Bài 26. Câu trần thuật đơn

tiết học ngữ văn lớp 6a8
Nguời thực hiện: GV Lê Thị Thanh Thuỷ
Trường THCS Ngọc Lâm
Câu phân loại theo mục đích nói
Câu trần thuật (câu kể)
Câu nghi vấn (câu hỏi)
Câu cầu khiến

Câu cảm thán
Em hãy lựa chọn mục đích nói phù hợp với kiểu câu trần thuật ?

Dùng để nêu điều cần hỏi và yêu cầu người nghe trả lời.
2. Dùng để giới thiệu, kể, tả một sự vật, sự việc hoặc nêu một ý kiến nhận xét.
3. Dùng để biểu lộ tình cảm của người nói, viết.
4. Nêu điều mong muốn, yêu cầu... hoặc đòi hỏi người nghe thực hiện.
Tiết 110
Câu trần thuật đơn
Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài. Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng :
- Hức! Thông ngách sang nhà ta ? Dễ nghe nhỉ! Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!
Tôi về, không một chút bận tâm.
(Dế Mèn phiêu lưu kí - Tô Hoài)
Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài.
Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng :
- Hức! Thông ngách sang nhà ta ? Dễ nghe nhỉ! Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu đưc. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!
Tôi về, không một chút bận tâm.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Chú
mày hôi như cú mèo thế này, ta
nào chịu được
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
HẾT GIỜ
Thảo luận nhóm

1. Nội dung:
Xác định CN-VN các câu trần thuật và số lượng cụm C-V trong mỗi câu?
Các câu đó được dùng để làm gì ?
2. Hỡnh th?c:
Nhóm 4 học sinh, làm vào phiếu bài tập.
3. Th?i gian: 1`30


Kết quả thảo luận
CN
CN
C
CN
C
VN
VN
VN
V
V
TN
TN
Kết quả thảo luận
CN
C N
CN
VN
VN
VN
TN
TN
Câu trần thuật đơn

Em hiểu thế nào là câu trần thuật đơn?

Câu trần thuật đơn là loại câu do một cụm chủ vị tạo thành,
dùng để giới thiệu, tả hoặc kể về một sự việc, sự vật hay để nêu một ý kiến.
1/ Kiều Phương là em gái tôi.
? Giới thiệu
2/ Đôi càng tôi mẫm bóng.
? Miêu tả
3/ Cây tre là người bạn thân của nhân dân Việt Nam.
?Nêu ý kiến
Nêu tác dụng các câu trên?
CN
C N
CN
VN
V N
V N
Tìm câu trần thuật đơn trong đoạn trích dưới đây. Cho biết những câu trần thuật đơn ấy được dùng làm gì ?
Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa. Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quân đảo Cô Tô mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thì, sau mỗi lần dông bão, bao giờ bầu trời Cô Tô cũng trong sáng như vậy. Cây trên núi đảo lại thêm xanh mượt, nước biển lại lam biếc đậm đà hơn hết cả mọi khi, và cát lại vàng giòn hơn nữa. Và nếu cá có vắng tăm biệt tích trong ngày dông bão, thì nay lưới càng thêm nặng mẻ cá giã đôi.
(Cô Tô - Nguyễn Tuân)

Bài tập 1
Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.

=>Dùng để giới thiệu , miêu tả về Cô Tô.

2. Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quân đảo Cô Tô mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thì , sau mỗi lần dông bão ,bao giờ
bầu trời Cô Tô cũng trong sáng như vậy

=> Dùng để nêu ý kiến nhận xét về vẻ đẹp trong sáng của Cô Tô sau trận bão.

C
V
C
V
Nờu tỏc d?ng v� v? trớ c?a cỏc cõu tr?n thu?t don trong cỏc van b?n?

a) Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều.


b) Xưa có một người thợ mộc, dốc hết vốn trong nhà ra mua gỗ để làm nghề đẽo cày.

=> Giới thiệu nhân vật (người)
=> Giới thiệu nhân vật, kể sự việc
Bài tập 2
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
Bài tập 3
Trò chơi “Ai nhanh h¬n ai?”
Thêi gian : 3 phót
Yªu cÇu : Quan s¸t tranh, ®Æt c©u trÇn thuËt ®¬n theo c¸c chøc n¨ng.
LuËt ch¬i :
*Chia lµm 2 ®éi (2 d·y), mçi ®éi cö 3 b¹n, mçi b¹n ®Æt mét c©u, lÇn l­ît ghi trªn b¶ng.
*§éi nµo ®Æt nhiÒu c©u ®óng lµ th¾ng. Häc sinh trong ®éi cã quyÒn hç trî ®éi m×nh.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
HẾT GIỜ
Bài tập 3
Trò chơi “Ai nhanh h¬n ai?”
Thêi gian : 3 phót
Yªu cÇu : Quan s¸t tranh, ®Æt c©u trÇn thuËt ®¬n theo c¸c chøc n¨ng.
LuËt ch¬i :
*Chia lµm 2 ®éi (2 d·y), mçi ®éi cö 3 b¹n, mçi b¹n ®Æt mét c©u, lÇn l­ît ghi trªn b¶ng.
*§éi nµo ®Æt nhiÒu c©u ®óng lµ th¾ng. Häc sinh trong ®éi cã quyÒn hç trî ®éi m×nh.
Bài tập 3: Trò chơi “Ai nhanh h¬n ai?”.
Thêi gian : 3 phót
Yªu cÇu : Quan s¸t tranh, ®Æt c©u trÇn thuËt ®¬n theo c¸c chøc n¨ng.
LuËt ch¬i :
*Chia lµm 2 ®éi (2 d·y), mçi ®éi cö 3 b¹n, mçi b¹n ®Æt mét c©u, lÇn l­ît ghi trªn b¶ng.
*§éi nµo ®Æt nhiÒu c©u ®óng lµ th¾ng. Häc sinh trong ®éi cã quyÒn hç trî ®éi m×nh.
Viết đoạn văn kho¶ng 5 câu tả cảnh hồ Gươm trong đó có sử trần thuật đơn
Gîi ý :
Bài tập 4:
Đúng hình thức đoạn
Độ dài khoảng 5 câu
- Hình thức
- Nội dung : Tả cảnh Hồ Gươm
- Yêu cầu : Có sử dụng câu trần thuật đơn
Câu trần thuật đơn
Cấu tạo
Chức năng
Gồm 1 cụm
C - V
Giới
thiệu
Tả
Kể
Nêu
ý kiến
Hướng dẫn học ở nhà
- Học thuộc ghi nhớ trong SGK
- Làm bài tập 3 SGK.
- Viết một đoạn văn (4-6 câu) tả cảnh trường em.Trong đó có sử dụng câu trần thuật đơn.
- Soạn bài : " Lòng yêu nước ``