Bài 26. Cây tre Việt Nam

KIỂM TRA BÀI CŨ
? Nêu cảm nhận của em về giá trị nội dung và nghệ thuật của bài kí Cô Tô?
Tiết 109:
I. Tìm hieåu chung:
Văn bản: CÂY TRE VIỆT NAM
(Thép Mới)
1/ Tác giả, tác phẩm:
- Theùp Mới (Haø Vaên Loäc )
- Laø nhaø vaên, nhaø baùo xuaát saéc.
b, Taùc phaåm:
- Xuaát xöù:Laø baøi thuyeát minh cho boä phim cuøng teân cuûa ñaïo dieãn ngöôøi Ba Lan
- Theå loaïi: Buùt kí
- Phöông thöùc bieåu ñaït:Thuyeát minh, mieâu taû, bieåu caûm vaø bình luaän.
? Nêu những hiểu biết của em về nhà văn Thép Mới?
a, Tác giả:
? Cho biết xuất xứ, thể loại và phương thức biểu đạt của văn bản ?
(Chú thích * SGK)
2/ Đọc, tìm bố cục:
a, Đọc:
b, Tìm bố cục:
? Văn bản này có thể chia làm mấy phần? Nêu nội dung chính của từng phần?
- Phần 1:T? d?u ? "chí khí nhu ngu?i": Gi?i thi?u chung v? cây tre Vi?t Nam
- Phần 2: Còn lại : S? g?n bó gi?a tre v?i con ngu?i và dân tộc Vi?t Nam
2 ph?n:
* Hướng dẫn đọc: Đọc với giọng trầm lắng, thiết tha, lúc hân hoan khi lại thủ thỉ tâm tình. Đoạn cuối bài đọc chậm, giọng chắc khoẻ, thiết tha, rắn rỏi.
Tiết 109:
I. Tìm hieåu chung:
Văn bản: CÂY TRE VIỆT NAM
(Thép Mới)
1/ Tác giả, tác phẩm:
(Chú thích * SGK)
2/ Đọc, tìm bố cục:
II. Tìm hieåu chi tieát vaên baûn :
1/Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam
? Họ nhà tre được tác giả miêu tả như thế nào về đặc điểm phẩm chất? Tìm các chi tiết nói lên điều đó?
- Tre có mặt khắp mọi nơi trên đất nước ta
- Tre là bạn thân của nông dân và nhân dân Việt Nam.
? Ở phần 1, tác giả giới thiệu cây tre xuất hiện ở đâu và có quan hệ như thế nào với người dân Việt Nam?
- Tre coù những phẩm chất đáng quý : Mộc mạc , nhũn nhặn , cứng cáp , dẻo dai , thanh cao , giản dị, có chí khí ….
? Để làm nổi bật đặc điểm phẩm chất của tre tác giả đã dùng thủ pháp nghệ thuật gì ? Tác dụng của nó?
=> Ngheä thuaät nhaân hoùa: Tre mang nhöõng phaåm chaát toát ñeïp cuûa con ngöôøi Vieät Nam
Tiết 109:
I. Tìm hieåu chung:
Văn bản: CÂY TRE VIỆT NAM
(Thép Mới)
1/ Tác giả, tác phẩm:
(Chú thích * SGK)
2/ Đọc, tìm bố cục:
II. Tìm hieåu chi tieát vaên baûn :
1/Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam
2 /Söï gaén boù giöõa tre vôùi con ngöôøi vaø daân toäc Việt Nam
? Sự gắn bó giữa tre với con người và dân tộc Việt Nam được tác giả đề cập ở những phương diện nào?
* Trong cuộc sống lao động sản xuất
* Trong đời sống văn hóa tinh thần
* Trong chiến đấu chống ngoại xâm
* Trong hiện tại và tương lai

NHÓM 1:

Cây tre trong cuộc sống
lao động
sản xuất
NHÓM 2:

