Bài 26. Câu trần thuật đơn
Chia sẻ bởi Nguyễn Thị Huế |
Ngày 21/10/2018 |
19
Chia sẻ tài liệu: Bài 26. Câu trần thuật đơn thuộc Ngữ văn 6
Nội dung tài liệu:
CHÀO MỪNG THẦY CÔ VÀ CÁC EM
ĐẾN VỚI TIẾT HỌC CỦA
LỚP 6A1
Trường THCS Thanh Cao
Tiết 110
Câu trần thuật đơn
Kiểm tra bài cũ
Thế nào là thành phần chính của câu?
Cho một ví dụ minh hoạ.
Trả lời: Thành phần chính của câu là thành phần bắt buộc phải có mặt để câu có cấu tạo hoàn chỉnh và diễn đạt được một ý trọn vẹn .
VD : Em / đang học trường THCS Thanh Cao.
C V
Câu xét ở
Phương diện
Câu theo mục đích
Sử dụng: gồm
Câu cầu khiến
( yêu cầu, đề nghị, mong muốn)
Câu cảm thán
(bộc lộ cảm xúc)
Câu nghi vấn
(hỏi)
Câu trần thuât
(kể, tả,giới thiệu, nêu ý kiến nhận xét)
T.T đơn
T.T ghép
Câu theo cấu
tạo ngữ pháp
Tiết 110: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN
I- Câu trần thuật đơn là gì?
1- Tìm hiểu ví dụ( sgk).
1- Tìm hiểu ví dụ( sgk).
Các câu trong những phần trích sau được dùng với mục đích gì?
Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài (1). Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng (2):
-Hức (3)! Thông ngách sang nhà ta (4)? Dễ nghe nhỉ (5)! Chú may hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được (6). Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi (7). Đào tổ nông thì cho chết (8)!
Tôi về không một chút bận tâm (9).
(Tô Hoài)
- câu1, câu 2, câu 6, câu 9 :Kể, tả, nêu ý kiến
- Câu 4: Hỏi
- Câu 3, câu 5, câu 8: Bộc lộ cảm xúc
- Câu 7: yêu cầu
(câu trần thuật)
(câu nghi vấn)
(câu cảm)
(câu cầu khiến)
Em hiểu thế nào là câu trần thuật?
Câu trần thuật là câu dùng để giới thiệu, tả hoặc kể về một sự việc, sự vật hay để nêu một ý kiến.
1- Tìm hiểu bài tập.(thảo luận nhóm)
Xác định chủ ngữ, vị ngữ của các câu trần thuật trong các phần trích sau:
Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài (1). Rồi, với bộ
điệu khinh khỉnh, tôi mắng (2):
-Hức (3)! Thông ngách sang nhà ta (4)? Dễ nghe nhỉ (5)! Chú mày hôi như
cú mèo thế này, ta nào chịu được (6). Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt
ấy đi (7). Đào tổ nông thì cho chết (8)!
Tôi về không một chút bận tâm (9).
C V
C V
C V
C V
C V
Vậy em có nhận xét gì về cấu tạo ngữ pháp những câu trần thuật trên?
Câu 1,2,9 là câu có 1 cụm C-V
- Câu 6 là câu có 2 cụm C-V
Vậy em hiểu thế nào là câu trần thuật đơn?
- Câu có 1 cụm C-V làm lòng cốt
-> là câu trần thuật đơn
- câu có 2 cụm C-V trở lên
-> là câu trần thuật ghép
Tiết 110 : CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN
I- Câu trần thuật đơn là gì?
1- Tìm hiểu ví dụ.
2- Khái niệm câu trần thuật đơn:
Câu trần thuật đơn là loại câu do một cụm C – V tạo thành, dùng để giới thiệu, tả hoặc kể về một sự việc, sự vật hay để nêu một ý kiến.
Lưu ý: câu trần thuật đơn phải đảm bảo 2 yếu tố:
- Mục đích nói( tác dụng): dùng để kể, tả, giới thiệu hay nêu ý kiến nhận xét.
Cấu tạo ngữ pháp: có một cụm C-V làm nòng cốt câu.
