Bài 26. Cây tre Việt Nam

GIÁO VIÊN: Đoàn Thị Xuyến
Trường THCS Minh Sơn
MÔN NGỮ VĂN 6
NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG
CÁC THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINH
Tru?ng THCS Minh Son


TRE VIỆT NAM
CÂY TRE VIỆT NAM
Tiết:109 Văn bản
Thép Mới

Tiết:109 Văn bản
I. D?C, TèM HI?U CHUNG:
1/Tỏc gi?, tỏc ph?m
cây tre việt nam
(Thép Mới)
?
Dựa vào chú thích sgk/98 trình bày những nét chính về tác giả, tác phẩm.
Thép Mới (1925- 1991) tên khai sinh là Hà Văn Lộc , quê ở quận Tây Hồ, Hà Nội , sinh ở thành phố Nam Định . Ngoài báo chí,Thép Mới còn viết nhiều bút ký , thuyết minh phim.

Tiết:109 Văn bản
I. D?C, TèM HI?U CHUNG:
1/Tỏc gi?, tỏc ph?m (SGK/98)
cây tre việt nam
(Thép Mới)
?
2/Đọc
Đọc với giọng trầm lắng thiết tha. Đoạn cuối bài đọc chậm, giọng chắc khỏe.
Em hãy nêu đại ý
của bài văn
Bài văn nêu rõ giá trị và vẻ đẹp của cây tre.
Một biểu tượng về đất nước và con người Việt Nam

Tiết:109 Văn bản
I. D?C, TèM HI?U CHUNG:
1/Tỏc gi?, tỏc ph?m (SGK/98)
cây tre việt nam
(Thép Mới)
?
2/Đọc
Tìm bố cục của văn bản và nêu ý chính mỗi đoạn
3/Bố cục
- Đ1: Từ đầu.....như người =>Cây tre và những phẩm chất đáng quý.
-Đ2:Tiếp......chung thủy => Sự gắn bó của cây tre trong cuộc sống và trong lao động.
-Đ3:Tiếp.....chiến đấu =>Tre sát cánh với con người trong chiến đấu.
-Đ4:Còn lại => Tre là người bạn đồng hành của dân tộc ta trong hiện tại và tương lai.
II . Đọc- hiểu văn bản:
1/Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam
Ngay trong lời đầu tiên của văn bản, tác giả đã nhận định như thế nào về cây tre?
 - Là người bạn thân của người nông dân, nhân dân Việt Nam.
Để làm nổi bật mối quan hệ gắn bó thân thiết của tre với người dân Việt Nam, tác giả đã đưa ra những hình ảnh nào chứng tỏ điều đó?
- Thân thuộc nhất vẫn là tre nứa...đâu đâu cũng có nứa tre làm bạn...
-Vào đâu tre cũng sống, ở đâu tre cũng xanh tốt.
- Dáng tre vươn mộc mạc, màu tre tươi nhũn nhặn.
- Rồi tre lớn lên, cứng cáp, dẻo dai, vững chắc.
-Tre trông thanh cao, giản dị chí khí như người.
Để người đọc cảm nhận được vẻ đẹp và phẩm chất cao quý của cây tre Việt Nam, tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì? Nêu tác dụng của biện pháp nghệ thuật ấy.
- Liệt kê, nhân hóa, so sánh->Khẳng định sức sống mãnh liệt của tre, tre mang phẩm chất tốt đẹp của con người.

II . Đọc- hiểu văn bản:
1/Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam

2/Sự gắn bó của cây tre với con người Việt Nam
Thảo luận nhóm ( 3 phút)
Tìm những chi tiết thể hiện sự gắn bó của cây tre với con người Việt Nam và nêu giá trị nghệ thuật được sử dụng trong các đoạn văn?
Tổ 1
Trong cuộc sống sinh hoạt, trong lao động
Tổ 2
Trong cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc
Tổ 3
Trong đời sống tinh thần


