Bài 26. Câu trần thuật đơn

Nhiệt liệt chào mừng
Các Thầy Giáo, Cô Giáo
Về dự giờ lớp 6A4
Kiểm tra bài cũ
Cõu 1: Th�nh ph?n chớnh c?a cõu l� gỡ?
L� nh?ng th�nh ph?n khụng b?t bu?c ph?i cú m?t trong cõu.
L� nh?ng th�nh ph?n du?c thờm v�o d? cõu thờm rừ nghia.
L� nh?ng th�nh ph?n b?t bu?c ph?i cú m?t d? cõu cú c?u t?o ho�n ch?nh v� di?n d?t du?c m?t ý tr?n v?n.
L� nh?ng th�nh ph?n cú th? cú ho?c khụngc?n thi?t ? trong cõu.

Cõu 2: Cho cõu van : M?t tr?i nhỳ lờn d?n d?n,r?i lờn cho kỡ h?t.
-Cõu trờn cú m?y v? ng??
1 v? ng? C. 3 v? ng?
2 v? ng? D. 4 v? ng?
-V? ng? c?a cõu trờn tr? l?i cho cõu h?i n�o?
L� gỡ? C. L�m gỡ?
L�m sao? D. Nhu th? n�o?

C
B
`D
Tiết 111 : câu trần thuật đơn
I - Câu trần thuật đơn là gì ?
1) Tìm hiểu ví dụ
Chưa nghe hết câu , tôi đã hếch răng lên , xì một hơi rõ dài (1). Rồi , với bộ điệu khinh khỉnh , tôi mắng (2):
- Hức(3)!Thông ngách sang nhà ta (4)? Dễ nghe nhỉ(5)! Chú mày hôi như cú mèo thế này , ta nào chịu được (6).Thôi , im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi(7).Đào tổ nông thì cho chết (8)!
Tôi về , không một chút bận tâm.(9)
(Tô Hoài)
2)Nhận xét:
- Câu có tác dụng kể, tả, nêu ý kiến : câu 1; 2; 6; 9
- Câu bộc lộ cảm xúc : câu 3; 5; 8
- Câu dùng để hỏi : câu 4
- Câu cầu khiến : câu 7


? Các câu trong ví dụ
dùng để làm gì ?
Tiết 111 : câu trần thuật đơn
I -Câu trần thuật đơn là gì ?
1) Tìm hiểu ví dụ
2) Nhận xét:- Câu có tác dụng kể, tả, nêu ý kiến : câu 1; 2; 6; 9
- Câu bộc lộ cảm xúc : câu 3; 5; 8
- Câu cầu khiến : câu 7
Tiết 111 : câu trần thuật đơn
I -Câu trần thuật đơn là gì ?
1) Tìm hiểu ví dụ
2) Nhận xét:- Câu có tác dụngkể, tả, nêu ý kiến : câu 1; 2; 6; 9
- Câu bộc lộ cảm xúc : câu 5; 3; 8
- Câu cầu khiến : câu 7
Xác định chủ ngữ, vị ngữ:
-Tôi đã hếch răng lên , xì một hơi rõ dài.

-Tôi mắng.

- Chú mày hôi như cú mèo thế này , ta nào chịu được.

-Tôi về , không một chút bận tâm.

CN
VN
CN
VN
CN
VN
CN
VN
CN
VN
Hãy xác định chủ ngữ
và vị ngữ cho các câu
sau ?
Tiết 111 : câu trần thuật đơn
I -Câu trần thuật đơn là gì ?
1) Tìm hiểu ví dụ
2) Nhận xét
-Tôi đã hếch răng lên , xì một hơi rõ dài.(1)
CN VN
-Tôi mắng. (2)
CN VN
- Chú mày hôi như cú mèo thế này , ta nào chịu được. (6)
CN VN CN VN
-Tôi về , không một chút bận tâm. (9)
CN VN
Cõu (1), (2), (9) cú m?t c?m ch? v?, cõu (6) cú hai c?m ch? v?.
Cỏc cõu (1), (2), (9) l� cõu tr?n thu?t don.
* Ghi nhớ ( SGK)
Câu trần thuật đơn là loại câu do một cụm C - V tạo thành, dùng để giới thiệu, tả hoặc kể về một sự việc, sự vật hay để nêu một ý kiến .
Em hãy so sánh
s? lu?ng c?m ch? v?
trong các câu trên?
Em hãy cho biết câu trần
thuật đơn là gì?
Tiết 111: câu trần thuật đơn
I - Câu trần thuật đơn là gì ?
1) Tìm hiểu ví dụ
2) Nhận xét
* Ghi nhớ ( SGK)
II- Luyện tập
Bài tập 1
Tìm câu trần thuật đơn trong đoạn trích dưới đây.Cho biết những câu trần thuật đơn ấy được dùng làm gì ?
Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo , sáng sủa.Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quân đảo Cô Tô mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thì , sau mỗi lần dông bão , bao giờ bầu trời Cô Tô cũng trong sáng như vậy.Cây trên núi đảo lại thêm xanh mượt , nước biển lại lam biếc đậm đà hơn hết cả mọi khi, và cát lại vàng giòn hơn nữa .Và nếu cá có vắng tăm biệt tích trong ngày động bão ,thì nay lưới càng thêm nặng mẻ cá giã đôi.
(Nguyễn Tuân)
Đáp án bài tập1

Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô / là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
C V
->Dùng để giới thiệu , miêu tả về Cô Tô.

2.Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quân đảo Cô Tô mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thì , sau mỗi lần dông bão ,bao giờ
bầu trời Cô Tô / cũng trong sáng như vậy
C V
-> Dùng để nêu ý kiến nhận xét về vẻ đẹp trong sáng của Cô Tô sau trận bão.

Bài tập 2
Dưới đây là một số câu mở đầu các truyện em đã học. Chúng
thuộc loại câu nào và có tác dụng gì?
a) Ngày xưa ở miền đất Lạc Việt, cứ như bây giờ là Bắc Bộ nước ta, có một vị
thần thuộc nòi rồng, con trai thần Long Nữ, tên là Lạc Long Quân.
(Con Rồng cháu Tiên)
b) Có một con ếch sống lâu ngày trong một giếng nọ.
(ếch ngồi đáy giếng)
c) Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều
(Con hổ có nghĩa)
Trả lời : Cả 3 câu a, b, c đều là câu trần thuật đơn. Có tác dụng giới thiệu nhân vật .


Bài tập 3
Em hãy điền vào chỗ trống để tạo thành câu trần thuật đơn.
Bầu trời.........
Lớp em.........
trong xanh.
học rất chăm.
Bài tập trắc nghiệm.
Câu 1: Câu trần thuật đơn là gì?
Là câu do hai cụm c-v sóng đôi tạo thành.
Là loại câu do một cụm c-v tạo thành.
Là câu không có đầy đủ hai bộ phân chính.
Là câu chỉ có một bộ phận chính,không phân biệt được đó là chũ ngữ hay vị ngữ.

Câu 2: Nhà văn Thép Mới dùng câu trần thuật đơn sau đây để làm gì?
"cây tre là người bạn thân của nông dân Việt Nam, bạn thân của nhân dân Việt Nam".
Dùng để giới thiệu
Dùng để tả
Dùng để kể
Dùng để nêu một ý kiến.
B
D
Hướng dẫn học ở nhà
-Học thuộc ghi nhớ trong SGK
-Hoàn thiện bài tập vào vở bài tập ngữ văn.
-Viết một đoạn văn (4-6 câu)tả cảnh trường em.Trong đó có sử dụng câu trần thuật đơn.
-ẹoùc theõm : " Lòng yêu nước ``
-Soaùn baứi: Caõu tra�n thuaọt ủụn coự tửứ laứ.
Tiết 111 : câu trần thuật đơn
I - Câu trần thuật đơn là gì ?
1) Tìm hiểu ví dụ (SGK)
2) Nhận xét: - Câu có tác dụng kể, tả, nêu ý kiến : câu 1; 2; 6; 9
- Câu bộc lộ cảm xúc : câu 3; 5; 8
- Câu cầu khiến : câu 7
Xác định chủ ngữ, vị ngữ
-Tôi đã hếch răng lên , xì một hơi rõ dài.
CN VN
-Tôi mắng.
CN VN
- Chú mày hôi như cú mèo thế này , ta nào chịu được.
CN VN CN VN
-Tôi về , không một chút bận tâm.
CN VN
Cõu (1), (2), (9) cú m?t c?m ch? v?, cõu (6) cú hai c?m ch? v?.
Cỏc cõu (1), (2), (9) l� cõu tr?n thu?t don. (Do một cụm C - V tạo thành )
*Ghi nhớ (SGK)
II - Luyện tập
Xin chân thành cảm ơn các thầy các cô