Cây tre trong
đời sống
văn hóa
tinh thần
NHÓM 3:

Cây tre trong
chiến đấu chống ngoại xâm
THẢO LUẬN
NHÓM 4:

Cây tre trong hiện tại và tương lai
0
60
50
40
30
20
10
1
60
50
40
30
20
10
2
60
50
40
30
20
10
3
60
50
40
30
20
10
4
60
50
40
30
20
10
5
Hết giờ
Sự gắn bó giữa tre với con người và dân tộc Việt Nam
Trong đời sống lao động, sản xuất:
- Tre là cánh tay, là người nhà
Tre giúp người trăm nghìn công việc khác nhau và ăn ở với người đời đời, kiếp kiếp.
Sự gắn bó giữa tre với con người và dân tộc Việt Nam
Trong đời sống lao động:
Trong đời sống văn hóa tinh thần:
Tre là cánh tay, là người nhà
Tre giúp người trăm nghìn công việc khác nhau và ăn ở với người đời đời, kiếp kiếp.
- Là nơi lưu giữ một nền văn hóa lâu đời.

Là nguồn vui của tuổi thơ cho đến người già.
Sự gắn bó giữa tre với con người và dân tộc Việt Nam
Trong đời sống lao động, sản xuất:
Trong đời sống văn hóa tinh thần:
Trong chiến đấu chống ngoại xâm:
- Tre là cánh tay, là người nhà.
Tre giúp người trăm nghìn công việc khác nhau.
- Là nơi lưu giữ một nền văn hóa lâu đời.

Là nguồn vui của tuổi thơ cho đến người già.
Tre là đồng chí sát cánh cùng ta đánh giặc: " Tre xung phong.tre giữ .tre anh hùng chiến đấu!"
Sự gắn bó giữa tre với con người và dân tộc Việt Nam
Trong đời sống lao động:
Trong đời sống văn hóa tinh thần:
Trong chiến đấu chống ngoại xâm:
Tre là cánh tay, là người nhà
-Tre giúp người trăm nghìn công việc khác nhau.
- Là nơi lưu giữ một nền văn hóa lâu đời.
Là nguồn vui của tuổi thơ cho đến người già.
Tre là đồng chí sát cánh cùng ta đánh giặc:"Tre xung phong .tre giữ .tre . anh hùng chiến đấu!"
Trong hiện tại và tương lai:
Trong đời sống lao động:
Tre là cánh tay, là người nhà
-Tre giúp người trăm nghìn công việc khác nhau.
Tre vẫn là bạn đồng hành- là tượng trưng cao quý của dân tộc Việt Nam.
? Hơn nửa thế kỉ trôi qua, em thấy dự đoán của tác giả về tương lai của cây tre có còn đúng không? Vì sao?
Một số sản phẩm thủ công mỹ nghệ với chất liệu tre
vỏ được làm từ tre
Máy tính xách tay
Ghế tre
Sản phẩm từ măng tre
Sự gắn bó giữa tre với con người và dân tộc Việt Nam
Trong đời sống lao động:
Trong đời sống văn hóa tinh thần:
Trong chiến đấu chống ngoại xâm:
Tre là cánh tay, là người nhà
-Tre giúp người trăm nghìn công việc khác nhau.
- Là nơi lưu giữ một nền văn hóa lâu đời.
Là nguồn vui của tuổi thơ cho đến người già.
Tre là đồng chí sát cánh cùng ta đánh giặc:"Tre xung phong .tre giữ .tre . anh hùng chiến đấu!"
Trong hiện tại và tương lai:
Tre vẫn là đồng bạn đồng hành.
- Là tượng trưng cao quý của dân tộc Việt Nam.
Trong đời sống lao động:
Tre là cánh tay, là người nhà
-Tre giúp người trăm nghìn công việc khác nhau.
? Em có nhận xét gì về cách sử dụng từ ngữ, phép tu từ trong đoạn và giá trị biểu cảm của chúng?
Sự gắn bó giữa tre với con người và dân tộc Việt Nam
Trong đời sống lao động:
Trong đời sống văn hóa tinh thần:
Trong chiến đấu chống ngoại xâm:
Nhấn mạnh vai trò, công lao của tre cũng chính là đề cao vai trò của con người Việt Nam đối với non sông, đất nước.
Nghệ thuật: Nhân hóa, điệp ngữ,các câu văn giàu hình ảnh, nhạc điệu
Tre là cánh tay, là người nhà
-Tre giúp người trăm nghìn công việc khác nhau.
- Là nơi lưu giữ một nền văn hóa lâu đời.
Là nguồn vui của tuổi thơ cho đến người già.
Tre là đồng chí sát cánh cùng ta đánh giặc:"Tre xung phong .tre giữ .tre . anh hùng chiến đấu!"
Trong hiện tại và tương lai:
Tre vẫn là đồng bạn đồng hành.
- Là tượng trưng cao quý của dân tộc Việt Nam.
Trong đời sống lao động:
Tre là cánh tay, là người nhà
-Tre giúp người trăm nghìn công việc khác nhau.
Tiết 109:
I. Tìm hieåu chung:
Văn bản: CÂY TRE VIỆT NAM
(Thép Mới)
1/ Tác giả, tác phẩm:
(Chú thích * SGK)
2/ Đọc, tìm bố cục:
II. Tìm hieåu chi tieát vaên baûn :
1/Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam
2 /Söï gaén boù giöõa tre vôùi con ngöôøi vaø daân toäc Việt Nam
a) Trong cuộc sống lao động sản xuất
b) Trong đời sống văn hóa tinh thần
c) Trong chiến đấu chống ngoại xâm
d) Trong hiện tại và tương lai
III. Toång keát:
? Nếu được phép đánh giá văn bản cả về nội dung và nghệ thuật thì ý kiến em thế nào?

