Bài 26. Cây tre Việt Nam

trường thcs hữu nghị
năm học 2009 - 2010
Thiết kế: Minh Nguyệt
Tre Việt Nam
Tiết 109
Cây tre Việt Nam
Thép Mới
1. Tác giả
- Bài: “Cây tre Việt Nam” là lời bình cho bộ phim cùng tên của nhà điện ảnh Ba Lan-> Ngợi ca dân tộc Việt Nam
I. Giới thiệu chung
2. Tác phẩm
-Thép Mới -Tên thật: Hà Văn Lộc(1925-1991)
Quê: Tây Hồ- Hà Nội.
Là nhà báo nổi tiếng tài hoa, trưởng thành sau cách mạng tháng Tám.
Nêu những hiểu biết của em về tác giả Thép Mới?
1925- 1991
Trình bày hiểu biết của em về hoàn cảnh sáng tác văn bản?
Ca ngợi nhân dân Việt Nam anh hùng vừa kháng chiến chống Pháp thắng lợi. Đạo diễn điện ảnh người Ba Lan cùng các nhà làm phim Việt Nam dựa vào bài tuỳ bút "Cây tre bạn đường" của nhà văn Nguyễn Tuân để xây dựng bộ phim tài liệu " Cây tre Việt Nam" 1956. Nhà báo lừng danh Thép Mới đã viết bài kí " Cây tre Việt Nam" để thuyết minh cho bộ phim này.
II. Đọc- Hiểu văn bản
*Bố cục: 3 phần.
Tiết 109 Cây tre Việt Nam
Thép Mới
Giới thiệu chung
1. Tác giả.
2. Tác phẩm.
II. Đọc – Hiểu văn bản.
* Bố cục: 3 phần.

Bố cục: 3 phần
Phần 1: từ đầu-> “Chí khí như người” Giới thiệu chung về cây tre.
Phần 2: tiếp-> “..Chiến đấu” :Tre trong đời sống hàng ngày và trong cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm.
Phần 3: Còn lại -> Tre còn mãi với thời gian.
Thân thuộc nhất vẫn là tre nứa...đâu đâu cũng có nứa tre làm bạn...
Vào đâu tre cũng sống, ở đâu tre cũng xanh tốt.
Dáng tre vươn mộc mạc, màu tre tươi nhũn nhặn.
Rồi tre lớn lên, cứng cáp, dẻo dai, vững chắc.
Tre trông thanh cao, giản dị chí khí như người.
1 Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam
Ngay trong lời đầu tiên của văn bản, tác giả đã nhận định như thế nào về cây tre?
Để làm nổi bật mối quan hệ gắn bó thân thiết của tre với người dân Việt Nam, tác giả đã đưa ra những hình ảnh nào chứng tỏ điều đó?
- Là người bạn thân của người nông dân- bạn thân của nhân dân Việt Nam.
Qua lời nhận định đó, em hiểu gì về mối quan hệ của tre đối với người dân Việt Nam? Nhận xét gì về nghệ thuật diễn tả trong câu này?
Thông qua những lời giới thiệu đó, em cảm nhận như thế nào về cây tre Việt Nam?
Để người đọc cảm nhận được vẻ đẹp đầy sức sống và phẩm chất cao quý của cây tre Việt Nam, tác giả đã sử dụng NT gì? Có gì độc đáo trong lời giới thiệu này?
-> Điệp ngữ+ giọng điệu nhẹ nhàng, tuơi mát, sâu lắng->Khẳng định sức sống mãnh liệt, phẩm chất cao quý, sự gắn bó thân thiết của cây tre với người dân Việt Nam
Tiết 109 Cây tre Việt Nam
Thép Mới
Giới thiệu chung
1. Tác giả.
2. Tác phẩm.
II. Đọc – Hiểu văn bản.
1 Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam
- Sức sống mãnh liệt, phẩm chất cao quý, sự gắn bó thân thiết của cây tre với người dân Việt Nam