+ Ngoài thành phần chính làm nòng cốt câu vẫn có thành phần phụ.
+ câu có thể có 1 chủ ngữ và 2 hay nhiều vị ngữ và ngược lại
VD:Chưa nghe hết câu,/ tôi/ đã hếch răng lên,/ xì một tiếng rõ dài.
T.N C V1 V2
+ Trong chủ ngữ, vị ngữ lại có một cụm C-V nhỏ.
VD: Mèo/ chạy làm đổ lọ hoa.
c v
C V
->Là câu trần thuật đơn.
* Câu trần thuật ghép: có 2 cụm C- V trở lên, mỗi cụm C-V thể hiện một ý trong câu.
Em hãy đặt 1 câu trần thuật đơnsau đó xác định cấu tạo ngữ pháp của câu đó?
II- Luyện tập:
Bài tập 1:
Tìm câu trần thuật đơn trong đoạn trích dưới đây. Cho biết những câu trần thuật đơn ấy được dùng làm gì?
Ngày thứ năm trên đảo CôTô là một ngày trong trẻo, sáng sủa (1). Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cô Tô mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thì, sau mỗi lần dông bão, bao giờ bầu trời Cô Tô cũng trong sáng như vậy (2). Cây trên núi đảo lại thêm xanh mượt, nước biển lại lam biếc đặm đà hơn hết cả mọi khi, và cát lại vàng giòn hơn nữa(3). Và nếu cá có vắng tăm biệt trong ngày động bão, thì nay lưới càng thêm nặng mẻ cá giã đôi (4).
*Các câu trần đơn thuật là:
- Câu 1(dùng để tả, để giới thiệu).
- Câu 2(dùng để nêu ý kiến nhận xét)
*Các câu còn lại(câu 3,câu 4) là câu trần thuật ghép
Dưới đây là một số câu mở dầu các truyện đã học.Chúng thuộc loại câu nào và có tác dụng gì?.
a/ Ngày xưa, ỏ miền đất Lạc Việt, cứ như bây giờ là Bắc Bộ nước ta, có một vị thần thuộc nòi rồng, con trai thần Long Nữ, tên là Lạc Long Quân.
(Con Rồng cháu Tiên ) b/ Có một con ếch sống lâu ngày trong một giếng nọ.
( Ếch ngồi đáy giếng) c/ Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều
( Con hổ có nghĩa)
Bài tập 2:
Kỹ thuật khăn phủ bàn
1
2
3
4
?
Câu trần thuật đơn
-> Dùng để giới thiệu
nhân vật
Dưới đây là một số câu mở dầu các truyện đã học.Chúng thuộc loại câu nào
và có tác dụng gì?.
Bài tập 2: Dưới đây là một số câu mở đầu các truyện đã học. Chúng thuộc loại câu nào và có tác dụng gi`?
a. Ngày xưa, ở miền đất Lạc Việt, cứ như bây giờ là Bắc Bộ nước ta, có một vị thần thuộc nòi rồng, con trai thần Long Nu~, tên là Lạc Long Quân. (Con Rồng cháu Tiên)
b. Có một con ếch sống lâu ngày trong một giếng nọ.
( ếch ngồi đáy giếng)
c. Bà đỡ Trần là người huyện Dông Triều.
( Vũ Trinh)
Trả lời: Các câu trên đều là câu trần thuật đơn, có tác dụng dùng để:
a. Giới thiệu nhân vật Lạc Long Quân
b. Giới thiệu con ?ch
c. Giới thiệu nhân vật bà đỡ Trần
Bài tập 3:
Ngoài tác dụng giới thiệu nhân vật, những câu sau đây còn có tác dụng gì?
a/ Xưa có một người thợ mộc dốc hết vốn trong nhà ra mua gỗ để làm nghề đẽo cày.
(Đẽo cày giữa đường)
b/ Người kiếm củi tên mỗ ở huyện Lạng Giang, đang bổ củi ỏ sườn núi, thấy dưới thung lũng phía xa, cây cỏ lay động không ngớt mới vác búa đến xem, thấy một con hổ trán trắng, cúi đầu cào bới đất, nhảy lên vật xuống, thỉnh thoảng lấy tay móc họng, mở miệng nhe cái răng, máu me, nhớt dãi trào ra.