Tiết 109:
I. Tìm hieåu chung:
Văn bản: CÂY TRE VIỆT NAM
(Thép Mới)
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản:
1 /Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam
2 /Söï gaén boù giöõa tre vôùi con ngöôøi Việt Nam
III. Tổng kết:
* Nội dung: Cây tre là người bạn thân thiết lâu đời của người nông dân và nhân dân Việt Nam. Cây tre có vẻ đẹp bình dị và nhiều phẩm chất quý báu. Cây tre đã thành một biểu tượng của đất nước Việt Nam, dân tộc Việt Nam.
* Nghệ thuật: Cây tre Việt Nam có nhiều chi tiết, hình ảnh chọn lọc mang ý nghĩa biểu tượng, sử dụng thành công phép nhân hóa, lời văn giàu cảm xúc và nhịp điệu.
* Ghi nhôù: (SGK)
IV. Luyện tập:
Câu 1: Em hóy tỡm moọt soỏ caõu tuùc ng?, ca dao, thụ, truyeọn coồ tớch Vieọt Nam coự noựi ủeỏn caõy tre.
1.Tục ng?: * Tre già là bà lim
* Tre già măng moc
* Tre non dễ uốn, tre già khó uốn
2. Ca dao: * Chặt tre, gài bẫy, vót chông
Tre bao nhiêu lá thương chồng bấy nhiêu
* Em về cắt rạ, đánh tranh
Chặt tre chẻ lạt cho anh lợp nhà
Sớm khuya hòa thuận đôi ta
Hơn ai gác tía lầu hoa một mình
3. Thơ: Qu� huong tơi cĩ con sơng xanh bi?c
Nu?c guong trong soi bĩng nh?ng h�ng tre .
( Qu� huong - T? Hanh )
D?t nu?c l?n l�n khi d�n mình bi?t tr?ng tre v� d�nh gi?c ( Nguy?n Khoa Di?m )
4. Truyện cổ tích:
" Cây tre trăm đốt"


