Bài 26. Cây tre Việt Nam

Tiết 109: Cây tre Việt Nam
Ngữ văn 6
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ, THĂM LỚP
Trong bài thơ “Người đi tìm hình của nước” nhà
thơ Chế Lan Viên đã viết:
“Đất nước đẹp vô cùng nhưng Bác phải ra đi,
Cho tôi làm sóng dưới con tàu đưa tiễn Bác.
Khi bờ bãi dần lui làng xóm khuất,
Bốn bề nhìn không một bóng hàng tre.”
Lũy tre làng đã trở thành nỗi nhớ về Tổ quốc.
Hình ảnh cây tre đã gắn bó với
dân tộc Việt Nam và trở thành biểu tượng của đất
nước và con người Việt Nam.
Văn bản:
Cây tre Việt Nam
- Thép Mới -
Văn bản: CÂY TRE VIỆT NAM
- Thép Mới -
I. Giới thiệu chung:
- Thép Mới (1925 - 1991) tên khai sinh là Hà Văn Lộc.
- Quê: Hà Nội.
1. Tác giả:
- Là lời bình cho một bộ phim cùng tên của nhà điện ảnh Ba Lan.
- Viết năm 1955.
2. Tác phẩm:
b. Thể loại:
a. Hoàn cảnh sáng tác:
Nêu những hiểu biết của em về tác giả Thép Mới?
Trình bày hiểu biết của em về hoàn cảnh sáng tác?
Cho biết thể loại của văn bản ?
Kí.
Văn bản: CÂY TRE VIỆT NAM
- Thép Mới -
I. Giới thiệu chung:
- Thép Mới (1925 - 1991) tên khai sinh là Hà Văn Lộc.
- Quê: Hà Nội.
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
b. Thể loại:
a. Hoàn cảnh sáng tác:
Tìm bố cục của bài và nêu ý chính của mỗi đoạn ?
c. Bố cục:
3 phần.
Phần 1: Từ đầu đến “chí khí như người”.
-> Giới thiệu chung về cây tre.
Phần 2: Từ “Nhà thơ đã có lần ca ngợi” đến “cao vút mãi” .
-> Sự gắn bó của cây tre trong sản xuất, chiến đấu và đời sống của con người Việt Nam.
Phần 3: Còn lại.
-> Cây tre là tượng trưng con người Việt Nam, dân tộc Việt Nam.
d. Từ khó:
SGK trang 98,99.
Văn bản: CÂY TRE VIỆT NAM
- Thép Mới -
I. Giới thiệu chung:
II. Tìm hiểu văn bản:
1. Vẻ đẹp của cây tre:
Sức sống mãnh liệt, vẻ đẹp đơn sơ, khỏe khoắn của tre gắn với khí phách, phẩm chất kiên cường như người dân Việt Nam.
a. Hình dáng:
Mộc mạc, màu tre tươi nhũn nhặn.
b. Phẩm chất:
Xanh tốt …
Cứng cáp, dẻo dai,…
Thẳng thắn, bất khuất,…
-> Nhân hóa, tính từ.
Cây tre được giới thiệu như thế nào về hình dáng và phẩm chất?
Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì để giới thiệu cây tre? Nêu tác dụng của chúng?
=> Tre mang những phẩm chất cao quí như con người Việt Nam.
Văn bản: CÂY TRE VIỆT NAM
- Thép Mới -
I. Giới thệu chung:
+ Tre dựng nhà,…
+ Tre ăn ở với người,…
+ Tre giúp người … khác nhau.
+ Tre là cánh tay…
II. Tìm hiểu văn bản:
1. Vẻ đẹp của cây tre:
2. Cây tre với người dân Việt Nam:
a. Trong đời sống và lao động sản xuất:
- Niềm vui:
+Trẻ thơ:
que chuyền đánh chắt
+Tuổi già:
điếu cày
- Nỗi buồn:
nhắm mắt xuôi tay, nằm trên giường tre.
- Làm ăn:
Tìm những chi tiết, hình ảnh thể hiện sự gắn bó của cây tre với con người trong đời sống và trong lao động?
Văn bản: CÂY TRE VIỆT NAM
- Thép Mới -
I. Giới thiệu chung:
=> Tre gần gũi, gắn bó khăng khít với đời sống của con người Việt Nam.
II. Tìm hiểu văn bản:
1. Vẻ đẹp của cây tre:
2. Cây tre với người dân Việt Nam:
a. Trong đời sống và trong lao động sản xuất:
- Niềm vui:
- Nỗi buồn:
- Làm ăn:
-> Nhân hóa, so sánh, hình ảnh chọn lọc:
Tìm những biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong các đoạn văn trên? Tác dụng?

II. Tìm hiểu văn bản:
1. Vẻ đẹp của cây tre:
2. Cây tre với người dân Việt Nam:
a. Trong đời sống và trong lao động sản xuất:
Văn bản: CÂY TRE VIỆT NAM
I. Giới thiệu chung:
- Thép Mới -
-> Nhân hóa, điệp từ, giọng điệu hào hùng, lời văn biểu cảm.
b. Trong cuộc kháng chiến bảo vệ Tố quốc:
Tre
- là đồng chí,…
- chống lại sắt thép của quân thù, …
- giữ làng, giữ nước, …
- hi sinh, …
=> Cây tre - biểu tượng của dân tộc Việt Nam kiên cường, bất khuất.
