Bài 26. Câu trần thuật đơn

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ GIÁO
VÀ CÁC EM HỌC SINH
Tiết 110: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN
I- Câu trần thuật đơn là gì?
1- Tìm hiểu bài tập.
1- Tìm hiểu bài tập.
Các câu trong những phần trích sau được dùng với mục đích gì?
a/ Bà đỡ Trần là người ở huyện Đông Triều.
(Vũ Trinh)
b/ Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài (1). Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng (2):
-Hức (3)! Thông ngách sang nhà ta (4)? Dễ nghe nhỉ (5)! Chú may hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được (6). Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi (7). Đào tổ nông thì cho chết (8)!
Tôi về không một chút bận tâm (9).
(Tô Hoài)
a/ Giới thiệu nhân vật
b/ -câu1, câu 2, câu 6, câu 9 :Kể, tả, nêu ý kiến
- Câu 4: Hỏi
- Câu 3, câu 5, câu 8: Bộc lộ cảm xúc
- Câu 7: Cầu khiến
(câu trần thuật)
(câu trần thuật)
(câu nghi vấn)
(câu cảm)
(câu cầu khiến)
Em hiểu thế nào là câu trần thuật?
Câu trần thuật là câu dùng để giới thiệu, tả hoặc kể về một sự việc, sự vật hay để nêu một ý kiến.
1- Tìm hiểu bài tập.(thảo luận nhóm)
Xác định chủ ngữ, vị ngữ của các câu trần thuật trong các phần trích sau:
a/ Bà đỡ Trần là người ở huyện Đông Triều.
b/ Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài (1). Rồi, với bộ

điệu khinh khỉnh, tôi mắng (2):

-Hức (3)! Thông ngách sang nhà ta (4)? Dễ nghe nhỉ (5)! Chú mày hôi như

cú mèo thế này, ta nào chịu được (6). Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt

ấy đi (7). Đào tổ nông thì cho chết (8)!

Tôi về không một chút bận tâm (9).
C V
C V1 V2
C V
C V
C V
C V
Vậy em hiểu thế nào là câu trần thuật đơn?
Tiết : CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN
I- Câu trần thuật đơn là gì?
1- Tìm hiểu bài tập.
2- Khái niệm câu trần thuật đơn:
Câu trần thuật đơn là loại câu do một cụm C – V tạo thành, dùng để giới thiệu, tả hoặc kể về một sự việc, sự vật hay để nêu một ý kiến.
II- Luyện tập:
II- Luyện tập:
Bài tập 1:
Tìm câu trần thuật đơn trong đoạn trích dưới đây. Cho biết những câu trần thuật đơn ấy được dùng làm gì?
Ngày thứ năm trên đảo CôTô là một ngày trong trẻo, sáng sủa(1). Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cô Tô mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thì, sau mỗi lần dông bão, bao giờ bầu trời Cô Tô cũng trong sáng như vậy(2). Cây trên núi đảo lại thêm xanh mượt, nước biển lại lam biếc đặm đà hơn hết cả mọi khi, và cát lại vàng giòn hơn nữa(3). Và nếu cá có vắng tăm biệt trong ngày động bão, thì nay lưới càng thêm nặng mẻ cá giã đôi(4).
*Các câu đơn trần thuật là:
- Câu 1(dùng để tả, để giới thiệu).
- Câu 2(dùng để nêu ý kiến nhận xét)
*Các câu còn lại(câu 3,câu 4) là câu trần thuật ghép
Xác định chủ ngữ, vị ngữ cho các câu trong các phần trích sau, cho biết chúng có phải là câu trần thuật đơn không? Nêu tác dụng của chúng.

a/ Ngày xưa, ỏ miền đất Lạc Việt, cứ như bây giờ là Bắc Bộ nước ta, có một
vị thần thuộc nòi rồng, con trai thần Long Nữ, tên là Lạc Long Quân.
(con rồng cháu tiên)
b/ Có một con ếch sống lâu ngày trong một giếng nọ.
(Ếch ngồi đáy giếng)
C V
C V
Bài tập 2:
* Chúng thuộc loai câu trần thuật đơn và dùng để giới thiệu nhân vật.
Bài tập 3:
Ngoài tác dụng giới thiệu nhân vật, những câu sau đây còn có tác dụng gì?
a/ Xưa có một người thợ mộc dốc hết vốn trong nhà ra mua gỗ để làm nghề đẽo cày.
(Đẽo cày giữa đường)
b/ Người kiếm củi tên mỗ ở huyện Lạng Giang, đang bổ củi ỏ sườn núi, thấy dưới thung lũng phía xa, cây cỏ lay động không ngớt mới vác búa đến xem, thấy một con hổ trán trắng, cúi đầu cào bới đất, nhảy lên vật xuống, thỉnh thoảng lấy tay móc họng, mở miệng nhe cái răng, máu me, nhớt dãi trào ra.
(Vũ Trinh)
Ngoài việc giới thiệu nhân vật, các câu trong bài tâp này còn miêu tả hoạt
động của nhân vật
CỦNG CỐ DẶN DÒ
- Khái niệm câu trần thuật đơn.
- Làm bài tập 3 Sgk/102.
- Chuẩn bị bài “Thi làm thơ năm chữ”.
Thân ái chào quí thầy cô
cùng các em.