Bài 26. Hoạt động ngữ văn: Thi làm thơ năm chữ

Thi làm thơ năm chữ
Tiết 108
Người thực hiện: Nguyễn Văn Cư
I. đặc điểm thể thơ 5 ch?
Vớ d?:
Anh d?i viờn nhỡn Bỏc
C�ng nhỡn l?i c�ng thuong
Ngu?i Cha mỏi túc b?c
D?t l?a cho anh n?m

R?i Bỏc di dộm chan
T?ng ngu?i t?ng ngu?i m?t
S? chỏu mỡnh gi?t th?t
Bỏc nhún chõn nh? nh�ng.
(Minh Hu?)

I. ®Æc ®iÓm thÓ th¬ 5 chỮ
1. Ví dụ:
Anh đội viên / nhìn Bác
Càng nhìn / lại càng thương
Người Cha / mái tóc bạc
Đốt lửa / cho anh nằm.

Rồi Bác đi / dém chăn Từng người / từng người một
Sợ cháu mình / giật thột
Bác nhón chân / nhẹ nhàng.
(Minh Huệ)

I. ®Æc ®iÓm thÓ th¬ 5 chỮ
1. Ví dụ:
Anh đội viên / nhìn Bác
Càng nhìn / lại càng thương
Người Cha / mái tóc bạc
Đốt lửa / cho anh nằm.

Rồi Bác đi / dém chăn Từng người / từng người một
Sợ cháu mình / giật thột
Bác nhón chân / nhẹ nhàng.
(Minh Huệ)

I. đặc điểm thể thơ 5 ch?.
1. Ví dụ.
2. đặc điểm.
- M?i dũng tho cú 5 ch?.
- S? cõu trong b�i khụng h?n d?nh.
- Cú th? tỏch kh? ho?c khụng tỏch kh?.
- Nh?p: 2/3 ho?c 3/2.
- V?n: k?t h?p v?n chõn, v?n lung, v?n li?n, v?n cỏch.
Thích hợp miêu tả + kể chuyện.
II. Thi làm thơ.
1. Tập nhận diện, đánh giá.
Bài thơ: Cùng nhau đi lên
Lúc nước mắt tuôn rơi
Xin cất lên tiếng cười
Để sớm mai thức dậy
Sẽ thấy lòng dịu hơn

Sánh vai nhau tiến bước
Đi về phía mặt trời
Những con đường phía trước
Chẳng bao giờ gian nan.
(Nhãm 1)

