối với môi trường (1)
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I. Sự khúc xạ ánh sáng
II. Chiết suất của môi trường
2. Chiết suất tuyệt đối:
Chiết suất tuyệt đối (gọi tắt là chiết suất ) của một môi trường là chiết suất tỉ đối của môi trường đó đối với chân không.
Chiết suất của chân không là 1
Chiết suất của không khí là 1,000293
n1 : Chiết suất tuyệt đối của môi trường 1
n2 : Chiết suất tuyệt đối của môi trường 2
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
Hệ thức liên hệ chiết suất tuyệt đối và chiết suất tỉ đối.
I. Sự khúc xạ ánh sáng
II. Chiết suất của môi trường
2. Chiết suất tuyệt đối:
Lưu ý
1. Biểu thức khác của định luật khúc xạ.
n1sini = n2sinr
2. Trường hợp i và r nhỏ hơn 100 thì:
n1i = n2r
3. Nếu i = 00
Khi đó r = 00: Tia sáng truyền thẳng
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I. Sự khúc xạ ánh sáng
II. Chiết suất của môi trường
2. Chiết suất tuyệt đối:
I. Sự khúc xạ ánh sáng
II. Chiết suất của môi trường
III. Tính thuận nghịch của chiều truyền ánh sáng
Ánh sáng truyền đi theo đường nào thì cũng truyền ngược lại theo đường đó
I
S
S
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
TÓM TẮT KIẾN THỨC
1. Định luật khúc xạ ánh sáng:
Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới và ở bên kia pháp tuyến so với tia tới
Với hai môi trường trong suốt nhất định, tỉ số giữa sin góc tới (sini) và sin góc khúc xạ (sinr) luôn không đổi
2. Chiết suất:
Chiết suất tỉ đối:
Chiết suất tuyệt đối:
+ Chiết suất tỉ đối với chân không
+ Ta có:
- Công thức của định luật khúc xạ ánh sáng viết dưới dạng đối xứng: n1sini = n2sinr
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
Mắt người nhìn cá trong bể nước
BÀI 26 KH�C X? �NH S�NG
Xét một con cá bơi lội trong nước,
vị trí thực tế của nó nằm ở đâu
so với ảnh mà ta nhìn thấy?
Chiếu một tia sáng từ nước ra ngoài không khí (Chiết suất của nước là 4/3). Tính góc khúc xạ, biết góc tới bằng: a. 300 b. 450 c. 600
Bài 3: Một tia sáng truyền trong không khí tới mặt thoáng của một chất lỏng. Tia phản xạ và tia khúc xạ vuông góc với nhau. Trong các điều kiện đó, giữa góc tơi i và góc khúc xạ r có hệ thức liên hệ nào?
A. i = r + 90o C. i = 180o – r
B. i + r = 90o D. r = 180o – 2i
2. Chiếu một ánh sáng đơn sắc từ chân không vào một khối chất trong suốt với góc tới 450 thì góc khúc xạ bằng 300. Chiết suất tuyệt đối của môi trường này là?
BÀI TẬP VẬN DỤNG
ĐÁP ÁN a. 41050’
ĐÁP ÁN b. 70030’
ĐÁP ÁN c. Kh«ng cã
ĐÁP ÁN 1,41
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
Bài 1: Chọn câu đúng.
Chiết suất tỉ đối giữa môi trường khúc xạ và môi trường tới
luôn lớn hơn 1
luôn nhỏ hơn 1
bằng tỉ số giữa chiết suất tuyệt đối của môi trường khúc xạ và chiết suất tuyệt đối của môi trường tới
bằng hiệu số giữa chiết suất tuyệt đối của môi trường khúc xạ và chiết suất tuyệt đối của môi trường tới.
Bài 4: Mắt của một người đặt trong không khí nhìn xuống đáy một chậu có chứa một chất lỏng trong suốt có chiết suất n. Chiều cao lớp chất lỏng là 20cm. Mắt thấy đáy chậu dường như cách mặt thoáng của chất lỏng là h thì ta có:
h>20cm B. h<20cm c. h=20cm
D. Không thể kết luận được vì chưa biết chiết suất n của chất lỏng là bao nhiêu.
Bài tập về nhà
 Bài 1 đến bài 10 sách giáo khoa/ 166 và 167
 Đọc mục em có biết?
 Tiết sau là tiết luyện tập.
KIỂM TRA KIẾN THỨC ĐÃ HỌC
Quan sát các hình vẽ sau:
Hãy chọn hình vẽ đúng theo định luật khúc xạ ánh sáng?
Trường hợp 1: n1 > n2
Trường hợp 2: n1 < n2
n1sini = n2sinr
b)
a)
b)
a)
Tự luận
n = ?
kk
i
r
Áp dụng định luật khúc xạ ánh sáng:
Để tính n ?
Ta tính góc i và góc r = ?
r =
i =
(1)
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG