Bài 26. Cây tre Việt Nam

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP
( Bài dạy có sử dụng những hình ảnh lấy từ thư viện)

GIÁO VIÊN: ĐỖ VĂN TIẾN
KIỂM TRA BÀI CŨ
? Em hãy nêu nội dung và nghệ thuật của bài Cô Tô.
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa vẫn thẳng hàng…
( Viếng lăng Bác- Viễn Phương)
Hãy xem và bày tỏ cảm xúc!
Tiết 109- Văn bản
CÂY TRE VIỆT NAM
Thép Mới
Tiết 109- Văn bản: CÂY TRE VIỆT NAM
Thép Mới
I. Tìm hiểu chung.
Tên khai sinh: Hà Văn Lộc (1925-1991).
Bút danh: Thép Mới, Phương Kim, Hồng Châu.
Quê: Hà Nội.
- Tác phẩm chính: Cây tre Việt Nam, Sáng đỉnh Trường Sơn, Hiên ngang Cu Ba...
1. Tác giả.
- Viết 1956 làm lời bình cho bộ phim cùng tên của các nhà điện ảnh Ba lan.
2. Ta?c ph?m " Cây tre Vi?t Nam".
b. Đại ý:
? Em hãy nêu những nét chính về tác giả.
Gợi ý:- Tên khai sinh.
Năm sinh, năm mất.
Quê quán.
Tác phẩm chính.
a. Xuất xứ:
? Tác phẩm được viết vào năm nào ? Để làm gì?
Hướng dẫn đọc: giọng rõ ràng, sâu lắng thể hiện tình cảm của tác giả. Chú ý các phép tu từ nhân hóa, miêu tả, so sánh, điệp ngữ. ..
? Phương thức biểu đạt của văn bản này là phương thức nào?
Trả lời: miêu tả kết hợp với biểu cảm, thuyết minh, bình luận.
? Em hãy nêu đại ý của văn bản?
Ca ngợi vẻ đẹp của cây tre trong mọi lĩnh vực và là biểu tượng của dân tộc Việt Nam.
c. Thể loại:
? Thể loại của văn bản này là gì?
Kí.
Tiết 109- Văn bản: CÂY TRE VIỆT NAM
Thép Mới
I.Tìm hiểu chung.
1.Tác giả.
2.Tác phẩm.
II. Phân tích.
1.Cây tre gắn bó với con người Việt Nam.
a. Trong sinh hoạt, trong lao động.
? Cây tre gắn bó với con người Việt Nam ở những lĩnh vực nào?
Trả lời: Cây tre gắn bó với con người Việt Nam ở những lĩnh vực: - Trong sinh hoạt, trong lao động.
Trong cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc.
Trong đời sống tinh thần.
- Trên con đường đi tới tương lai.
? Chi tiết nào thể hiện cây tre gắn bó với con người Việt Nam trong sinh hoạt và trong lao động?
- “ Dưới bóng tre xanh…dựng nhà, dựng cửa, vỡ ruộng, khai hoang”.
“ giúp người trăm nghìn công việc khác nhau. Tre là cánh tay của người nông dân”.
“ em bé…ngoài mấy que chuyền đánh chắt bằng tre”.
“ Tuổi già…Vớ chiếc điếu cày tre là khoan khoái”.
=> Miêu tả, so sánh . Tre là người bạn thân .
? Nghệ thuật nào được sử dụng, tác giả khẳng định cây tre là gì của con người Việt Nam?
Tiết 109- Văn bản: CÂY TRE VIỆT NAM
Thép Mới
I.Tìm hiểu chung.
II. Phân tích.
1.Cây tre gắn bó với con người Việt Nam.
Trong sinh hoạt, trong lao động.
b. Trong cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc.
? Trong cuộc chiến bảo vệ Tổ quốc, tre giúp con người làm những việc gì ?
? Nghệ thuật nổi bật ở đây là nghệ thuật nào? Cây tre được xem là ai?
“ Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù”.
“ Tre xung phong vào xe tăng đại bác”.
=> Nhân hóa. Tre là người bạn chiến đấu.
c. Trong đời sống tinh thần.
? Trong đời sống tinh thần của con người Việt Nam, cây tre góp vào những giai điệu gì?
? Trong cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc, cây tre xuất hiện từ thời nào?
Gợi ý: Ai nhổ tre đánh giặc?
“ nhạc của tre là khúc nhạc của đồng quê”.
-” Nhớ một buổi trưa…khóm tre làng rung lên man mác khúc nhạc đồng quê”.
“ diều lá tre bay lưng trời”.
“ Sáo tre… vang lưng trời”.
=> Miêu tả, điệp ngữ, từ ngữ biểu cảm .Tre là người bạn tinh thần.
? Nghệ thuật nào được sử dụng ở đây? Tre mang giá trị gì trong đời sống tinh thần của con người Việt Nam?
Tiết 109- Văn bản: CÂY TRE VIỆT NAM
Thép Mới
I.Tìm hiểu chung.
II. Phân tích.
1.Cây tre gắn bó với con người Việt Nam.
a. Trong sinh hoạt, trong lao động.
b. Trong cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc.
c. Trong đời sống tinh thần.
d. Trên con đường đi tới tương lai.
? Trên con đường đi tới tương lai cây tre còn gắn bó với con người Việt Nam hay không? Nếu có, em hãy tìm những chi tiết mà tác giả dẫn chứng.
? Bằng nghệ thuật gì , trên con đường đi tới tương lai, tác giả khẳng định tre là người bạn như thế nào đối với con người Việt Nam?
“Măng mọc trên phù hiệu ở thiếu nhi Việt Nam”.
“ Tre vẫn là bóng mát”.
“ Tre vẫn mang khúc nhạc tâm tình”.
“ Tre sẽ càng tươi những cổng chào thắng lợi…Tiếng diều tre vẫn cao vút mãi”.
=> Điệp ngữ. Tre là người bạn đồng hành.
Tiết 109- Văn bản: CÂY TRE VIỆT NAM
Thép Mới
I.Tìm hiểu chung.
II. Phân tích.
1.Cây tre gắn bó với con người Việt Nam.
2. Hình ảnh cây tre mang ý nghĩa.
? Qua những chi tiết vừa phân tích, theo em tác giả khẳng định cây tre mang ý nghĩa gì cho con người và đất nước Việt Nam?
Tượng trưng cho con người Việt Nam cần cù, sáng tạo, anh hùng, bất khuất.
- Tượng trưng cho đất nước Việt Nam,
? Em còn biết những tác phẩm thơ, văn nào nói về cây tre?
III. Tổng kết.
1.Nghệ thuật:
Kết hợp giữa chính luận và trữ tình.
Xây dựng hình ảnh phong phú, chọn lọc, vừa cụ thể vừa mang tính biểu tượng.
Lựa chọn lời văn nhạc điệu, có tính biểu cảm cao.
- Sử dụng thành công các phép so sánh, nhân hóa, điệp ngữ.
?Em hãy nêu những nét đặc sắc về nghệ thuật và nội dung.
2. Nội dung:
Cây tre là người bạn thân thiết, lâu đời của người nông dân và nhân dân Việt Nam. Cây tre có vẻ đẹp bình dị và nhiều phẩm chất quý báu. Cây tre đã trở thành biểu tượng của đất nước và dân tộc Việt Nam.
? Các em vừa biết về giá trị và ý nghĩa của cây tre, em thấy mình có trách nhiệm gì trong việc bảo vệ môi trường và giữ gìn đa dạng sinh thái?

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Đọc kĩ văn bản, nhớ được các chi tiết, các hình ảnh so sánh, nhân hóa đặc sắc.
Hiểu vai trò của cây tre đối với cuộc sống của nhân dân ta trong quá khứ, hiện tại và tương lai.
Sưu tầm một số bài văn, bài thơ nói về cây tre Việt Nam.
Soạn bài: “Câu trần thuật đơn”. Chú ý cấu tạo của câu trần thuật đơn và cách dùng nó.
- Trả bài: “ Các thành phần chính của câu”.
Buổi học kết thúc.
Hẹn gặp các em tiết tới.