Bài 26. Câu trần thuật đơn

Chào mừng



Bài cũ:
1. Nêu đặc điểm của các thành phần chính của câu?
2. Xác định thành phần chính và thành phần phụ trong câu sau:
- Cho đến chiều tối, thuyền vượt qua khỏi thác Cổ Cò.
Cho đến chiều tối, thuyền/ vượt qua khỏi
TN C V
thác Cổ Cò.

Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ d�i. Rồi với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng:
- Hức! Thông ngách sang nh� ta? Dễ nghe nhỉ! Chú m�y hôi như cú mèo thế n�y, ta n�o chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đ�o tổ nông thì cho chết!
Tôi về, không một chút bận tâm.

I.Câu trần thuật đơn là gì?
* Xét ví dụ:
Ngữ văn 6.
Tiết 110: câu trần thuật đơn
? Đoạn văn trên gồm mấy câu ? Các câu đó dùng để làm gì?

Ch­a nghe hÕt c©u, t«i ®· hÕch r¨ng lªn, x× mét h¬i râ dài. (1) Råi víi bé ®iÖu khinh khØnh, t«i m¾ng: (2)
- Høc!(3) Th«ng ng¸ch sang nhà ta?(4) DÔ nghe nhØ!(5) Chó mày h«i nh­ có mÌo thÕ này, ta nào chÞu ®­îc.(6) Th«i, im c¸i ®iÖu h¸t m­a dÇm sïi sôt Êy ®i.(7) §ào tæ n«ng th× cho chÕt! (8)
T«i vÒ, kh«ng mét chót bËn t©m.(9)


Ngữ văn 6.
Tiết 110: câu trần thuật đơn
I. Câu trần thuật đơn là gì?
* Xét ví dụ:
Câu1, 2, 6,9 : Kể tả, nêu ý kiến -> câu trần thuật
Câu 4: H?i -> Câu nghi vấn
Câu 3,5,8: Bộc lộ cảm xúc
-> Câu cảm thán
- Câu 7: Cầu khiến -> Câu cầu khiến

Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ d�i.(1) Rồi với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng: (2)
- Hức!(3) Thông ngách sang nh� ta?(4) Dễ nghe nhỉ!(5) Chú m�y hôi như cú mèo thế n�y, ta n�o chịu được.(6) Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi.(7) Đ�o tổ nông thì cho chết! (8)
Tôi về, không một chút bận tâm.(9)

I.Câu trần thuật đơn là gì?
Xét ví dụ:
Câu 1,2,6,9 dùng để kể, tả hoặc nêu ý kiến
Ngữ văn 6.
Tiết 110: câu trần thuật đơn
? Chỉ ra các thành phần chính của các câu trần thuật?
Câu trần thuật .

Ch­a nghe hÕt c©u, t«i ®· hÕch r¨ng lªn, x× mét h¬i râ dài.(1) Råi víi bé ®iÖu khinh khØnh, t«i m¾ng: (2)
- Høc!(3) Th«ng ng¸ch sang nhà ta?(4) DÔ nghe nhØ!(5) Chó mày h«i nh­ có mÌo thÕ này, ta nào chÞu ®­îc.(6) Th«i, im c¸i ®iÖu h¸t m­a dÇm sïi sôt Êy ®i.(7) §ào tæ n«ng th× cho chÕt! (8)
T«i vÒ, kh«ng mét chót bËn t©m.(9)
I.Câu trần thuật đơn là gì?
Xét ví dụ:
Tôi / đã hếch răng lên, xì một
C V
hơi rõ dài. (1)
+ Tôi / mắng. (2)
C V
+ Chú mày / hôi như cú thế
C V
này, ta / nào chịu được. (6)
C V
+ Tôi / về, không một chút bận
C V
tâm. (9)
Ngữ văn 6.
Tiết 110: câu trần thuật đơn
?NhËn xÐt cÊu t¹o ng÷ ph¸p cña c¸c c©u trªn?
. Ch­a nghe hÕt c©u, t«i ®· hÕch r¨ng lªn, x× mét h¬i râ dài. Råi víi bé ®iÖu khinh khØnh, t«i m¾ng:
- Høc! Th«ng ng¸ch sang nhà ta? DÔ nghe nhØ! Chó mày h«i nh­ có mÌo thÕ này, ta nào chÞu ®­îc. Th«i, im c¸i ®iÖu h¸t m­a dÇm sïi sôt Êy ®i. §ào tæ n«ng th× cho chÕt!
T«i vÒ, kh«ng mét chót bËn t©m.



I. Câu trần thuật đơn là gì?
* Xét ví dụ:
+ Tôi / đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài. (1)
+ Tôi / mắng. (2)
+ Chú mày / hôi như cú thế này, ta/ nào chịu được. (6)
+ Tôi / về, không một chút bận tâm. (9)
Câu 1,2,9 có một cụm C-V và dùng để tả, kể hay nêu ý kiến-> gọi các câu này là câu trần thuật đơn.
Ngữ văn 6.
Tiết 110: câu trần thuật đơn
?Vậy, câu trần thuật đơn là gì?