2.Cây tre trong đời sống người dân ViệtNam
a. Trong cuộc sống đời thường
Bóng tre trùm lên âu yếm làng bản, xóm thôn.
Dưới bóng tre xanh, thấp thoáng mái chùa cổ kính.
Dưới bóng tre xanh, ta gìn giữ một nền văn hoá lâu đời...
Tre ăn ở với người đời đời, kiếp kiếp.
Tre, nứa , trúc, mai, vầu giúp người trăm công nghìn việc khác nhau...
Hình ảnh bóng tre trùm lên âu yếm...tre ăn ở với người đời đời kiếp kiếp... Đã giúp em cảm nhận được hình ảnh cây tre đối với người dân Việt nam như thế nào?
- Tre bao bọc làng xóm, quê hương, gìn giữ nền văn hoá lâu đời của người dân Việt.
Tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì để giúp người đọc cảm nhận được điều đó? Nhận xét gì về giọng điệu của đoạn văn này?
Tre với người như thế đã mấy nghìn năm...
Tre vẫn còn mãi với người.
Cối xay tre nặng nề quay, từ nghìn đời nay, xay nắm thóc...
Tiết 109 Cây tre Việt Nam
Thép Mới
Giới thiệu chung
1. Tác giả.
2. Tác phẩm.
II. Đọc – Hiểu văn bản.
1 Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam
2. Cây tre gắn bó với người dân Việt Nam
a. Trong cuộc sống đời thường
- Tre bao bọc làng xóm, quê hương, gìn giữ nền văn hoá lâu đời của người dân Việt

Nhận xét gì về nhịp điệu của câu văn này? Gợi cho em hình dung như thế nào về cuộc sống của những người dân Việt Nam quanh năm dưới luỹ tre làng ?

Nhịp điệu ngắn, đều đều: 3/3/4/3 -> hiện lên cuộc sống lam lũ, vất vả quẩn quanh của người ND xưa với chiếc cối tre nặng nề, buồn nản...
- Tre giúp người trong mọi công việc, gắn bó buồn vui, chia ngọt sẻ bùi...
Hình ảnh cây tre tiếp tục hiện lên trong đời sống của người dân Việt như thế nào? Từ đó, em cảm nhận như thế nào về sự gắn bó của cây tre đối với người dân việt Nam?
Em có nhận xét gì về nghệ thuật tác giả sử dụng trong đoạn văn này? Giọng điệu? Phép tu từ?
- Đời sống thường ngày
+ Khít chặt những mối tình quê...
+ Nguồn vui duy nhất của trẻ thơ...
+ Tuổi già gắn bó với chiếc điếu tre...
+ Từ thuở lọt lòng đến lúc xuôi tay...sống chết có nhau chung thuỷ.
-> Cách ngắt nhịp linh hoạt, hình ảnh hoán dụ -> Tre thuỷ chung gắn bó với người.
Tiết 109 Cây tre Việt Nam
Thép Mới
Giới thiệu chung
1. Tác giả.
2. Tác phẩm.
II. Đọc – Hiểu văn bản.
1 Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam
2. Cây tre gắn bó với người dân Việt Nam
a. Trong đời sống thường ngày.
- Tre gìn giữ nền văn hoá, thuỷ chung gắn bó với người.