(Vũ Trinh)
Ngoài việc giới thiệu nhân vật, các câu trong bài tâp này còn miêu tả hoạt
động của nhân vật
Dùng câu trần thuật đơn để đặt câu theo những bức tranh sau?
Ma?t tro`i mo?c trờn da?o Cụ Tụ .
Chú bé Lượm là người nhỏ nhắn, nhanh nhẹn.
Bức tranh làng quê rất đẹp.
ĐÁP ÁN NÀO ĐÚNG VÀ ĐẦY ĐỦ NHẤT VỀ CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN?
A. là câu có một cụm chủ vị làm lòng cốt của câu
B. là câu có hai cụm chủ vị trở lên
C.là câu dùng để giới thiệu, tả, kể về một sự việc,sự vật hay nêu một ý kiến.
D. Là câu do một cụm chủ vị tạo thành, dùng để giới thiệu, tả, kể về một sự việc,sự vật hay nêu một ý kiến
6.Trong những ví dụ sau, trường hợp nào không phải là câu trần thuật đơn? Vì sao?
a.Hoa cúc nở vàng vào mùa thu.
b.Chim én về theo mùa gặt.
c.Tôi đi học, bé Hoa đi nhà trẻ.
d. Những dòng sông đỏ nặng phù sa.
Back
x
c
v
c
v
Em hãy vẽ sơ đồ khái quát nội dung bài câu trần thuật đơn?
Sơ đồ bài câu trần thuật đơn
Câu trần
thuật đơn
Cấu tao: 1 cụm: C - V
Tác dụng
Giới thiệu
Kể
Tả
Nêu ý kiến
Nhận xét
DẶN DÒ
Làm bài tập 3 Sgk/102.
Viết một đoạn văn miêu tả khung cảnh Cô Tô sau cơn bão trong đó có sử dụng câu trần thuật đơn.
- Chuẩn bị bài “ Lòng yêu nước”.
về dự tiết học ngày hôm nay
Chân thành cảm ơn quý thầy cô, các em học sinh
Thân ái chào quí thầy cô
cùng các em.
ĐẾN VỚI TIẾT HỌC CỦA
LỚP 6A1
Trường THCS Thanh Cao
Tiết 110
Câu trần thuật đơn
Kiểm tra bài cũ
Thế nào là thành phần chính của câu?
Cho một ví dụ minh hoạ.
Trả lời: Thành phần chính của câu là thành phần bắt buộc phải có mặt để câu có cấu tạo hoàn chỉnh và diễn đạt được một ý trọn vẹn .
VD : Em / đang học trường THCS Thanh Cao.
C V
Câu xét ở
Phương diện
Câu theo mục đích
Sử dụng: gồm
Câu cầu khiến
( yêu cầu, đề nghị, mong muốn)
Câu cảm thán
(bộc lộ cảm xúc)
Câu nghi vấn
(hỏi)
Câu trần thuât
(kể, tả,giới thiệu, nêu ý kiến nhận xét)
T.T đơn
T.T ghép
Câu theo cấu
tạo ngữ pháp
Tiết 110: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN
I- Câu trần thuật đơn là gì?
1- Tìm hiểu ví dụ( sgk).
1- Tìm hiểu ví dụ( sgk).
Các câu trong những phần trích sau được dùng với mục đích gì?
Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài (1). Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng (2):
-Hức (3)! Thông ngách sang nhà ta (4)? Dễ nghe nhỉ (5)! Chú may hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được (6). Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi (7). Đào tổ nông thì cho chết (8)!
Tôi về không một chút bận tâm (9).
(Tô Hoài)
- câu1, câu 2, câu 6, câu 9 :Kể, tả, nêu ý kiến
- Câu 4: Hỏi
- Câu 3, câu 5, câu 8: Bộc lộ cảm xúc
- Câu 7: yêu cầu
(câu trần thuật)
(câu nghi vấn)
(câu cảm)
(câu cầu khiến)
Em hiểu thế nào là câu trần thuật?
