Bài 26. Hoạt động ngữ văn: Thi làm thơ năm chữ

Giáo án văn 6
Nguy?n Th? L? H?ng
THCS Lờ Thi?n - An Duong - H?i Phũng
TIẾT 112
THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
I/ ĐẶC ĐIỂM THƠ NĂM CHỮ
ĐOẠN 1

Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càng thương
Người cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm

Rồi Bác đi dém chăn
Từng người từng người một
Sợ cháu mình giật thột
Bác nhón chân nhẹ nhàng
Một dòng năm chữ (ngũ ngôn)
Anh đội viên mơ màng
Như nằm trong giấc mộng
Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng…

( Minh Huệ )
ĐOẠN 2

Mỗi năm hoa đào nở
Lại thấy ông đồ già
Bày mực tàu giấy đỏ
Bên phố đông người qua.

Bao nhiêu người thuê viết
Tấm tắc ngợi khen tài:
Hoa tay thảo những nét
Như phượng múa rồng bay
Mỗi khổ bốn câu
Nhưng mỗi năm mỗi vắng
Người thuê viết nay đâu?
Giấy đỏ buồn không thắm
Mực đọng trong nghiên sầu…
( Vũ Đình Liên)
ĐOẠN 3

Em đi như chiều đi
Gọi chim vườn bay hết
Em về tựa mai về
Rừng non xanh lộc biếc
Em ở trời trưa ở
Nắng sáng màu xanh che.

( Chế Lan Viên)
Không chia khổ
- Số chữ:
Gieo vần:
Ngắt nhịp:
Khổ thơ:
Số câu :
Nguồn gốc:
- Số chữ: có năm chữ mỗi dòng.
Gieo vần: Vần chân, vần lưng, vần liền, vần cách.
Ngắt nhịp: 2/3 hoặc 3/2 ( linh hoạt )
Khổ thơ: thường mỗi khổ có 4 câu, hoặc 2 câu, hoặc không chia khổ.
Số câu : không hạn định.
Nguồn gốc: từ thể thơ năm tiếng trong thơ ca dân gian như: vè kể chuyện, tục ngữ, hay hát dặm Nghệ - Tĩnh.
* GHI NHỚ: SGK/105.
Thơ năm chữ là thể thơ mỗi dòngnăm chữ, còn gọi là thơ ngũ ngôn,có nhịp 3/2 hoặc 2/3. Vần thơ thay đổi không
nhất thiết là vần liên tiếp, số câu không hạn định. Bài thơ thường chia khổ,
mỗi khổ thường bốn câu, có khi hai câu
hoặc không chia khổ.
Cặp đôi chia sẻ - 2 phút

? Em có nhận xét gì
về đặc điểm
thơ năm chữ với thơ
bốn chữ?
Thơ 4 chữ
Thơ 5 chữ
- Có 4 chữ
- Gieo vần: cũng có cách gieo vần như thơ năm chữ.
- Ngắt nhịp: 2/2
- khổ thơ: có 4 câu/khổ, 2 câu/ khổ.
-Số chữ: có 5 chữ
-Gieo vần: vần chân
vần lưng, vần liền,
vần cách.
- Ngắt nhịp: 2/3,3/2
- Khổ thơ:có 4 câu/khổ, 2 câu/khổ, hoặc không chia khổ.
Đều có nguồn gốc từ thơ ca dân gian.
Thơ năm chữ khác với thơ ngũ ngôn
đời Đường ( Trung Quốc) ở chỗ:
Thơ 5 chữ hiện đại vần, nhịp thay
đổi theo cảm xúc. Đặc biệt cách ngắt
nhịp linh hoạt. Còn thơ ngũ ngôn cổ
điển có niêm luật chặt chẽ.
II/ THI LÀM THƠ NĂM CHỮ
1/ Thi làm thơ năm chữ theo mô phỏng:
Mặt trời càng lên tỏ
Bông lúa chín thêm vàng
Sương treo đầu ngọn cỏ
Sương lại càng long lanh
Bay vút tận trời xanh
Chiền chiện cao tiếng hót.
(Trần Hữu Thung)
Em hãy xác định vần và nhịp của đoạn thơ trên?
Mô phỏng đoạn thơ trên và làm một đoạn thơ 5 chữ có vần,nhịp tương tự?
Mặt trời càng lên tỏ
Bông lúa chín thêm vàng
Sương treo đầu ngọn cỏ
Sương lại càng long lanh
Bay vút tận trời xanh
Chiền chiện cao tiếng hót.
(Trần Hữu Thung)
Có chú bé loắt choắt
Mang cái xắc xinh xinh
Cái chân đi thoăn thoắt
Với cái đầu nghênh nghênh
Mũ ca lô đội lệch
Mồm chú huýt sáo vang
Chú như con chim chích
Nhảy nhót trên đường vàng.
Trung thu đón trăng sáng
Trời bỗng mù mịt…
Em thở dài ngao ngán
Trăng ướt nhòe, buồn… !
(Phan Trung Hiếu)
2/ Thi làm thơ năm chữ theo chủ đề:
Lưu ý: Mu?n l�m tho nam ch? ph?i cú c?m xỳc chõn th�nh, trong sỏng. Xỏc d?nh rừ ch? d? v� cỏc d?c di?m d?c trung c?a tho nam ch?.