Bài 26. Câu trần thuật đơn

CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN
Tuần: 30
B. Tiếng Việt
Hướng dẫn ghi bài:
Phần ghi bài là phần có biểu tượng sau:  ở đầu dòng.
I. Thế nào là câu trần thuật đơn?
1) Xét và phân tích vd:
2) Kết luận:
3) Vận dụng
II. Luyện tập
I. Thế nào là câu trần thuật đơn?
1) Xét và phân tích vd:
§äc ®o¹n trÝch sau:
Ch­a nghe hÕt c©u, t«i ®· hÕch r¨ng lªn, x× mét c©u râ dµi. Råi, víi ®iÖu bé khinh khØnh, t«i m¾ng:
- Høc! Th«ng ng¸ch sang nhµ ta? DÔ nghe nhØ! Chó mµy h«i nh­ có mÌo thÕ nµy, ta nµo chÞu ®­îc. Th«i, im c¸i ®iÖu h¸t m­a dầm sïi sôt Êy ®i. §µo tæ n«ng th× cho chÕt!
T«i vÒ, kh«ng mét chót bËn t©m.
? Nªu xuÊt xø vµ néi dung chÝnh cña ®o¹n v¨n trªn?
? Đoạn văn gồm mấy câu?
Đoạn văn được trích từ: Bài học đường đời đầu tiên với nội dung: thuật lại cuộc trò chuyện giữa dế Mèn và dế Choắc.
Đoạn văn gồm 09 câu.
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN
Tuần: 30
B. Tiếng Việt
I. Thế nào là câu trần thuật đơn?
1) Xét và phân tích vd:
2) Kết luận:
3) Vận dụng
II. Luyện tập
I. Thế nào là câu trần thuật đơn?
1) Xét và phân tích vd:
§äc ®o¹n trÝch sau:
Ch­a nghe hÕt c©u, t«i ®· hÕch r¨ng lªn, x× mét c©u râ dµi. Råi, víi ®iÖu bé khinh khØnh, t«i m¾ng:
- Høc! Th«ng ng¸ch sang nhµ ta? DÔ nghe nhØ! Chó mµy h«i nh­ có mÌo thÕ nµy, ta nµo chÞu ®­îc. Th«i, im c¸i ®iÖu h¸t m­a dầm sïi sôt Êy ®i. §µo tæ n«ng th× cho chÕt!
T«i vÒ, kh«ng mét chót bËn t©m.
? C¨n cø vµo môc ®Ých nãi th× DÕ MÌn ®· kÓ vÒ cuéc trß chuyÖn Êy b»ng nh÷ng kiÓu c©u nµo ?
Câu trần thuật: 1, 2, 6, 9
Câu cảm thán: 3, 5, 8
Câu ghi vấn: 4
Câu cầu khiến: 7
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN
Tuần: 30
B. Tiếng Việt
I. Thế nào là câu trần thuật đơn?
1) Xét và phân tích vd:
2) Kết luận:
3) Vận dụng
II. Luyện tập
I. Thế nào là câu trần thuật đơn?
1) Xét và phân tích vd:

T«i ®· hÕch r¨ng lªn, x× mét h¬i râ dµi. (1)
T«i m¾ng. (2)
Chó mµy h«i nh­ có thÕ nµy, ta nµo chÞu ®­îc. (6)
T«i vÒ, kh«ng mét chót bËn t©m. (9)
? C©u nµo ®­îc dïng ®Ó t¶, kÓ vÒ mét sù vËt, sù viÖc?
=> Câu: 1, 2, 9
? C©u nµo ®­îc dïng ®Ó nªu ý kiÕn?
=> Câu: 6
? Chỉ rõ hai thành phần chính của mỗi câu trên?
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN
Tuần: 30
B. Tiếng Việt
I. Thế nào là câu trần thuật đơn?
1) Xét và phân tích vd:
2) Kết luận:
3) Vận dụng
II. Luyện tập
I. Thế nào là câu trần thuật đơn?
1) Xét và phân tích vd:
T«i ®· hÕch r¨ng lªn, x× mét h¬i râ dµi. (kể)

T«i m¾ng. (kể)

Chó mµy h«i nh­ có thÕ nµy, ta nµo chÞu ®­îc. (ý kiến)