Ghi nhớ: Câu trần thuật đơn là loại câu do một cụm C-V tạo thành, dùng để giới thiệu, tả hoặc kể về một sự việc, sự vật hay để nêu một ý kiến.


Ngữ văn 6.
Tiết 110: câu trần thuật đơn
Bài tập nhanh

Xác định câu trần thuật đơn trong các câu sau? Cho biết những câu trần thuật đơn ấy dùng để làm gì. Chỉ ra chủ ngữ, vị ngữ của các câu ấy.
1. Bạn Hương học rất giỏi và chăm ngoan.
2. B� tôi đến nhà tôi chơi.
3. Những đảo xa lam nhạt pha màu trắng sữa.
4. Con có nhận ra con không?


Ngữ văn 6.
Tiết 110: câu trần thuật đơn
1. B¹n H­¬ng / häc rÊt giái vµ ch¨m ngoan.(NhËn xÐt)
C V
2. Bà t«i / ®Õn nhµ t«i ch¬i.(KÓ)
C V
3. Nh÷ng ®¶o xa / lam nh¹t pha màu tr¾ng s÷a.(t¶)
C V

Ngữ văn 6.
Tiết 110: câu trần thuật đơn
I. Câu trần thuật đơn là gì ?
II. Luyện tập.
Bài tập 1: Tìm câu trần thuật đơn trong đoạn trích dưới đây. Cho biết những câu trần thuật đơn ấy dùng làm gì?
Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa. (1) Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cô Tô mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thì, sau mỗi lần dông bão, bao giờ bầu trời Cô Tô cũng trong sáng như vậy. (2) Cây trên núi đảo lại thêm xanh mượt, nước biển lại lam biếc đậm đà hơn hết cả mọi khi, và cát lại vàng giòn hơn nữa. (3)Và nếu cá có vắng tăm biệt tích trong ngày động bão, thì nay lưới càng thêm nặng mẻ cá giã đôi. (4) (Nguyễn Tuân)
Ngữ văn 6.
Tiết 110: câu trần thuật đơn


Ng�y thứ 5 trên đảo Cô Tô / l� một ng�y trong trẻo, sáng sủa.
(Dùng để tả và giới thiệu)

Từ khi có Vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cô Tô mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thì, sau mỗi lần giông bão, bao giờ bầu trời Cô Tô/ cũng trong sáng như vậy.(Dùng để nêu ý kiến nhận xét)
I. Câu trần thuật đơn là gì ?
II. Luyện tập.
Bµi tËp 1:
Bµi tËp 2:
D­íi ®©y lµ mét sè c©u më ®Çu c¸c truyÖn em ®· häc. Chóng thuéc lo¹i c©u nµo vµ cã t¸c dông g×?
a. Ngày x­a, ë miÒn ®Êt L¹c ViÖt, cø nh­ b©y giê lµ B¾c Bé n­íc ta, cã mét vÞ thÇn thuéc nßi rång con trai thÇn Long N÷, tªn lµ L¹c Long Qu©n (con Rång ch¸u Tiªn)
b. Cã mét con Õch sèng l©u ngµy trong mét giÕng nä.(Õch ngåi ®¸y giÕng)
c. Bà ®ì TrÇn lµ ng­êi huyÖn §«ng TriÒu. (Vò Trinh)
Ngữ văn 6.
Tiết 110: câu trần thuật đơn
I. Câu trần thuật đơn là gì ?
II. Luyện tập.
Bài tập 3: Viết đoạn văn 3 đến 5 câu dùng để giới thiệu một nhân vật trong một văn bản đã học. Trong đó có sử dụng câu trần thuật đơn.
.
Ngữ văn 6.
Tiết 110: câu trần thuật đơn
Khoanh tròn v�o câu trả lời đúng:
1. Câu trần thuật đơn là:
A. Câu có một kết cấu C - V.
B. Câu dùng để kể, tả, giới thiệu hay nêu một ý kiến.
C. Câu có một kết cấu C - V, dùng để kể, tả, giới thiệu hay nêu một ý kiến.
D. Câu có hai kết cấu C - V trở lên.


C
Khoanh tròn v�o câu trả lời đúng:
2. Trong những câu sau, câu nào không phải là câu trần thuật đơn:
A. Hoa cúc nở vàng vào mùa thu.
B. Tôi đi học, còn bé em đi nhà trẻ.
C. Những dòng sông đỏ nặng phù sa.
D. Chim én về theo mùa gặt.

B

- ¤n l¹i kiÕn thøc bµi häc;
- Lµm bµi tËp 4,5 (SGK);
- So¹n bµi “Lßng yªu n­íc”
Hướng dẫn về nhà






Thân ái chào tạm biệt !