Câu trần thuật là câu dùng để giới thiệu, tả hoặc kể về một sự việc, sự vật hay để nêu một ý kiến.
1- Tìm hiểu bài tập.(thảo luận nhóm)
Xác định chủ ngữ, vị ngữ của các câu trần thuật trong các phần trích sau:
Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài (1). Rồi, với bộ
điệu khinh khỉnh, tôi mắng (2):
-Hức (3)! Thông ngách sang nhà ta (4)? Dễ nghe nhỉ (5)! Chú mày hôi như
cú mèo thế này, ta nào chịu được (6). Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt
ấy đi (7). Đào tổ nông thì cho chết (8)!
Tôi về không một chút bận tâm (9).
C V
C V
C V
C V
C V
Vậy em có nhận xét gì về cấu tạo ngữ pháp những câu trần thuật trên?
Câu 1,2,9 là câu có 1 cụm C-V
- Câu 6 là câu có 2 cụm C-V
Vậy em hiểu thế nào là câu trần thuật đơn?
- Câu có 1 cụm C-V làm lòng cốt
-> là câu trần thuật đơn
- câu có 2 cụm C-V trở lên
-> là câu trần thuật ghép
Tiết 110 : CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN
I- Câu trần thuật đơn là gì?
1- Tìm hiểu ví dụ.
2- Khái niệm câu trần thuật đơn:
Câu trần thuật đơn là loại câu do một cụm C – V tạo thành, dùng để giới thiệu, tả hoặc kể về một sự việc, sự vật hay để nêu một ý kiến.
Lưu ý: câu trần thuật đơn phải đảm bảo 2 yếu tố:
- Mục đích nói( tác dụng): dùng để kể, tả, giới thiệu hay nêu ý kiến nhận xét.
Cấu tạo ngữ pháp: có một cụm C-V làm nòng cốt câu.
+ Ngoài thành phần chính làm nòng cốt câu vẫn có thành phần phụ.
+ câu có thể có 1 chủ ngữ và 2 hay nhiều vị ngữ và ngược lại
VD:Chưa nghe hết câu,/ tôi/ đã hếch răng lên,/ xì một tiếng rõ dài.
T.N C V1 V2
+ Trong chủ ngữ, vị ngữ lại có một cụm C-V nhỏ.
VD: Mèo/ chạy làm đổ lọ hoa.
c v
C V
->Là câu trần thuật đơn.
* Câu trần thuật ghép: có 2 cụm C- V trở lên, mỗi cụm C-V thể hiện một ý trong câu.
Em hãy đặt 1 câu trần thuật đơnsau đó xác định cấu tạo ngữ pháp của câu đó?
II- Luyện tập:
Bài tập 1:
Tìm câu trần thuật đơn trong đoạn trích dưới đây. Cho biết những câu trần thuật đơn ấy được dùng làm gì?
Ngày thứ năm trên đảo CôTô là một ngày trong trẻo, sáng sủa (1). Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cô Tô mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thì, sau mỗi lần dông bão, bao giờ bầu trời Cô Tô cũng trong sáng như vậy (2). Cây trên núi đảo lại thêm xanh mượt, nước biển lại lam biếc đặm đà hơn hết cả mọi khi, và cát lại vàng giòn hơn nữa(3). Và nếu cá có vắng tăm biệt trong ngày động bão, thì nay lưới càng thêm nặng mẻ cá giã đôi (4).
*Các câu trần đơn thuật là:
- Câu 1(dùng để tả, để giới thiệu).
- Câu 2(dùng để nêu ý kiến nhận xét)
*Các câu còn lại(câu 3,câu 4) là câu trần thuật ghép
Dưới đây là một số câu mở dầu các truyện đã học.Chúng thuộc loại câu nào và có tác dụng gì?.
a/ Ngày xưa, ỏ miền đất Lạc Việt, cứ như bây giờ là Bắc Bộ nước ta, có một vị thần thuộc nòi rồng, con trai thần Long Nữ, tên là Lạc Long Quân.
(Con Rồng cháu Tiên ) b/ Có một con ếch sống lâu ngày trong một giếng nọ.
( Ếch ngồi đáy giếng) c/ Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều
( Con hổ có nghĩa)
Bài tập 2:
Kỹ thuật khăn phủ bàn
1
2
3
4
?
Câu trần thuật đơn
-> Dùng để giới thiệu
nhân vật
Dưới đây là một số câu mở dầu các truyện đã học.Chúng thuộc loại câu nào
và có tác dụng gì?.
Bài tập 2: Dưới đây là một số câu mở đầu các truyện đã học. Chúng thuộc loại câu nào và có tác dụng gi`?
a. Ngày xưa, ở miền đất Lạc Việt, cứ như bây giờ là Bắc Bộ nước ta, có một vị thần thuộc nòi rồng, con trai thần Long Nu~, tên là Lạc Long Quân. (Con Rồng cháu Tiên)
b. Có một con ếch sống lâu ngày trong một giếng nọ.
( ếch ngồi đáy giếng)
c. Bà đỡ Trần là người huyện Dông Triều.
( Vũ Trinh)
Trả lời: Các câu trên đều là câu trần thuật đơn, có tác dụng dùng để:
a. Giới thiệu nhân vật Lạc Long Quân
b. Giới thiệu con ?ch
c. Giới thiệu nhân vật bà đỡ Trần
Bài tập 3:
Ngoài tác dụng giới thiệu nhân vật, những câu sau đây còn có tác dụng gì?
a/ Xưa có một người thợ mộc dốc hết vốn trong nhà ra mua gỗ để làm nghề đẽo cày.
(Đẽo cày giữa đường)
b/ Người kiếm củi tên mỗ ở huyện Lạng Giang, đang bổ củi ỏ sườn núi, thấy dưới thung lũng phía xa, cây cỏ lay động không ngớt mới vác búa đến xem, thấy một con hổ trán trắng, cúi đầu cào bới đất, nhảy lên vật xuống, thỉnh thoảng lấy tay móc họng, mở miệng nhe cái răng, máu me, nhớt dãi trào ra.
(Vũ Trinh)
Ngoài việc giới thiệu nhân vật, các câu trong bài tâp này còn miêu tả hoạt
động của nhân vật
Dùng câu trần thuật đơn để đặt câu theo những bức tranh sau?
Ma?t tro`i mo?c trờn da?o Cụ Tụ .
Chú bé Lượm là người nhỏ nhắn, nhanh nhẹn.
Bức tranh làng quê rất đẹp.
ĐÁP ÁN NÀO ĐÚNG VÀ ĐẦY ĐỦ NHẤT VỀ CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN?
A. là câu có một cụm chủ vị làm lòng cốt của câu
B. là câu có hai cụm chủ vị trở lên
C.là câu dùng để giới thiệu, tả, kể về một sự việc,sự vật hay nêu một ý kiến.
D. Là câu do một cụm chủ vị tạo thành, dùng để giới thiệu, tả, kể về một sự việc,sự vật hay nêu một ý kiến
6.Trong những ví dụ sau, trường hợp nào không phải là câu trần thuật đơn? Vì sao?
a.Hoa cúc nở vàng vào mùa thu.
b.Chim én về theo mùa gặt.
c.Tôi đi học, bé Hoa đi nhà trẻ.
d. Những dòng sông đỏ nặng phù sa.
Back
x
c
v
c
v
Em hãy vẽ sơ đồ khái quát nội dung bài câu trần thuật đơn?
Sơ đồ bài câu trần thuật đơn
Câu trần
thuật đơn
Cấu tao: 1 cụm: C - V
Tác dụng
Giới thiệu
Kể
Tả
Nêu ý kiến
Nhận xét
DẶN DÒ
Làm bài tập 3 Sgk/102.
Viết một đoạn văn miêu tả khung cảnh Cô Tô sau cơn bão trong đó có sử dụng câu trần thuật đơn.
- Chuẩn bị bài “ Lòng yêu nước”.
về dự tiết học ngày hôm nay
Chân thành cảm ơn quý thầy cô, các em học sinh
Thân ái chào quí thầy cô
cùng các em.
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...
Người chia sẻ: Nguyễn Thị Huế
Dung lượng: |
Lượt tài: 0
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)