Bài 26. Cây tre Việt Nam

Cây tre Việt Nam

Thép Mới
Tiết 111-112: CÂY TRE VIỆT NAM
(Thép Mới)
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả:
Tên thật là Hà Văn Lộc (1925-1991)
Quê ở quận Tây Hồ, Hà Nội
Chuyên viết đề tài: Chiến tranh Đông Dương và chiến tranh Việt Nam.
Ngoài báo chí, ông viết bút kí và thuyết minh phim.
Huân chương Độc lập hạng nhì.
Tiết 111-112: CÂY TRE VIỆT NAM
(Thép Mới)
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm
Bài tùy bút viết năm 1955 là lời bình thuyết minh cho bộ phim cùng tên của nhà điện ảnh Ba Lan, ca ngợi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của dân tộc ta .
II. Đọc – hiểu văn bản
1. Đọc, tìm hiểu chú thích
Đoạn 1: Từ đầu…như người Giới thiệu cây tre.
Đoạn 2: Tiếp … chiến đấu Tre gắn bó với con người Việt Nam.
Đoạn 3: Còn lại  Tre là bạn đồng hành trong hiện tại, trong tương lai.
2. Bố cục, thể loại
Tiết 111-112: CÂY TRE VIỆT NAM
(Thép Mới)
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc - hiểu văn bản
3. Phân tích
a. Giới thiệu chung về cây tre
Là bạn thân của nông dân, nhân dân Việt Nam
Tre làm bạn với con người ở khắp mọi nơi.
Tính chất: dễ trồng, mọc thẳng, mộc mạc, nhũn nhặn, cứng cáp, dẻo dai, vững chắc
Phẩm chất: Thanh cao, giản dị, chí khí như người
Sử dụng nhiều tính từ và phép nhân hóa:
Tre có vẻ đẹp bình dị và phẩm chất cao quí như con người Việt Nam
- Tre tạo nên bức tranh phong cảnh làng quê thanh bình, cổ kính
- Dưới bóng tre con người giữ gìn nền văn hoá lâu đời, làm ăn, sinh cơ lập nghiệp (dựng nhà, dựng cửa, vỡ ruộng, khai hoang,.)
- Tre ăn ở với người đời đời, kiếp kiếp
- Tre giúp người trăm nghìn công việc, là cánh tay của người nông dân
- Với gia đình nông dân, tre là người nhà gắn bó thân thiết, thuỷ chung
=>Cây tre là người bạn thuỷ chung của người dân Việt Nam trong mọi hoàn cảnh. Tre giữ một vị trí quan trọng trong đời sống của người nông dân.
-Tre gắn bó với con người tù thuở lọt lòng cho đến khi nhắm mắt xuôi tay, sống có nhau, chết có nhau
* Cây tre trong đời sống và trong lao động
b. Sự gắn bó của cây tre với con người và dân tộc Việt Nam.
* Cây tre trong chiến đấu chống giặc ngoại xâm
+ Như tre mọc thẳng, con người không chịu khuất
+ Tre là vũ khí, gậy tầm vông dựng nên thành đồng Tổ quốc
+ Chông tre trên sông Hồng.
+ Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù.
+ Tre xung phong vào xe tăng, đại bác.
+ Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín.
+ Tre hi sinh để bảo vệ con người.
Điệp từ, hình ảnh nhân hoá đã khẳng định sức mạnh và công lao của tre trong cuộc kháng chiến gian khổ của dân tộc Việt Nam. Tre là vũ khí thô sơ mà hiệu quả, tre mang những giá trị cao quý như con người.
Tiết 111-112: CÂY TRE VIỆT NAM
(Thép Mới)
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc - hiểu văn bản
3. Phân tích
a. Giới thiệu chung về cây tre
b. Sự gắn bó của cây tre với con người và dân tộc Việt Nam
* Cây tre trong đời sống và trong lao động
* Cây tre trong chiến đấu chống giặc ngoại xâm
- Cây tre hiên ngang, bất khuất, thẳng thắn như dân tộc Việt Nam, con người Việt Nam.
=> Tre được tôn vinh những danh hiệu cao quý: “Tre, anh hùng lao động. Tre, anh hùng chiến đấu”
c. Cây tre với dân tộc Việt Nam trong hiện tại và tương lai
c. Cây tre với dân tộc Việt Nam trong hiện tại và tương lai
=> Cây tre còn sống mãi, là bạn đồng hành thuỷ chung của dân tộc ta trên con đường phát triển.
Hiện tại:
Tương lai:
Hình ảnh: “ măng non” => suy nghĩ về cây tre trong tương lai.
Tre còn mãi, chia bùi sẻ ngọt, vui hạnh phúc với dân tộc Việt Nam.
Tre xanh thuỷ chung, can đảm, cao quí.
Tre vẫn mang khúc nhạc tâm tình, tiếng sáo diều tre cao vút mãi.

Nhạc của trúc, nhạc của tre là khúc nhạc đồng quê trong tiếng sáo diều bay lưng trời.
=> Tre gắn bó với cuộc sống tinh thần, là phương tiện để con người biểu lộ những rung động, cảm xúc bằng âm thanh (tiếng sáo)
Đây là một nét đẹp văn hóa độc đáo của tre.
Tre là biểu tượng của dân tộc Việt Nam
Tiết 111-112: CÂY TRE VIỆT NAM
(Thép Mới)
4. Tổng kết
a) Nghệ thuật
Kết hợp giữ chính luận và trữ tình.
Xây dựng hình ảnh phong phú, chọn lọc, vừa cụ thể vừa mang tính biểu tượng cao.
Lời văn giàu nhạc điệu và có tính biểu cảm cao.
Sử dụng thành công các phép so sánh, nhân hóa, điệp ngữ
b) Nội dung
Hình ảnh cây tre mang ý nghĩa:
Tượng trưng cho con người Việt Nam cần cù, sáng tạo, anh hùng, bất khuất.
Tượng trưng cho đất nước Việt Nam.
Cây tre Việt Nam
Giới thiệu cây tre
Tre là bạn đồng hành trong
hiện tại và trong tương lai
Tre gắn bó với con người VN
Trong
lao
động
Trong
cuộc
sống
Trong
chiến
đấu
Cây tre là người bạn thân thiết lâu đời của người nông dân và nhân dân Việt Nam.
Cây tre có vẻ đẹp bình dị và nhiều phẩm chất quý báu.
Cây tre đã thành một biểu tượng của đất nước Việt Nam, dân tộc Việt Nam.
Sáo trúc
Đường thôn với luỹ tre
Đàn Tơ- Rưng
5
6
4
2
3
1

Ề
Ô
I
D
U
T
M
V
G
Ậ
Y
N
T
Ầ
G
R
E
S
Á
O
T
R
E
V
I
N
À
N
G
E
T
I
À
M
Ă
N
G
M
Ọ
C
N
A
N
H
Â
N
H
Ó
M
T
R
E
A
G
N
U
H
H
N
TRÒ CHƠI Ô CHỮ
T
R
E
G
A
1.

Ô chữ gồm 4 chữ cái
Đồ chơi trẻ em, cốt làm bằng tre và dán giấy, ưa gió.
2.

Ô chữ gồm 10 chữ cái

Một loại vũ khí thô sơ- bằng tre- chống lại xe tăng -sắt thép kẻ thù.

3.

ô chữ gồm 6 chữ cái

Nhạc cụ làm bằng tre
4.

ô chữ gồm 4 chữ cái

Là tiếng thiếu trong câu ca dao sau:
“Lạt này gói bánh chưng xanh
Cho mai lấy trúc cho anh lấy…”

5.

Ô chữ gồm13 chữ cái

Sự tiếp nối các thế hệ của tre được đúc
kết bằng một thành ngữ.
6.

ô chữ gồm7 chữ cái

Biện pháp nghệ thuật sử dụng rộng rãi
và thành công trong bài “Tre Việt Nam”