?
Hết
giờ
3
phút
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
Thảo luận nhóm
- Nhóm 1: Cây tre trong đời sống sinh hoạt và lao động
- Nhóm 2: Cây tre trong kháng chiến bảo vệ tổ quốc.
-Nhóm 3: Cây tre trong đời sống tinh thần
Tre gắn bó với con người trong
Lao động và trong cuộc sống
Hằng ngày. Em hãy tìm những
Chi tiết đó?
Bóng tre trùm lên âu yếm làng bản, xóm thôn
Tre ăn ở với người đời đời, kiếp kiếp
Suốt đời người, từ thuở lọt lòng trong chiếc nôi tre, đến khi nhắm mắt xuôi tay, nằm trên giường tre, tre với mình, sống có nhau, chết có nhau, chung thủy.
Tre giúp người trăm công nghìn việc, là cánh tay của người nông dân
Những hình ảnh này khẳng định cây tre có mối quan hệ như
Thế nào với đời sống của con người Việt Nam?
II . Đọc- hiểu văn bản:
1/Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam

2/Sự gắn bó của cây tre với con người Việt Nam
a) Trong cuộc sống sinh hoạt, lao động:
- Tre gần gũi thân thuộc, gắn bó khăng khít với đời sống của con người Việt Nam.
b)Trong kháng chiến bảo vệ tổ quốc:
Trong kháng chiến, tre có vị trí, vai trò gì?
(Nhóm 2)
b)Trong cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc.
+ Tre là đồng chí chiến đấu của ta,vì ta mà cùng ta đánh giặc.
+ Tre là vũ khí.
+ Tre chống lại sắt thép của quân thù
+ Tre xung phong vào xe tăng, đại bác
+ Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín.
+ Hi sinh để bảo vệ con người
+ Tre, anh hùng lao động ! Tre, anh hùng chiến đấu !


Buổi đầu không một tấc sắt trong tay, tre là tất cả, tre là vũ khí. Muôn ngàn đời biết ơn chiếc gậy tầm vông đã dựng nên thành đồng Tổ quốc ! Và sông Hồng bất khuất có cái chông tre.
Gậy tre,chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng,đại bác. Tre giữ làng,giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. Tre hi sinh để bảo vệ con người. Tre, anh hùng lao động ! Tre, anh hùng chiến đấu !
Em nhận xét thế nào về nhịp điệu,
Lời văn và biện pháp tu từ
Tác giả sử dụng trong đoạn văn này?
II . Đọc- hiểu văn bản:
1/Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam

2/Sự gắn bó của cây tre với con người Việt Nam
a) Trong cuộc sống sinh hoạt, lao động:

b)Trong kháng chiến bảo vệ tổ quốc:
Cây tre- biểu tượng của dân tộc Việt Nam
kiên cường, bất khuất.
- Giọng điệu hào hùng, lời văn biểu cảm.
- Phép nhân hóa, điệp từ.
Em cũn nhớ truyền
thuyết nào cũng có sự hợp sức giữa tre và người trong cuộc đấu tranh giữ nước?
II . Đọc- hiểu văn bản:
1/Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam

2/Sự gắn bó của cây tre với con người Việt Nam
a) Trong cuộc sống sinh hoạt, lao động:

b)Trong kháng chiến bảo vệ tổ quốc:
c)Trong đời sống tinh thần:
Nguồn vui tuổi thơ
Niềm vui tuổi già
Cánh diều bay xa
Tiếng sáo lưng trời
Trong đời sống tinh thần, tre có vai trò quan trọng như thế nào?
(Nhóm 3)
II . Đọc- hiểu văn bản:
1/Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam

2/Sự gắn bó của cây tre với con người Việt Nam
c)Trong đời sống tinh thần:
-Tre là nguồn vui
-là phương tiện
Giúp con người biểu lộ tình cảm
Qua âm thanh các nhạc cụ bằng tre

Tiết:109 Văn bản
cây tre việt nam
(Thép Mới)


d) Trong hiện tại và tương lai.
Các giá trị văn hóa và lịch sử của cây tre vẫn còn mãi với đất nước và con người Việt Nam.
Trong thực tế hiện nay, trên đất nước ta quá trình đô thị hóa, công nghiệp hóa đang diễn ra rất nhanh, quả thật sắt , thép và bêtông đã lấn dần tre, nứa. Màu xanh tre cứ giảm dần, mất dần …
Điều này nên mừng hay nên tiếc? Giải thích?
Vị trí của cây tre trong tương lai đã được tác giả hình dung như thế nào?
Đây là hình ảnh gì?
Biểu tượng búp măng non trong phù hiệu mà em mang trên ngực gợi cho em suy nghĩ gì?
?