b. Trong chiến đấu
Trong cuộc chiến đấu chống giặc ngoại xâm của dân tộc, tre hiện lên là người đồng chí, người bạn chiến đấu... Vì sao có thể khẳng định như vây? Chi tiết nào chứng tỏ điều đó?
- Tre lại là đồng chí chiến đấu của ta...
Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù.
Tre xung phong vào xe tăng đại bác.
Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín.
Tre hi sinh để bảo vệ con người.
Tre anh hùng lao động. Tre anh hùng chiến đấu.
Thông qua những hình ảnh đó, em hiểu gì về cây tre việt nam? Cảm nhận như thế nào về tình cảm mà tác giả dành cho cây tre Việt nam, dân tộc Việt Nam?
- Giọng điệu hào hùng – Ngợi ca -> Cây tre - biểu tượng của dân tộc Việt Nam kiên cường, bất khuất...
Nhận xét gì về giọng điệu, nghệ thuật sử dụng trong đoạn văn??
-> Niềm cảm phục, trân trọng.
Tiết 109 Cây tre Việt Nam
Thép Mới
Giới thiệu chung
1. Tác giả.
2. Tác phẩm.
II. Đọc – Hiểu văn bản.
1- Giới thiệu chung về cây tre.
- Có sức sống mãnh liệt . Gắn bó thân thiết với người dân Việt Nam
2- Cây tre gắn bó với đời sống người dân Việt Nam
a. Trong cuộc sống đời thường.
- Tre bao bọc làng xóm, quê hương, gìn giữ nền văn hoá lâu đời của người dân Việt...
b. Trong chiến đấu.
- Cây tre - biểu tượng của dân tộc Việt Nam kiên cường, bất khuất...
3- Tre còn mãi với thời gian.
Đọc đoạn văn, em hình dung như thế nào về không gian của làng quê lúc đó? Hãy miêu tả lại.
Từ hình ảnh cánh diều làng quê, hình ảnh chiếc huy hiệu măng non áo của thiếu nhi Việt nam..., tác giả đã khẳng định điều gì? Lời khẳng định đó thể hiện rõ nét nhất qua câu văn nào?
- Tre già măng mọc.
Nứa tre còn mãi...
Tre xanh vẫn là bóng mát...
Cây tre Việt nam! Cây tre xanh, nhũn nhăn, ngay thẳng, thuỷ chung, can đảm.
Cây tre mang những đức tính của người hiền là tượng trưng cao quý cho dân tộc Việt nam.
-Hình ảnh ẩn dụ+ câu cảm thán...->thể hiện niềm tự hào, ngợi ca, niềm tin mãnh liệt vào sự trường tồn bất diệt của cây tre Việt nam- Dân tộc Việt Nam
Nhận xét gì về nghệ thuật sử dụng trong đoạn văn trên?( Hình ảnh ? Từ ngữ? Phép tu từ có gì độc đáo?)
Tiết 109 Cây tre Việt Nam
Thép Mới
Giới thiệu chung
1. Tác giả.
2. Tác phẩm.
II. Đọc – Hiểu văn bản.
1- Giới thiệu chung về cây tre.
- Có sức sống mãnh liệt . Gắn bó thân thiết với người dân Việt Nam
2- Cây tre trong đời sống người dân Việt Nam
a. Trong cuộc sống đời thường.
- Tre bao bọc làng quê, giữ gìn nền văn hoá, thuỷ chung gắn bó với người.
b. Trong chiến đấu.
- Tre kiên cường, bất khuất, dũng cảm.
3- Tre còn mãi với thời gian.
- Thể hiện niềm tự hào, ngợi ca, niềm tin mãnh liệt vào sự trường tồn bất diệt của cây tre Việt nam - Dân tộc Việt Nam



III- Tổng kết:
1- Nội dung: hình ảnh cây tre bình dị, với những phẩm chất đáng quý.- Biểu tượng của người dân Việt Nam.
2- Nghệ thuật: hình ảnh chi tiết gợi tả. Phép nhân hoá đặc sắc- Giàu cảm xúc...
Hướng dẫn học ở nhà
- Đọc thuộc một đoạn mà em thích nhất.
Trình bày cảm nhận của em về đoạn văn đó.
Chuẩn bị bài : Câu trần thuật đơn có từ “là.”
Cảm ơn các thầy cô giáo và các em!
Tạm biệt
Hẹn gặp lại
GV: Ngô Thị Minh Nguyệt