8 cõu, chia 2 kh?.
ớt v?n, ớt hỡnh ?nh.
* Nhận xét:
II. Thi làm thơ.
1. Tập nhận diện, đánh giá.
Bài thơ: Mùa xuân đến.
Mùa xuân hoa đua nở
Các em vui hớn hở
Đi chúc Tết mọi người
Ai ai cũng vui cười
Đón chào một năm mới
Mùa xuân vui phơi phới
Mọi người đều phấn khởi
Vui đón mùa xuân sang.
(Nhãm 2)
* Nhận xét:
8 câu, không chia khổ.
Từ láy: hớn hở, phơi phới.
Vần chân liền, nhiều vần.
II. Thi làm thơ.
1. Tập nhận diện, đánh giá.
Bài thơ: Mùa xuân đến.
Mùa xuân hoa đua nở
Các em vui hớn hở
Đi chúc Tết mọi người
Ai ai cũng vui cười
Đón chào một năm mới
Mùa xuân vui phơi phới
Mọi người đều phấn khởi
Vui đón mùa xuân sang.
(Nhãm 2)
* Nhận xét:
8 câu, không chia khổ.
Từ láy: hớn hở, phơi phới.
Vần chân liền, nhiều vần.
II. Thi làm thơ.
1. Tập nhận diện, đánh giá.
Bài thơ: Mùa thu.
Tháng tám trời trong veo
đám mây lơ lửng treo
Một con chim chèo bẻo
Ngất nghẻo trên cành cây
Má em đỏ hây hây
Các bạn em xum vầy
Vui đón mùa thu tới
Và biết bao mong đợi
Trong mùa thu mới này.
(Nhóm 4)
- 9 câu, không tách khổ.
- Vần lưng, nhiều vần chân liền.
II. Thi làm thơ.
1. Tập nhận diện, đánh giá.
Bài thơ: Mùa thu.
Tháng tám trời trong veo
đám mây lơ lửng treo
Một con chim chèo bẻo
Ngất nghẻo trên cành cây
Má em đỏ hây hây
Các bạn em xum vầy
Vui đón mùa thu tới
Và biết bao mong đợi
Trong mùa thu mới này.
(Nhóm 4)
- 9 câu, không tách khổ.
- Vần lưng, nhiều vần chân liền.
- Từ láy: lơ lửng, ngất nghẻo, hây hây.
II. Thi làm thơ.
1. Tập nhận diện, đánh giá.
Bài thơ: Cún con đi hội.
Cỳn con cựng ch? T?m
D?y s?m di h?i Lim
Suong mai cũn d?ng gi?t
N? h?ng nhung bờn th?m
Cỳn con vui thớch thỳ
Thuy?n xuụi dũng sụng xanh
Li?n anh li?n ch? hỏt
Cõu hỏt m?i dua duyờn
Ti?ng hũ reo, tr?ng gi?c
Thi d?u v?t, ch?i g�
Kìa ông già tóc bạc
Ngồi nặn giống tò he
Bột màu khoe sắc thắm
Miền đất nghề tài hoa
Cún con nhìn mê mải
Chị Tấm đang thử hài
Lòng ước ao hạnh phúc
Cùng hoàng tử sánh vai
Xuân năm nay đi hội
Bỗng thấy lòng vui sao!
(Nhãm 3)
II. Thi làm thơ.
1. Tập nhận diện, đánh giá.
Bài thơ: Cún con đi hội.
Cỳn con cựng ch? T?m
D?y s?m di h?i Lim
Suong mai cũn d?ng gi?t
N? h?ng nhung bờn th?m
Cỳn con vui thớch thỳ
Thuy?n xuụi dũng sụng xanh
Li?n anh li?n ch? hỏt
Cõu hỏt m?i dua duyờn
Ti?ng hũ reo, tr?ng gi?c
Thi d?u v?t, ch?i g�
Kìa ông già tóc bạc
Ngồi nặn giống tò he
Bột màu khoe sắc thắm
Miền đất nghề tài hoa
Cún con nhìn mê mải
Chị Tấm đang thử hài
Lòng ước ao hạnh phúc
Cùng hoàng tử sánh vai
Xuân năm nay đi hội
Bỗng thấy lòng vui sao!
(Nhãm 3)
* Nhận xét:
- 20 câu, không chia khổ.
- ít vần: + Vần chân: mải - hài - vai.
+ Vần lưng: xanh - anh, gà - già, he - khoe.
- Từ láy: mê mải, thích thú.
- Biện pháp tu từ: Nhân hoá.
II. Thi làm thơ.
2. Tập đặt nhan đề, sửa lỗi.
Bài thơ: Bông hoa xinh đẹp nhất
Bông hoa xinh đẹp nhất
Là nụ cười trên môi
Dù nắng nôi oi bức
Thấy hoa là mát thôi.

Lúc bọn mình đang chơi
Có bạn nào cáu gắt
Mà nhìn thấy miệng cười
Là giận buồn tan biến.
II. Thi làm thơ.
2. Tập đặt nhan đề, sửa lỗi.
Bài thơ: Bông hoa xinh đẹp nhất
Bông hoa xinh đẹp nhất
Là nụ cười trên môi
Dù nắng nôi oi bức
Thấy hoa là mát thôi.

Lúc bọn mình đang chơi
Có bạn nào cáu gắt
Mà nhìn thấy miệng cười
Là giận buồn tan mất.
II. Thi làm thơ.
3. đọc mở rộng, tham khảo.
+ Thơ năm chữ.
+ Tham khảo thơ Trần Đăng Khoa:
- Hà Nội.
- Trăng ơi … từ đâu đến?
- Đánh thức trầu.


Thơ hay
Vần
Hình ảnh
Biện pháp tu từ
Các yếu tố cơ bản để có bài thơ hay:
Củng cố
Bài thơ có thể nhiều vần hoặc ít vần nhưng lời thơ cần liền mạch, hệ thống hình ảnh sinh động.
Vần không nhất thiết phải giống hoàn toàn.
Cần chú ý sử dụng từ ngữ gợi hình, gợi cảm, biện pháp tu từ.
Nội dung và nhan đề phải phù hợp.


Hướng dẫn học.
S?a l?i, ho�n thi?n b�i tho c?a mỡnh.
Rốn nang khi?u tho: cham d?c tham kh?o, h?c thu?c, ghi nh?, t?p sỏng tỏc.
Chộp cỏc b�i tho tiờu bi?u c?a cỏc nhúm.
Chu?n b?: Cõy tre Vi?t Nam.

Chúc quý thầy cô giáo mạnh khoẻ, hạnh phúc!
Chỳc cỏc em h?c gi?i, cham ngoan!