Bài 26. Cây tre Việt Nam

Trò chơi đoán chữ tìm cây
Tìm từ gồm 6 chữ cái tên một loài cây được coi là biểu tượng của người Việt Nam

Tiết 109
(Thép Mới)
Nêu những nét cơ bản về tác giả Thép Mới?
Thép Mới - nhà văn, nhà báo có nhiều đóng góp
cho sự nghiệp văn học nước nhà
Trình bày hiểu biết của con về văn bản?
Chú ý:- Hoàn cảnh sáng tác?
Phương thức biểu đạt ?
Hoàn cảnh: Sáng tác năm 1955
Phương thức biểu đạt: Thuyết minh, miêu tả xen biểu cảm.
Tóm tắt:
Cây tre là bạn thân của nhân dân Việt Nam. Tre là loài cây có mặt ở khắp mọi nơi trên đất nước ta. Tre có vẻ đẹp giản dị và nhiều phẩm chất đáng quý. Tre gắn bó lâu đời với con người trong cuộc sống hàng ngày, trong lao động sản xuất và trong chiến đấu bảo vệ quê hương. Tre là bạn đồng hành của dân tộc trên con đường đi tới ngày mai.
Hãy tóm tắt gọn văn bản?
Đối tượng được miêu tả trong bài là gì và
được miêu tả trong những mối quan hệ nào?
Đối tượng miêu tả: Cây tre
Mối quan hệ: Tre là người
bạn thân, là biểu tượng cao
đẹp của dân tộc Việt Nam
Theo con vì sao tác giả đưa ra nhận xét " Cây tre là bạn thân của nhân dân Việt Nam".như vậy có chính xác không vì sao?
Mối quan hệ gắn bó giữa tre và người được tác giả khái quát tập trung trong những câu văn nào? Con tìm đọc những câu văn đó?
Dưới bóng tre xanh ta giữ gìn một nền văn hoá lâu đời.
Tre ăn ở với người đời đời kiếp kiếp. Tre , nứa , mai , vầu giúp người trăm công nghìn việc khác nhau.
- Tre với người như thế đã mấy nghìn năm.
Con có nhận xét gì về cách dùng từ các biện pháp nghệ thuật được sử dụng và tác dụng của chúng trong các câu văn trên?
-Dùng nhiều tính từ miêu tả.
-Nghệ thuật nhân hoá.
Tác dụng gợi tả hình ảnh cây tre giúp người đọc cảm nhận sự gắn bó thân thương lâu dài bền bỉ giữa tre và con người.
Sự gắn bó "đời đời, kiếp kiếp" của tre và con người được cụ thể qua những hình ảnh nào? Nêu cảm nhận của con về những hình ảnh đó?
Trong đời sống lao động: Tre .dựng nhà,.khai hoang; Tre là cánh tay giúp người dân trăm công ngàn việc.
Trong đời sống tinh thần: Tre là nguồn vui của tuổi thơ.tuổi già.
Tác giả đưa ra nhận xét gì về mối quan hệ giữa tre và người trong cuộc chiến đấu chống ngoại xâm?
Con có nhận xét gì về nghệ thuật được sử dụng trong đoạn?
Chú ý :Nhịp điệu?
-Từ ngữ?
-Nghệ thuật sử dụng và tác dụng?
Nhịp điệu nhanh, mạnh, dồn dập cách sử dụng điệp từ, nghệ thuật nhân hoá dùng những hành động của con người để tôn vinh tre.
?Gợi sức mạnh và khẳng định vai trò to lớn của tre trong công cuộc giữ nước.

Những hình ảnh trong bài gợi con nhớ tới truyền thuyết nào cũng có sự hợp sức giữa tre và người trong cuộc đấu tranh giữ nước?
Truyền thuyết Thánh Gióng
Người đọc dễ dàng cảm nhận trọn vẹn hình ảnh cây tre
là bạn thân của nhân dân Việt Nam nhờ cách viết và tình
cảm như thế nào của tác giả?
*Nghệ thuật:
+ Câu văn uyển chuyển
Khi dồn dập, hùng hồn
Khi nhịp nhàng khoan thai
+ Hình ảnh bay bổng lãng mạn
+ Điệp ngữ, ẩn dụ, nhân hoá, xen thơ vào lời văn
*Nội dung: Tác giả ca ngợi và biết ơn sâu sắc những gì tre đã làm cho người.