Tìm những chi tiết thể hiện sự gắn bó của cây tre với con người Việt Nam trong cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc ?
- anh hùng lao động,…
Em cho biết biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn văn ?
Chông tre.
Chiếc gậy tre
II. Tìm hiểu văn bản:
1. Vẻ đẹp của cây tre:
2. Cây tre với người dân Việt Nam:
a. Trong đời sống và trong lao động sản xuất:
Văn bản: CÂY TRE VIỆT NAM
I. Giới thiệu chung:
- Thép Mới -
b. Trong cuộc kháng chiến bảo vệ Tố quốc:
Trong đời sống tinh thần, hình ảnh cây tre được thể hiện qua những chi tiết nào ?
c. Trong đời sống tinh thần:
- Tre là khúc nhạc của đồng quê.
- Diều lá tre bay lưng trời …
- Sáo tre, sáo trúc vang lưng trời …
- Lắng nghe tiếng hát giữa trời cao của trúc, của tre …
Nêu biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn văn?
-> Lời văn giàu nhạc điệu, nhân hóa:
=> Tre là phương tiện giúp con người biểu lộ tình cảm qua âm thanh các nhạc cụ bằng tre.
Đàn Tơ rưng
Sáo diều
Sáo trúc
Sáo trúc
Đường thôn với lũy tre
Đàn Tơ- Rưng
Phù hiệu Đội
II. Tìm hiểu văn bản:
1. Vẻ đẹp của cây tre:
2. Cây tre với người dân Việt Nam:
a. Trong đời sống và trong lao động sản xuất:
Văn bản: CÂY TRE VIỆT NAM
I. Giới thiệu chung:
- Thép Mới -
b. Trong cuộc kháng chiến bảo vệ Tố quốc:
Trên con đường đi tới tương lai, hình ảnh cây tre được thể hiện qua những chi tiết nào ?
c. Trong đời sống tinh thần:
d. Trên đường đi tới tương lai:
- Tre xanh vẫn là bóng mát ,…
- Tre xanh, nhũn nhặn, ngay thẳng, thủy chung ,...
- Tre là tượng trưng cao quý của dân tộc Việt Nam.
Đoạn văn sử dụng những biện pháp nghệ thuật nào?
-> Nhân hóa, điệp từ, so sánh, từ ngữ biểu cảm.
=> Các giá trị văn hóa và lịch sử của cây tre vẫn còn mãi trong đời sống của người Việt Nam.
Bóng tre trùm mát rượi
Khu bảo tàng và bảo tồn sinh thái tre đầu tiên của Việt Nam khánh thành ngày 7/4/2008 tại xã Phú An, tỉnh Bình Dương. Với diện tích 10ha, đây là "ngôi nhà chung" của hơn 300 giống tre Việt Nam.
II. Tìm hiểu văn bản:
1. Vẻ đẹp của cây tre:
2. Cây tre với người dân Việt Nam:
a. Trong đời sống và trong lao động sản xuất:
Văn bản: CÂY TRE VIỆT NAM
I. Giới thiệu chung:
- Thép Mới -
b. Trong cuộc kháng chiến bảo vệ Tố quốc:
Em hãy nhắc lại biện pháp nghệ thuật của văn bản?
c. Trong đời sống tinh thần:
d. Trên con đường đi tới tương lai:
III. Tổng kết: Ghi nhớ SGK trang 100
1. Nghệ thuật:
Nhân hóa, so sánh, điệp từ.
- Hình ảnh chọn lọc, biểu cảm.
2. Ý nghĩa văn bản:
Nêu ý nghĩa của văn bản?
Văn bản cho ta thấy vẻ đẹp và sự gắn bó của cây tre với đời sống dân tộc Việt Nam. Tác giả là người có hiểu biết về cây tre, tình cảm sâu nặng, có niềm tin và tự hào chính đáng về cây tre Việt Nam.
CÂY TRE VIỆT NAM
NGHỆ THUẬT
NỘI DUNG
Hình ảnh
chọn lọc,
biểu cảm
Nhân hóa,
so sánh,
điệp từ
Vẻ đẹp
bình dị
và nhiều
phẩm
chất quý
báu
Là người
bạn thân
thiết, gắn
bó với con
người
Việt Nam
BIỂU TƯỢNG CHO DÂN TỘC VIỆT NAM
Theo em, hình ảnh cây tre mang ý nghĩa gì?
- Tượng trưng cho con người Việt Nam cần cù, sáng tạo, anh hùng, bất khuất.
- Tượng trưng cho đất nước Việt Nam.
THẢO LUẬN
Theo em, trong xã hội ngày nay cùng với sự phát triển của khoa học kĩ thuật hiện đại thì liệu cây tre có còn gắn bó mật thiết với người dân Việt Nam nữa không? Vì sao?
Khu bảo tàng và bảo tồn sinh thái tre đầu tiên của Việt Nam khánh thành ngày 7/4/2008 tại xã Phú An, tỉnh Bình Dương. Với diện tích 10 ha, đây là "ngôi nhà chung" của hơn 300 giống tre Việt Nam.
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC :
- Bài học hôm nay:
+ Nắm vững nội dung bài học.
+ Học thuộc nội dung bài học.
- Chuẩn bị bài tiết 110 :
+ Câu trần thuật đơn.
+ Tìm một số câu tục ngữ, ca dao, thơ, truyện cổ tích Việt Nam có nói đến cây tre.
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH !