Bài 26. Câu trần thuật đơn

Kiểm tra bài cũ
1 . Các thành phần chính trong câu bao gồm :
A . Chủ ngữ .
B . Vị ngữ .
C . Trạng ngữ .
D . Chủ ngữ và vị ngữ .
2 . Chủ ngữ trong câu nào sau đây có cấu tạo là động từ ?
A . Hương là một bạn gái chăm ngoan .
B . Bà tôi đã già rồi .
C . Đi học là quyền và nghĩa vụ của trẻ em .
D . Mùa xuân mong ước đã đến .
3 . Nhớ lại và kể tên các kiểu câu chia theo mục đích nói đã học ở Tiểu học .
Câu trần thuật , câu hỏi , câu cầu khiến , câu cảm thán .

Tiết 111. CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN.
Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên , xì một hơi rõ dài . Rồi , với bộ điệu khinh khỉnh , tôi mắng :
- Hức ! Thông ngách sang nhà ta ? Dễ nghe nhỉ ! Chú mày hôi như cú mèo thế này , ta nào chịu được . Thôi , im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi . Đào tổ nông thì cho chết !
Tôi về, không một chút bận tâm .
( Tô Hoài )
1
2
4
3
5
7
6
9
8
Câu trần thuật
1 .Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài.
2 . Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng :
6 . Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được.
9 . Tôi về, không một chút bận tâm .
Nhóm 1
nhóm 2
câu trần thuật đơn
C
v
c
v
c
v
c
v
c
v
Câu trần thuật ghép .

3. ghi nhớ :
Câu trần thuật đơn là loại câu do một cụm C - V tạo thành , dùng để giới thiệu , tả hoặc kể về một sự việc , sự vật hay để nêu một ý kiến .
Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo ,
sáng sủa .
Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cô Tô mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thì , sau mỗi lần giông bão , bao giờ bầu trời Cô Tô cũng trong sáng như vậy .
Cây trên núi đảo lại thêm xanh mượt , nước biển lại lam biếc đặm đà hơn hết cả mọi khi , và cát lại vàng giòn hơn nữa . Và nếu cá có vắng tăm biệt tích trong ngày động bão , thì nay lưới càng thêm nặng mẻ cá giã đôi . ( Nguyễn Tuân)
Câu 1: Dïng ®Ó giíi thiÖu , miªu t¶ vÒ C« T«.
Câu 2: Dïng ®Ó nªu ý kiÕn nhËn xÐt vÒ vÎ ®Ñp trong s¸ng cña C« T« sau c¬n b·o.
Bài 1
Bài tập 2:
Dưới đây là một số câu mở đầu các truyện em đã học. Chúng thuộc loại câu nào và có tác dụng gì?
a) Ngày xưa, ở miền đất Lạc Việt, cứ như bây giờ là Bắc Bộ nước ta, có một vị thần thuộc nòi rồng, con trai thần Long Nữ, tên là Lạc Long Quân.

b) Có một con ếch sống lâu ngày trong một cái giếng nọ.

c) Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều.

Câu trần thuật đơn - giới thiệu nhân vật chÝnh : Lạc Long Quân
Câu trần thuật đơn - giới thiệu nhân vật chÝnh : con ếch
Câu trần thuật đơn - giới thiệu nhân vật chÝnh : bà đỡ Trần
a ) Tục truyền , đời Hùng Vương thứ sáu , ở làng Gióng có hai vợ chồng ông lão chăm chỉ làm ăn và có tiếng là phúc đức . Hai ông bà ao ước có một đứa con . Một hôm bà ra đồng trông thấy một vết chân rất to , liền đặt bàn chân mình lên ướm thử để xem thua kém bao nhiêu . Không ngờ về nhà bà thụ thai và mười hai tháng sau sinh một cậu bé mặt mũi rất khôi ngô .
( Thánh Gióng )
b ) Hùng Vương thứ mười tám có một người con gái tên là Mị Nương , người đẹp như hoa , tính nết hiền dịu . Vua cha yêu thương nàng hết mực , muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng .
Một hôm , có hai chàng trai đến cầu hôn .
( Sơn Tinh , Thủy Tinh )
c ) Ngày xưa , có ông vua nọ sai một viên quan đi dò la khắp nước tìm người tài giởi . Viên quan ấy đã đi nhiều noi , đến đâu quan cũng ra những câu đố oái oăm để hỏi mọi người . Đã mất nhiều công tìm kiếm nhưng viên quan vẫn chưa thấy có người nào thật lỗi lạc .
Một hôm , viên quan đi qua cánh đồng làng kia , chợt thấy bên vệ đường có hai cha con người nọ đang làm ruộng .
( Em bé thông minh )
Bài tập 3
Giới thiệu nhân vật phụ trước , rồi từ những việc làm của nhân vật phụ mới giới thiệu nhân vật chính .
Bài 4
Ngoài tác dụng giới thiệu nhân vật , những câu mở đầu sau đây còn có tác dụng gì ?
a) Xưa có một người thợ mộc dốc hết vốn trong nhà ra để làm nghề đẽo cày .
( Đẽo cày giữa đường )
b ) Người kiếm củi tên Mỗ ở huyện Lạng Giang , đang bổ củi ở sườn núi , thấy dưới thung lũng phía xa , cỏ cây lay động không ngớt mới vác búa đến xem , thấy một con hổ trán trắng , cúi đầu đào bới đất , nhảy l ên , vật xuống , thỉnh thoảng lấy tay móc họng , mở miệng nhe cái răng , máu me , nhớt rãi trào ra .
( Vũ Trinh )
Ngoài việc giới thiệu nhân vật , các câu văn còn miêu tả cả hoạt động của nhân vật nữa .
Bài 6
Sử dụng câu trần thuật đơn để nói về các bức tranh sau :
Vịnh Hạ Long
Chợ Năm Căn
Lượm
Mặt trời mọc ở Cô Tô
Hướng dẫn học ở nhà
- Học phần ghi nhớ
- Hoàn thành các bài tập .
- Nắm vững nội dung bài học

Chuẩn bị bài tiếp theo : Soạn bài Lòng yêu nước
* Tìm hiểu: +Tác giả, tác phẩm
+Đọc tác phẩm diễn cảm
+Tìm hiểu nội dung và nghệ thuật của văn bản.

K�NH CH�O QU� TH?Y Cễ C�NG C�C EM H?C SINH TH�N M?N!