Trong bài kí tác giả đã miêu tả cây tre với nhiều vẻ đẹp và phẩm chất đáng quý.Theo con đó là những vẻ đẹp và phẩm chất gì?
*Vẻ đẹp, phẩm chất của tre
-Dáng: đẹp, thanh cao, mộc mạc màu tươi.
-Sức sống mãnh liệt, giản dị, dẻo dai.
-Bất khuất thuỷ chung.
?Những đức tính của con người
Anh hùng trong lao động và chiến đấu.
Ca ngợi vẻ đẹp phẩm chất của tre, tôn vinh tre tác
giả còn gợi ta liên tưởng tới điều gì?
Từ hình ảnh của tre ta liên tưởng tới vẻ đẹp phẩm chất của con người Việt Nam
Trên nền cảm hứng ngợi ca đó tác giả suy nghĩ như thế nào về vị trí của tre nứa trong tương lai? Con chọn một hình ảnh thể hiện nội dung này?
-Tre mãi trường tồn cùng dân tộc Việt Nam
-Hình ảnh "Tre già, măng mọc" ẩn dụ khẳng định sự tiếp nối xứng đáng của các thế hệ Việt Nam.

Hãy lý giải vì sao cây tre luôn được coi là biểu tượng của người Việt Nam?
Cây tre tượng trưng cho phẩm chất cao quý của người Việt Nam:
-Luôn đồng hành thuỷ chung.
Mang những giá trị văn hóa lịch sử và những phẩm chất cao đẹp trong cuộc sống.
Chỉ ra những biện pháp nghệ thuật được sử dụng rộng rãi trong tác phẩm? Tác dụng của chúng?
Nghệ thuật: Nhân hoá, điệp ngữ, so sánh, ẩn dụ
độc đáo, lời văn xen thơ , ngôn ngữ giản dị
Nội dung : Khắc hoạ thành công hình tượng cây tre
biểu tượng cao quý của con người Việt Nam.
H: Nêu những cảm nhận từ tranh?
Cây tre ( Vương Trọng)
Lọt lòng mẹ nằm trong chiếc nôi tre . Ngửa mặt lên gặp mái nhà tre nứa .Đòn đông đòn tây song song chạy dọc . Dui kèo xuôi mái lao ngang . Lạt tre soắn suýt chắc bền . Để mưa nắng phía ngoài che chở . Tôi nằm ngửa dang chân trong nôi nhỏ . Đôi gót hồng sơ sinh chạm phải nan tre . Mẹ ngồi đưa nôi lưng tựa cột tre . Và mẹ hát những lời xanh bóng lá. Tôi lần đầu ra sân gặp vòm trời cao quá . Vòm trời phía sau ngọn tre cong đôi chèo bẻo xoè đuôi trên chót vót măng . Hát mê mải bài ca tôi đã thuộc. Tôi chợt hiểu bầu trời kia cao được nhờ ngọn tre cong chống đỡ bầu trời . Tuổi thơ tôi quấn quýt với bà tôi . Gậy trúc nhỏ dắt bà sang xóm giềng trò chuyện , con đường nào chẳng đi dưới bóng tre thương mến . Tôi như mầm măng mới mọc , bà tựa bụi tre già cơn gió nồm đột ngột lao qua và những cây tre tì vào nhau cùng hát. Tôi dừng lại bất ngờ trên bến cát . Mắt trẻ thơ ngơ ngác nhìn quanh - bà bảo rằng tre đang hát ru măng . Măng lớn lên được nhờ lời ru ấy và mắt tôi nhìn luỹ tre từ đấy có nỗi cảm thông trong những con người
Trong bài văn , tác giả đã miêu tả những phẩm chất nổi bật gì của tre ?
- A- Vẻ đẹp thanh thoát, dẻo dai;
- B- Vẻ đẹp thẳng thắng bất khuất;
- C- Vẻ đẹp gắn bó , thuỷ chung với con người
- D- Gồm cả 3 ý A, B, C.
Đáp án:D
Cả ba ý A, B, C
Đọc các câu ca dao mà con sưu tầm để thấy tre gắn bó với con người Việt Nam ?
DặN Dò
*Học kỹ bài
*Làm bài tập sưu tầm SGK trang100
*Học thuộc lòng một đoạn mà con yêu thích.
*Soạn bài " Lòng yêu nước".