Bài 26. Cây tre Việt Nam

Chào mừng các thầy cô giáo
và các em học sinh
Cây tre Việt Nam
Tiết:109
Thép Mới
Tiết 109. CÂY TRE VIỆT NAM
-Thép Mới-
I. Đọc – Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
- Thép Mới (1925 - 1991), tên thật:
Hà Văn Lộc, quê Hà Nội.
- Nhà báo chuyên viết báo, bút kí, thuyết minh phim.
2. Tác phẩm:
- Xuất xứ: Là lời bình cho bộ phim điện ảnh cùng tên của các nhà sản xuất Ba Lan.
- Thể loại: Tuỳ bút chính luận
- Phương thức biểu đạt: miêu tả, thuyết minh, biểu cảm, bình luận
3. Đọc – giải thích từ khó:
Tiết 109. CÂY TRE VIỆT NAM
-Thép Mới-
I. Đọc – Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
3. Đọc – giải thích từ khó:
>> Đại ý:





>> Bố cục: 3 phần
Cây tre là người bạn thân của nhân dân Việt Nam. Tre có mặt ở khắp mọi vùng đất nước. Tre đã gắn bó lâu đời và giúp ích cho con người trong đời sống hàng ngày, trong lao động sản xuất và cả trong chiến đấu, trong hiện tại và tương lai.
Bố cục
- P1: Giới thiệu chung về cây tre (Mở đầu)
- P2: Tre gắn bó với nhân dân Việt Nam (Nội dung chính)
+ Trong cuộc sống hàng ngày, trong lao động
+ Trong cuộc chiến đấu bảo vệ quê hương
+ Trong hiện tại và tương lai
- P3: Tre là tượng trưng cao quý của dân tộc Việt Nam (Kết thúc văn bản)
Tiết 109. CÂY TRE VIỆT NAM
-Thép Mới-
I. Đọc – Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
3. Đọc – giải thích từ khó:
>> Đại ý:
>> Bố cục:
- P1: Giới thiệu chung về cây tre (Mở đầu)
- P2: Tre gắn bó với nhân dân Việt Nam (Nội dung chính)
+ Trong cuộc sống hàng ngày, trong lao động
+ Trong cuộc chiến đấu bảo vệ quê hương
+ Trong hiện tại và tương lai
- P3: Tre là tượng trưng cao quý của dân tộc Việt Nam (Kết thúc văn bản)
Tiết 109. CÂY TRE VIỆT NAM
-Thép Mới-
I. Đọc – Tìm hiểu chung:
II. Đọc – Hiểu văn bản:
1. Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam
- Tre là người bạn thân của nông dân, nhân dân Việt Nam
- Có nhiều loại tre khác nhau
- Dáng tre: mộc mạc
- Màu tre: tươi nhũn nhặn
- Phẩm chất: Cứng cáp, dẻo dai, vững chắc, thanh cao, giản dị.
>> Nghệ thuật: nhân hoá, sử dụng tính từ gợi tả
=> Sức sống mãnh liệt, vẻ đẹp đơn sơ, khỏe khoắn của tre gắn với khí phách, phẩm chất kiên cường của người dân Việt Nam.
Tiết 109. CÂY TRE VIỆT NAM
-Thép Mới-
I. Đọc – Tìm hiểu chung:
II. Đọc – Hiểu văn bản:
1. Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam
- Tre là người bạn thân của nông dân, nhân dân Việt Nam
- Có nhiều loại tre khác nhau
- Dáng tre: mộc mạc
- Màu tre: tươi nhũn nhặn
- Phẩm chất: Cứng cáp, dẻo dai, vững chắc, thanh cao, giản dị.
>> Nghệ thuật: nhân hoá, sử dụng tính từ gợi tả
2. Tre gắn bó với nhân dân Việt Nam
a. Trong lao động và cuộc sống hàng ngày
b. Trong chiến đấu
c. Trong hiện tại và tương lai
Nhóm 1
Trong đời sống
và lao động
Nhóm 2
Trong chiến đấu
Tỡm nh?ng chi tiết thể hiện sự gắn bó của cây tre với con người Việt Nam. Dể diễn tả điều đó tác giả sử dụng nghệ thuật gỡ?
THẢO LUẬN (3 phút)
2. Sự gắn bó của cây tre với con người Việt Nam:
- Bóng tre trùm lên âu yếm làng bản, xóm thôn.
- Là nguồn vui của tuổi thơ: đánh chắt, đánh chuyền .
- Là niềm vui của tuổi già: điếu cày tre .
- Tre gắn bó với con người suốt cuộc đời: nôi tre, giường tre.
- Tre là phương tiện để con người bộc lộ cảm xúc: sáo diều tre
Nhân hoá, điệp từ
-> Tre gần gũi, thân thuộc với người Việt Nam, gắn bó khang khít với đời sống của con người Việt Nam.
Trong đời sống và lao động:
- Là cánh tay của người nông dân
- Cối xay tre nặng nề quay
2. Sự gắn bó của cây tre với con người Việt Nam:
=> So sánh, điệp từ
Trong đời sống và lao động:
Tre gắn bó với nhân dân Việt Nam
Cây tre có mặt ở khắp nơi trên đất nước Việt Nam, luỹ tre bao bọc quanh các xóm làng.
Dưới bóng tre, người nông dân Việt Nam dựng nhà, dựng cửa, làm ăn sinh sống và gìn giữ một nền văn hoá lâu đời.
Tre giúp người nông dân trong rất nhiều công việc sản xuất.
Tre gắn bó với con người thuộc mọi lứa tuổi; trong đời sống hàng ngày cũng như trong sinh hoạt văn hoá.
Cây tre gắn bó với con người từ thuở lọt lòng cho đến khi nhắm mắt.
>> Trong đời sống và lao động
=> Dẫn chứng được sắp xếp theo trình tự từ bao quát đến cụ thể.
Tiết 109. CÂY TRE VIỆT NAM
-Thép Mới-
I. Đọc – Tìm hiểu chung:
II. Đọc – Hiểu văn bản:
1. Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam
2. Tre gắn bó với nhân dân Việt Nam
a. Trong lao động và cuộc sống hàng ngày:
>> Trong lao động:
- Bóng tre trùm lên âu yếm làng bản, xóm thôn
- Dưới bóng tre, ta gìn giữ một nền văn hoá lâu đời; người dân dựng nhà, dựng cửa, vỡ ruộng, khai hoang
- Tre ăn ở với người đời đời kiếp kiếp
- Tre giúp con người trong lao động
>> Trong cuộc sống hàng ngày:
Tiết 109. CÂY TRE VIỆT NAM
-Thép Mới-
I. Đọc – Tìm hiểu chung:
II. Đọc – Hiểu văn bản:
1. Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam
2. Tre gắn bó với nhân dân Việt Nam
a. Trong lao động và cuộc sống hàng ngày:
>> Trong lao động:
>> Trong cuộc sống hàng ngày:
- Tre gắn bó với con người thuộc mọi lứa tuổi
- Tre gắn bó với con người từ lúc nằm nôi đến khi nhắm mắt
=> Sự gắn bó, thuỷ chung của tre với con người
2. Sự gắn bó của cây tre với con người Việt Nam:
c) Trong chiến đấu :
- Tre là đồng chí…
- Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép quân thù.
- Tre xung phong… giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh….
- Hy sinh để bảo vệ con người
=>Nhân hoá, điệp từ.
=> Khẳng định sức mạnh và công lao của tre, tôn vinh cây tre bằng danh hiệu cao quý của con người : anh hùng lao động, anh hùng chiến đấu.
Tiết 109. CÂY TRE VIỆT NAM
-Thép Mới-
I. Đọc – Tìm hiểu chung:
II. Đọc – Hiểu văn bản:
1. Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam
2. Tre gắn bó với nhân dân Việt Nam
a. Trong lao động và cuộc sống hàng ngày:
b. Trong chiến đấu:
- Tre là đồng chí cùng ta đánh giặc
- Tre là vũ khí
- Tre biết hành động:
+ Tre xung phong vào xe tăng, đại bác
+ Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh giữ đồng lúa chín.
+ Tre hi sinh để bảo vệ con người
>> Nghệ thuật: Nhân hoá, điệp từ
Tiết 109. CÂY TRE VIỆT NAM
-Thép Mới-
I. Đọc – Tìm hiểu chung:
II. Đọc – Hiểu văn bản:
1. Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam
2. Tre gắn bó với nhân dân Việt Nam
a. Trong lao động và cuộc sống hàng ngày
b. Trong chiến đấu
c. Trong hiện tại và tương lai
c. Vị trí của cây tre trong hiện tại và tương lai:
=> Tre mãi là người bạn đồng hành của dân tộc Việt Nam trong hiện tại và tương lai.
Em có suy nghĩ gì về hình ảnh:
“tre già măng mọc”.
Măng mọc trên phù hiệu ở ngực thiếu nhi
Việt Nam, lứa măng non của nước
Việt Nam dân chủ cộng hoà”
- Nhạc của trúc, nhạc của tre (khúc nhạc đồng quê trong tiếng sáo diều)
=> Tre gắn bó với con người trong đời sống tinh thần; là phương tiện để con người biểu lộ tình cảm.
c. Vị trí của cây tre trong hiện tại và tương lai:
=> Tre mãi là người bạn đồng hành của dân tộc Việt Nam trong hiện tại và tương lai.
- Nhạc của trúc, nhạc của tre (khúc nhạc đồng quê trong tiếng sáo diều)
=> Tre gắn bó với con người trong đời sống tinh thần; là phương tiện để con người biểu lộ tình cảm.
- Hình ảnh măng non trên phù hiệu ở ngực thiếu nhi Việt Nam.
=> Hình ảnh ẩn dụ của thế hệ trẻ => niềm tin tưởng sâu sắc của tác giả vào thế hệ trẻ, tương lai của đất nước
Tiết 109. CÂY TRE VIỆT NAM
-Thép Mới-
I. Đọc – Tìm hiểu chung:
II. Đọc – Hiểu văn bản:
1. Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam
2. Tre gắn bó với nhân dân Việt Nam
a. Trong lao động và cuộc sống hàng ngày
b. Trong chiến đấu
c. Trong hiện tại và tương lai
- Nhạc của trúc, nhạc của tre (khúc nhạc đồng quê trong tiếng sáo diều)
=> Tre gắn bó với con người trong đời sống tinh thần; là phương tiện để con người biểu lộ tình cảm.
- Hình ảnh măng non trên phù hiệu ở ngực thiếu nhi Việt Nam.
=> Hình ảnh ẩn dụ của thế hệ trẻ => niềm tin tưởng sâu sắc của tác giả vào thế hệ trẻ, tương lai của đất nước
THẢO LUẬN:
>> Nêu tác dụng của thuật nhân hoá được sử dụng trong đoạn văn?
Phép nhân hóa được sử dụng đặc sắc Những hành động của con người được dùng để nói về sự cống hiến của cây tre cho cuộc kháng chiến; gọi tre bằng những danh hiệu cao quý của con người.
 Tác dụng: Làm tăng sự gần gũi, thân thuộc của tre với người, đồng thời khẳng định, ca ngợi công lao to lớn của tre đối với dân tộc Việt Nam.
THẢO LUẬN (1 phút)
Trong xã hội ngày nay, cùng với sự phát triển của khoa học kĩ thuật hiện đại, vị trí của cây tre Việt Nam trong tương lai đã được dự đoán như thế nào? Dựa vào đâu tác giả dự đoán như thế?

* Dựa vào sự tiến bộ của xã hội.
* Dựa vào sự gắn bó của tre với đời sống dân tộc,
nhất là tâm hồn dân tộc, văn hóa dân tộc .
=> Sắt thép có thể nhiều hơn tre nứa, nhưng tre sẽ
còn mãi trong tâm hồn dân tộc Việt Nam.
=> Cây tre mãi là người bạn thân thiết của nhân dân Việt Nam, là biểu tượng văn hóa của dân tộc Việt Nam!
Tiết 109. CÂY TRE VIỆT NAM
-Thép Mới-
I. Đọc – Tìm hiểu chung:
II. Đọc – Hiểu văn bản:
1. Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam
2. Tre gắn bó với nhân dân Việt Nam
3. Tre là tượng trưng cao quý của dân tộc Việt Nam
- Những giá trị lịch sử, văn hoá của cây tre sẽ còn mãi trong đời sống của con người Việt Nam.
- Tre là biểu tượng bất diệt của con người Việt Nam, dân tộc Việt Nam.
>> Nghệ thuật: Sự đối sánh giữa cây tre và con người Việt Nam
- Cây tre là hình ảnh cao đẹp của con người Việt Nam, của dân tộc Việt Nam trong trường kì lịch sử
- Tre là tượng trưng cao quý của dân tộc Việt Nam
Tiết 109. CÂY TRE VIỆT NAM
-Thép Mới-
I. Đọc – Tìm hiểu chung:
II. Đọc – Hiểu văn bản:




III. Tổng kết:
1. Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam
2. Tre gắn bó với nhân dân Việt Nam
3. Tre là tượng trưng cao quý của dân tộc Việt Nam
NGHỆ THUẬT
Lời văn
giàu hình
ảnh, giàu
nhạc điệu
Nhân hóa,
ẩn dụ,
so sánh,
điệp từ
Vẻ đẹp
bình dị
và những
phẩm
chất quý
báu
Là người
bạn thân
thiết, gắn
bó với con
người
Việt Nam
BIỂU TƯỢNG CHO DÂN TỘC VIỆT NAM
TỔNG KẾT
CÂY TRE VIỆT NAM
NỘI DUNG
Bài tập
Viờt m?t do?n van ng?n
kho?ng 5 cõu nờu c?m nh?n
c?a em v? hỡnh ?nh cõy tre.
Đoạn văn
5 câu
Giới thiệu: tre là biểu tượng của đất nước và con người Việt Nam.
Vẻ đẹp của cây tre: dáng mộc mạc, màu tươi nhũn nhặn, cứng cáp, dẻo dai…
Hình ảnh cây tre trong tương lai: mãi là người bạn đồng hành cùng dân tộc Việt Nam.
Sự gắn bó của tre trong lao động , trong sinh hoạt và trong chiến đấu.
Cảm nghĩ của em: yêu quý, gắn bó, tự hào...
4 câu
6 câu
Cảm nhận về hình ảnh cây tre
Khu bảo tàng và bảo tồn sinh thái tre đầu tiên của Việt Nam khánh thành ngày 7/4/2008 tại xã Phù An, tỉnh Bình Dương. Với diện tích 10 ha, đây là "ngôi nhà chung" của hơn 300 giống tre Việt.

Tre Việt Nam
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:

- Học bài; học ghi nhớ.
- Hoàn chỉnh bài tập.
- Soạn bài: “Câu trần thuật đơn” và “Hoạt động ngữ văn : thi làm thơ 5 chữ”
Giờ học đến đây là kết thúc
Xin trân trọng cảm ơn
các thầy cô giáo và các em học sinh