T«i vÒ, kh«ng mét chót bËn t©m. (kể)
2) Kết luận:
Từ những kết quả đã xét, hãy rút khái niệm về câu trần thuật đơn?
 C©u trÇn thuËt ®¬n lµ lo¹i c©u do mét côm C-V t¹o thµnh, dïng ®Ó giíi thiÖu, t¶ hoÆc kÓ vÒ mét sù viÖc, sù vËt hay ®Ó nªu mét ý kiÕn
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN
Tuần: 30
B. Tiếng Việt
I. Thế nào là câu trần thuật đơn?
1) Xét và phân tích vd:
2) Kết luận:
3) Vận dụng
II. Luyện tập
I. Thế nào là câu trần thuật đơn?
1) Xét và phân tích vd:
2) Kết luận:
II. Luyện tập
Bài tập 01 sgk trang 101.
Xác định câu trần thuật đơn và nêu tác dụng của chúng
Câu 1: dùng để tả cảnh
Câu 2: dùng để nêu lên nhận xét và ý kiến
Bài tập 02 sgk trang 102.
Tất cả các câu trên đều là câu trần thuật đơn
Tất cả được dùng để giới thiệu
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN
Tuần: 30
B. Tiếng Việt
I. Từ tượng hình, từ tượng thanh
1) Ôn tập khái niệm
2) Vận dụng
II. Một số phép tu từ từ vựng
1) Ôn tập khái niệm
2) Phân loại
3) Vận dụng
III. Luyện tập
I. Từ tượng hình, từ tượng thanh
1) Ôn tập khái niệm
2) Vận dụng
+ Tìm tên loài vật là từ tượng thanh?
 Tu hú, bìm bịp, chem chép, ròng rọc
+ Tìm những từ tượng hình và giá trị của nó trong đoạn trích (sgk trang 147)
 T¸c dông : qua c¸c tõ t­îng h×nh : lèm ®èm”, “lª thª”, “lo¸ng tho¸ng”, “lå lé”, h×nh ¶nh ®¸m m©y hiÖn ra rÊt sèng ®éng víi nh÷ng ®­êng nÐt, d¸ng vÎ, mµu s¾c kh¸c nhau, gióp ng­êi ®äc dÔ h×nh dung vµ c¶m nhËn.
B. Tiếng Việt
TỔNG KẾT TỪ VỰNG
I. Từ tượng hình, từ tượng thanh
1) Ôn tập khái niệm
2) Vận dụng
II. Một số phép tu từ từ vựng
1) Ôn tập khái niệm
2) Phân loại
3) Vận dụng
III. Luyện tập
I. Từ tượng hình, từ tượng thanh
II. Một số phép tu từ từ vựng
1) Ôn tập khái niệm
Vẽ sơ đồ các phép tu từ từ vựng?
B. Tiếng Việt
TỔNG KẾT TỪ VỰNG
Các phép tu từ từ vựng
Sơ đồ các phép tu từ từ vựng
I. Từ tượng hình, từ tượng thanh
1) Ôn tập khái niệm
2) Vận dụng
II. Một số phép tu từ từ vựng
1) Ôn tập khái niệm
2) Phân loại
3) Vận dụng
III. Luyện tập
I. Từ tượng hình, từ tượng thanh
II. Một số phép tu từ từ vựng
1) So sánh:
 Khái niệm:
Đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng.
 Phân loại:
So sánh ngang bằng
So sánh không ngang bằng
 Vận dụng:
B. Tiếng Việt
TỔNG KẾT TỪ VỰNG
I. Từ tượng hình, từ tượng thanh
1) Ôn tập khái niệm
2) Vận dụng
II. Một số phép tu từ từ vựng
1) Ôn tập khái niệm
2) Phân loại
3) Vận dụng
III. Luyện tập
I. Từ tượng hình, từ tượng thanh
II. Một số phép tu từ từ vựng
2) Ẩn dụ:
 Khái niệm:
Gọi tên sự vật, sự việc này bằng tên sự vật sự việc khác có nét tương đồng.
 Phân loại:
Ẩn dụ hình thức
Ẩn dụ cách thức
Ẩn dụ phẩm chất
Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác
 Vận dụng:
vv
B. Tiếng Việt
TỔNG KẾT TỪ VỰNG
I. Từ tượng hình, từ tượng thanh
1) Ôn tập khái niệm
2) Vận dụng
II. Một số phép tu từ từ vựng
