Bài 26. Câu trần thuật đơn

Kiểm tra bài cũ
1, ẩn dụ là gì? Chỉ ra một hình ảnh ẩn dụ trong một văn bản mà em đã học ? Phân tích tác dụng của phép ẩn dụ đó !
2,Bài tập trắc nghiệm :
Câu thơ :
Ngày ngày Mặt Trời đi qua trên lăng
Thấy một Mặt Trời trong lăng rất đỏ.
Từ "Mặt Trời" trong câu thơ thứ hai là kiểu ẩn dụ gì ?
A, ẩn dụ hình thức . C , ẩn dụ phẩm chất .
B , ẩn dụ cách thức . D, ẩn dụ chuyển đổi cảm giác
Đáp án : C
Ngữ văn lớp 6
Tiết 110
câu trần thuật đơn
Giáo viên: Vũ Thanh Xuân - Tổ: Ngữ Văn
Trường THCS Bãi Cháy - TP Hạ Long - QN
I , Câu trần thuật đơn là gì ?

1, Ví dụ : Chưa nghe hết câu tôi đã hếch răng lên , xì một hơi rõ dài.(1)Rồi với điệu bộ khinh khỉnh, tôi mắng :(2) - Hức !(3)Thông ngách sang nhà ta ? (4) Dễ nghe nhỉ ! (5) Chú mày hôi như cú mèo thế này ta nào chịu được . (6)Thôi , im đi cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi.(7) Đào tổ nông thì cho chết ! (8) Tôi về , không một chút bận tâm .(9)
2, Phân tích , nhận xét :
c, Dùng để bộc lộ cảm xúc
a,Dïng ®Ó t¶ , kÓ ,nªu ý kiÕn

câu 1,2,6,9 .

.b,Dùng để hỏi
d, Dùng để yêu cầu
Câu trần thuật
câu 4
câu 3,5,8
câu7
CN
VN
CN
VN
CN
VN
CN
VN
CN
VN
C 2:Tôi mắng.
C 6 : Chú mày hôi như cú mèo thế này , ta nào

chịu được .
C 9 : Tôi về không một chút bận tâm .
C1: Tôi hếch răng lên xì một hơi rõ dài.
Phân tích ngữ pháp bốn câu trần thuật
Sắp xếp các câu trần thuật trên thành hai nhóm
C 1: Tôi hếch răng lên , xì một hơi rõ dài. C 2: Tôi mắng .
Câu trần thuật
đơn
Nhóm 2 : Câu trần thuật có hai hoặc nhiều cụm C -V sóng đôi tạo thành :
Câu trần thuật ghép
C 6 : Chú mày hôi như cú mèo thế này , ta nào chịu được .
Nhóm 1 :câu trần thuật có một cụm C - V tạo thành:

C 9 : Tôi về không một chút bận tâm .
Ghi nhớ :
Câu trần thuật đơn là loại câu do một cụm C -V tạo thành,dùng để giới thiệu , tả hoặc kể về một sự việc, sự vật hay để nêu một ý kiến.

Tiết 110 :Câu trần thuật đơn
:I,Câu trần thuật đơn là gì ?
1, Ví dụ :
2, Phân tích , nhận xét :
-Mục đích nói của các câu đã cho :
a,Dùng để tả , kể ,nêu ý kiến :câu 1,2,6,9.
b,Dùng để hỏi : câu 4.
c, Dùng để bộc lộ cảm xúc câu :3 ,5 ,8 .
d, Dùng để yêu cầu : câu 7 .
- Sắp xếp các câu trần thuật thành hai nhóm :
.Nhóm 1: Câu trần thuật có một cụm C-V tạo thành: câu 1, 2, 9 (câu trần thuật đơn.)
Nhóm 2: Câu trần thuật có hai hoặc nhiều cụm C-V sóng đôi tạo thành: câu6 ( câu trần thuật ghép .)
3, Ghi nhớ : SGK (101)
II, Luyện tập :

Luyện tập

Bài tập 1
Tìm câu trần thuật đơn trong đoạn trích , cho biết những câu trần thuật đơn ấy dùng để làm gì?

Đáp án :
*Câu trần thuật đơn :
- Câu 1 : tả giới thiệu
- Câu 2 : nhận xét
* Các câu còn lại : là câu trần thuật ghép .

Bài tập 2:
Các câu đã cho thuộc loại câu nào và có tác dụng gì?
Nhóm 1
Câu a
Nhóm 2
Câu b
Nhóm 3
Câu c
Bài tập 3
Cách giới thiệu nhân vật chính trong các truyện đã cho
có gì khác với cách giới thiệu nêu trong bài tập 2 ?
Đáp án :
Giới thiệu nhân vật phụ trước rồi mới giới thiệu nhân vật chính .

Đáp án :
Ngoài việc giới thiệu nhân vật , những câu đã cho
còn có tác dụng miêu tả các hành động của nhân vật.

Bài tập 4 :
Ngoài tác dụng giới thiệu nhân vật những câu
đã cho còn có tác dụng gì ?
Ngày Huế đổ máu
Chú Hà Nội về
Tình cờ chú cháu
Gặp nhau Hàng Bè

Chú bé loắt choắt Ca lô đội lệch
Cái xắc xinh xinh Mồm huýt sáo vang
Cái chân thoăn thoắt Như con chim chích
Cái đầu nghênh nghênh Nhảy trên đường vàng ...
Bài tập 5: Chính tả nhớ viết :
Chép lại ba khổ thơ đầu của bài thơ " Lượm "(Tố Hữu )
Bài tập sáng tạo
Bài 1 : Bài tập trắc nghiệm :
Câu nào dưới đây không phải là câu là câu trần thuật đơn?
A. Tre ăn ở với người đời đời , kiếp kiếp .
B.Trên mái nhà trường , chim bồ câu gù thật khẽ .
C. Nước bị cản văng bọt tứ tung , thuyền vùng vằng cứ trực trụt
xuống , quay đầu chạy về lại Hoà Phước .
D.Thế rồi Dế Choắt tắt thở .
Đáp án :
Câu C .

Bài 2 :Viết một đoạn văn tả cảnh từ 3 đến 5 câu , có dùng
câu trần thuật đơn .

đoạn văn:
Mặt trời đã lên cao. Những tia nắng cũng rực rỡ hơn .Trên trời, từng đám mây nhè nhẹ trôi bồng bềnh , mềm mại như bông . Đường phố ngày càng tấp nập . Xe cộ đi lại như mắc cửi . Tiếng nói , tiếng cười vang lên rộn rã .Một ngày mới bắt đầu .

. ( Bài TLV số 5 - Hương Giang 6A1)
Ghi nhớ :
Câu trần thuật đơn là loại câu do một cụm C -V tạo thành,dùng để giới thiệu , tả hoặc kể về một sự việc, sự vật hay để nêu một ý kiến.