Tiết:109 Văn bản
3/Ý nghĩa của hình ảnh cây tre
cây tre việt nam
(Thép Mới)



Qua tìm hiểu văn bản em thấy hình ảnh cây tre mang ý nghĩa gì?
-Tượng trưng cho con người
Việt Nam cần cù, sáng tạo,
Anh hùng, bất khuất
-Tượng trưng cho đất nước
Việt Nam tươi đẹp, vững bền





Tiết:109 Văn bản
cây tre việt nam
(Thép Mới)
-Vẻ đẹp và sự gắn bó của cây tre với đời sống dân tộc ta.
-Tác giả là người hiểu biết, có tình cảm sâu nặng, có niềm tin và tự hào về cây tre Việt Nam

IV. T?ng k?t
Hãy khái quát lại nội dung và nghệ thuật của văn bản “Cây tre Việt Nam”?

2. Nghệ thuật:
Hình ảnh giàu tính biểu tượng.
Lời văn giàu cảm xúc và nhịp điệu.
Sử dụng thành công biện pháp nhân hoá.
1. Nội dung:
Cây tre là m?t bi?u tu?ng d?p c?a d?t nu?c Vi?t nam, dõn t?c Việt Nam.
1/Nghệ thuật
2/Nội dung
(Học ghi nhớ SGK/100)
3/Ý nghĩa :

Tiết:109 Văn bản
cây tre việt nam
(Thép Mới)


V. Luyện tập
Em hãy tìm một số câu tục ngữ, ca dao, thơ, truyện cổ tích Việt Nam có nói đến cây tre.
Tục ngữ: Tre già măng mọc.
…

Truyện :“ Cây tre trăm đốt”, “Sự tích cây nêu”…

Tiết:109 Văn bản
cây tre việt nam
(Thép Mới)


V. Luyện tập
Thơ:
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng…
Viếng lăng Bác- Viễn Phương
Tre g?n bĩ l�u d?i v?i con ngu?i trong cu?c s?ng h?ng ng�y v� trong lao d?ng s?n xu?t
Tre g?n bĩ v?i con ngu?i trong chi?n d?u b?o v? qu� huong
C�y tre l� ngu?i b?n th�n c?a nơng d�n Vi?t Nam,b?n th�n c?a nh�n d�n vi?t Nam.
Câu 1:N?i dung chính c?a van b?n "C�y tre Vi?t Nam" l� gì ?
Tre l� m?t lo?i c�y du?c tr?ng r?t nhi?u..
Trắc nghiệm
Hãy chọn câu đúng nhất.
Câu 2: Nghê thuật đặc sắc trong văn bản " Cây tre Việt Nam" là:
Trắc nghiệm
Hình ảnh giàu tính biểu tượng, lời văn
giàu cảm xúc
Hình ảnh giàu tính biểu tượng, phép
nhân hóa.
Lời văn giàu cảm xúc, phép nhân hóa.
Hình ảnh giàu tính biểu tượng, lời văn
giàu cảm xúc, phép nhân hóa
Đáp
án
Hình ảnh giàu tính biểu tượng, lời văn
giàu cảm xúc, phép nhân hóa
1) Bài vừa học:
Đọc lại văn bản.
Học thuộc Ghi nhớ(SGK/100)
Nắm lại các nội dung vừa phân tích.
Tập làm thơ 4 hoặc 5 chữ về đề tài cây tre.
2) Chuẩn bị bài:
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN
-Chuẩn bị phần Luyện tập SGK/101.102
Hướng dẫn tự học: