Bài 26. Câu trần thuật đơn

KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Nêu đặc điểm thành phần chủ ngữ, vị ngữ của câu?
2. Xác định thành phần chủ ngữ, vị ngữ câu trong các câu sau:
Tôi dậy từ canh tư.
b. Đôi càng tôi mẫm bóng.
c. Hoa đào nở báo hiệu mùa xuân về.
CN
VN
CN
VN
CN
VN
 Kể.
 Miêu tả.
 Giới thiệu.

Câu trần thuật đơn
Tiết 112: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN
I. Câu trần thuật đơn là gì?
Chưa nghe hết câu, tôi đã hết răng lên, xì một hơi rõ dài. Rồi, với điệu bộ khinh khỉnh, tôi mắng:
- Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ! Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!
Tô về không một chút bận tâm.
(Tô Hoài)
1. Ví dụ:
Chưa nghe hết câu, tôi đã hết răng lên, xì một hơi rõ dài.(1) Rồi, với điệu bộ khinh khỉnh, tôi mắng: (2)
- Hức!(3) Thông ngách sang nhà ta?(4) Dễ nghe nhỉ! (5)Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được.(6) Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi.(7) Đào tổ nông thì cho chết!(8)
Tô về không một chút bận tâm.(9)
(Tô Hoài)
Tiết 112: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN
I. Câu trần thuật đơn là gì?
1. Ví dụ:
Kể
Kể
Kể
BLCX
BLCX
BLCX
Hỏi
Nhận xét
Yêu cầu
T.Thuật
T. Thuật
Nghi vấn
Cảm thán
Cảm thán
Cảm thán
Cầu khiến
T.Thuật
T.Thuật
Tiết 112: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN

1 cụm C-V
1 cụm C-V
1 cụm C-V
2 cụm C-V
CN
VN
VN
VN
VN
VN
CN
CN
CN
CN
Tiết 112 : Câu trần thuật đơn
Bài 1 : Tìm câu trần thuật đơn và cho biết các câu ấy dùng để làm gì ?
Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.(1) Từ
khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cô Tô mang lấy dấu hiệu của sự
sống con người thì , sau mỗi lần dông bão, bao giờ bầu trời Cô Tô cũng
trong sáng như vậy.(2) Cây trên núi đảo lại thêm xanh mượt, nước biển
lại lam biếc đặm đà hơn hết cả mọi khi, và cát lại vàng giòn hơn nữa.(3)
Và nếu cá có vắng tăm biệt tích trong những ngày động bão, thì nay lưới
càng nặng mẻ cá giã đôi.(4)
( Nguyễn Tuân )
CN
CN
CN1
CN1
CN2
CN2
VN
VN
VN1
VN2
VN1
VN2
CN3
VN3
* Câu trần thuật đơn: Câu 1: dùng để miêu tả.
Câu 2: dùng để nhận xét.
Tiết 112 : Câu trần thuật đơn
Bài 2: Dưới đây là một số câu mở đầu các truyện em đã học . Chúng thuộc loại câu nào và có tác dụng gì ?

a. Ngày xưa, ở miền đất Lạc Việt, cứ như bây giờ là Bắc Bộ nước ta, có một vị thần thuộc nòi rồng, con trai thần Long Nữ, tên là Lạc long Quân.
b. Có một con ếch s?ng lâu ngày trong một giếng nọ.
c. Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều.

* Các câu trên đều là câu trần thuật đơn dùng để giới thiệu nhân vật .
CN
CN
CN
VN
VN
VN
Tiết 112 : Câu trần thuật đơn
Bài 3: Cách giới thiệu nhân vật chính trong những truyện sau có gì khác cách gới thiệu ở bài 2 ?
b. Hùng Vương thứ mười tám có một người con gái tên là Mị Nương, người đẹp như hoa, tính nết hiền dịu . Vua cha yêu thương nàng hết mực, muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng.
Một hôm có hai chàng trai đến cầu hôn.
(Son Tinh, Th?y Tinh)
Bài 2:
b. Cú m?t con ?ch s?ng lõu ng�y trong m?t cỏi gi?ng n?.
(?ch ng?i dỏy gi?ng)
* Cách giới thiệu nhân vật ở bài tập này là giới thiệu nhân vật phụ trước rồi từ những việc làm của nhân vật phụ mới giới thiệu nhân vật chính .
Bài 4: Ngoài tác dụng giới thiệu nhân vật , câu sau đây còn có tác dụng gì khác?
a. Xưa có một người thợ mộc dốc hết vốn trong nhà ra mua gỗ để làm nghề đẽo cày.
( Đẽo cày giữa đường)
b. Ngu?i ki?m c?i tờn m? ? huy?n L?ng Giang, dang b? c?i ? su?n nỳi, th?y du?i thung lung phớa xa, cõy c? lay d?ng khụng ng?t m?i vỏc bỳa d?n xem, th?y m?t con h? trỏn tr?ng, cỳi d?u c�o b?i d?t, nh?y lờn, v?t xu?ng, th?nh tho?ng l?y tay múc h?ng, m? mi?ng nhe cỏi rang, mỏu me, nh?t dói tr�o ra.
(Vu Trinh)
Tiết 112 : Câu trần thuật đơn
* Ngoài giới thiệu nhân vật cỏc câu trên còn miêu tả hoạt động của nhân vật.
Tiết 112 : Câu trần thuật đơn
Bài 5: Chính tả (Nhớ- viết): Lượm (từ Ngày Huế đổ máu đến Nhảy trên đường vàng...)
Củng cố, hướng dẫn về nhà.

Câu trần thuật đơn
Cấu tạo Chức năng

1 cụm C-V Giới thiệu Kể Tả Nhận xét

Về nhà học bài và hoàn thành bài tập vở bài tâp.
- Chuẩn bị bài: Câu trần thuật đơn có từ là.