Câu 2: Để nêu lên những phẩm chất của tre tác giả chủ yếu sử dụng biện pháp tu từ gì?
A. So sánh
B. ẩn dụ
C. Nhân hoá
D. Hoán dụ
* CỦNG CỐ:
V. Hướng dẫn về nhà
* Bài tập về nhà: Em c� suy ngh� g� khi tr�n t�m huy hiƯu ��i TNTP H� Ch� Minh c� h�nh �nh cđa m�m tre non m�c th�ng?
1/ V? nhà suu t?m thêm một số câu ca dao,tục ngữ, thơ có hình ảnh cây tre
2/ H?c thu?c bài( n?m du?c n?i dung và ngh? thu?t)
3/ Chu?n b? bài" Bu?i h?c cu?i cùng",tr? l?i các câu h?i trong SGK .
Tiết 109:
I. Tìm hieåu chung:
Văn bản: CÂY TRE VIỆT NAM
(Thép Mới)
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản:
1/Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam
2/ Söï gaén boù giöõa tre vôùi con ngöôøi Việt Nam
3 /Caây tre Vieät Nam trong hieän taïi vaø töông lai
III. Tổng kết:
(Ghi nhớ: GSK)
IV. Luyện tập:
1/ Tác giả, tác phẩm:
(Chú thích * SGK)
- Tre có mặt khắp mọi nơi trên đất nước ta
- Tre là bạn thân của nông dân và nhân dân Việt Nam.
- Tre coù những phẩm chất đáng quý
=> Ngheä thuaät nhaân hoùa: Tre mang nhöõng phaåm chaát toát ñeïp cuûa con ngöôøi Vieät Nam
* Trong cuộc sống lao đông sản xuất
* Trong đời văn hóa tinh thần
* Trong chiến đấu chống ngoại xâm
- Tre vẫn là bạn đồng hành
- Tre vẫn còn mãi và là tượng trưng cao quý của dân tộc Việt Nam
2/ Đọc, tìm bố cục:
1/ Tỡm ca dao, tuùc ngửừ, thụ coự noựi ủeỏn caõy tre
2/ Để nêu lên những phẩm chất của tre tác giả chủ yếu sử dụng biện pháp tu từ gì?
V. Củng cố, dặn dò về nhà:

CHÚC CÁC EM HỌC TỐT
QUÝ THẦY CÔ VUI, KHỎE
Bài tập 3: Vì sao tác giả không đặt tên cho văn bản là CÂY TRE mà lại lại lấy nhan đề là CÂY TRE VIỆT NAM ?


* Qua tìm hieåu chi tieát vaên baûn naøy ta coù theå khaúng ñònh raèng tre coù mặt khaép nôi treân ñaát nöôùc ta, từ vùng núi cho tới đồng bằng, trên đất nước VN đều có sự sống của cây tre. 54 dân tộc anh em trên đất nước VN đều có đời sống không nhiều thì ít vẫn gắn bó với cây tre.
Tre cùng người Việt Nam trải qua bao thăng trầm của lịch sử, qua bao cuộc chiến tranh giữ nước - Tre xứng đáng là hình ảnh biểu tượng cho tính kiên cường, bất khuất của người Việt Nam, là cái đẹp Việt Nam.
Ngaøy nay, ñaát nöôùc ta ñang treân ñöôøng CNH, HÑH, saét theùp ngaøy moät nhieàu nhöng cuõng gioáng nhö con ngöôøi VN caây tre vaãn coøn giöõ nguyeân giaù trò vaø nhöõng phaåm chaát toát ñeïp cuûa mình: vaãn kieân cöôøng, baát khuaát, moäc maïc, deûo dai, thanh cao, giaûn dò vaø ñoù cuõng chính laø lí do vì sao caây tre laïi xöùng ñaùng laø loaïi caây bieåu töôïng cuûa con ngöôøi vaø daân toäc VN.