1) Ôn tập khái niệm
2) Phân loại
3) Vận dụng
III. Luyện tập
I. Từ tượng hình, từ tượng thanh
II. Một số phép tu từ từ vựng
3) Hoán dụ:
 Khái niệm:
Gọi tên sự vật, sự việc này bằng tên sự vật sự việc khác có mối quan hệ gàn gũi.
 Phân loại:
Lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật
Lấy vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựng
Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng
 Vận dụng:
B. Tiếng Việt
TỔNG KẾT TỪ VỰNG
I. Từ tượng hình, từ tượng thanh
1) Ôn tập khái niệm
2) Vận dụng
II. Một số phép tu từ từ vựng
1) Ôn tập khái niệm
2) Phân loại
3) Vận dụng
III. Luyện tập
I. Từ tượng hình, từ tượng thanh
II. Một số phép tu từ từ vựng
4) Nhân hóa:
 Khái niệm:
Dùng những từ ngữ vốn dùng tả hoặc gọi người để tả hoặc gọi vật.
 Phân loại:
Dùng từ gọi người để gọi vật
Dùng từ tả đặc diểm, tính chất của người để tả đặc điểm, tính chất của vật.
Xưng hô với vật như với người
 Vận dụng:
B. Tiếng Việt
TỔNG KẾT TỪ VỰNG
I. Từ tượng hình, từ tượng thanh
1) Ôn tập khái niệm
2) Vận dụng
II. Một số phép tu từ từ vựng
1) Ôn tập khái niệm
2) Phân loại
3) Vận dụng
III. Luyện tập
I. Từ tượng hình, từ tượng thanh
II. Một số phép tu từ từ vựng
5) Điệp ngữ:
 Khái niệm:
Dùng từ, ngữ hoặc câu lặp đi, lặp nhiều lần trong câu, đoạn, trong văn bản nhằm nhấn mạnh ý muốn nói.
 Phân loại:
Điệp ngữ nối tiếp
Điệp ngữ cách quảng
Điệp ngữ chuyển tiếp (vòng)
 Vận dụng:
B. Tiếng Việt
TỔNG KẾT TỪ VỰNG
I. Từ tượng hình, từ tượng thanh
1) Ôn tập khái niệm
2) Vận dụng
II. Một số phép tu từ từ vựng
1) Ôn tập khái niệm
2) Phân loại
3) Vận dụng
III. Luyện tập
I. Từ tượng hình, từ tượng thanh
II. Một số phép tu từ từ vựng
6) Chơi chữ:
 Khái niệm:
là biện pháp tu từ lợi dụng sự đặc sắc về âm và nghĩa của từ tạo ra những ý nghĩa bất ngờ.
 Phân loại:
Dùng từ ngữ đồng âm
Dùng cách nói trại (gần âm)
Dùng cách điệp âm
Dùng cách nói láy
 Vận dụng:
B. Tiếng Việt
TỔNG KẾT TỪ VỰNG
I. Từ tượng hình, từ tượng thanh
1) Ôn tập khái niệm
2) Vận dụng
II. Một số phép tu từ từ vựng
1) Ôn tập khái niệm
2) Phân loại
3) Vận dụng
III. Luyện tập
I. Từ tượng hình, từ tượng thanh
II. Một số phép tu từ từ vựng
7) Nói quá:
 Khái niệm:
Là biện pháp tu từ phóng đại qui mô, mức dộ, tính chất của sự vật hiện tượng
 Vận dụng:


B. Tiếng Việt
TỔNG KẾT TỪ VỰNG
I. Từ tượng hình, từ tượng thanh
1) Ôn tập khái niệm
2) Vận dụng
II. Một số phép tu từ từ vựng
1) Ôn tập khái niệm
2) Phân loại
3) Vận dụng
III. Luyện tập
I. Từ tượng hình, từ tượng thanh
II. Một số phép tu từ từ vựng
8) Nói giảm, nói tránh:
 Khái niệm:
Noùi giaûm noùi traùnh laø moät bieän phaùp tu töø duøng caùch dieãn ñaït teá nhò, uyeån chuyeån, traùnh gaây caûm giaùc quaù ñau buoàn, gheâ sôï, naëng neà, traùnh thoâ tuïc, thieáu lòch söï.
 Vận dụng:
B. Tiếng Việt
TỔNG KẾT TỪ VỰNG
NỘI DUNG TỔNG KẾT TỪVỰNG QUA 4 BÀI HỌC