Bài 26. Câu trần thuật đơn

KÍNH CHÀO CÁC THẦY - CÔ GIÁO!
Đến dự giờ tiết học lớp 6C
GV: Trần Thị Quang
Trường THCS Phúc Khánh
Kiểm tra bài cũ:
Cho câu văn: Sáng nay, em đi học.
1. Hãy chỉ ra thành phần chính, thành phần phụ trong câu văn trên.
2. Chỉ ra chủ ngữ, vị ngữ và cho biết chúng trả lời cho những câu hỏi gì?
Đáp án: 1.Sáng nay, em/ đi học.

TN
CN
VN
2. CN: Tr? l?i cho cõu h?i Ai?
VN: Tr? l?i cho cõu h?i L�m gỡ?
Tiết 110: câu trần thuật đơn
Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài. Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng :
- Hức!Thông ngách sang nhà ta ? Dễ nghe nhỉ! Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết !
Tôi về, không một chút bận tâm.
1.1. Các câu duới đây được dùng để làm gì ?
I. Bài học
1. Câu trần thuật đơn là gì ?
Trong đoạn văn này có mấy câu. Phân loại câu theo mục đích nói ?
Tiết 110: câu trần thuật đơn
(1) Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài . (2) Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng : (3) Hức! (4) Thông ngách sang nhà ta ?(5) Dễ nghe nhỉ! (6) Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được .(7) Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. (8). Đào tổ nông thì cho chết !
(9) Tôi về, không một chút bận tâm.
I. Bài học
1. Câu trần thuật đơn là gì ?
Trả lời
- Dùng để kể, tả, nêu ý kiến ( câu 1, 2, 6, 9)
- Dùng để hỏi câu 4.
- Dùng để bộc lộ cảm xúc (Cảm thán) câu 3, 5, 8.
- Dùng để cầu khiến câu 7.
Câu trần thuật: Là câu dùng để
kể, tả, nêu ý kiến, giới thiệu.
Vậy câu trần thuật là gì?
Tiết 110: câu trần thuật đơn
1.2. Xác định chủ ngữ , vị ngữ của các câu trần thuật vừa tìm được .


(1) Chưa nghe hết câu, tôi /đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài.
CN
VN
(2) Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh, tôi / mắng:
CN
VN

(6) Chú mày/ hôi như cú mèo thế này, ta /nào chịu được.
CN1
CN2
VN2
VN1
(9) Tôi / về, không một chút bận tâm.
CN
VN
Trong các câu trên câu nào là câu chỉ có 1 kết cấu C-V. Câu nào có 2 kết cấu C-V ?
I. Bài học
1. Câu trần thuật đơn là gì ?
1.1. Các câu duới đây được dùng để làm gì ?
* Các câu trần thuật:
(1) Ch­a nghe hÕt c©u, t«i ®· hÕch r¨ng lªn, x× mét h¬i râ dµi.
(2) Råi, víi bé ®iÖu khinh khØnh, t«i m¾ng:
(6) Chó mµy h«i nh­ có mÌo thÕ nµy, ta nµo chÞu ®­îc.
(9) T«i vÒ, kh«ng mét chót bËn t©m.
(1) Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài.
(2) Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng:
(6) Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được.
(9) Tôi về, không một chút bận tâm.
Tiết 110: câu trần thuật đơn
1. 3. Xếp các câu trần thuật nói trên thành hai loại

I. Bài học
1. Câu trần thuật đơn là gì ?
1.1. Các câu duới đây được dùng để làm gì ?
1.2. Xác định chủ ngữ , vị ngữ của các câu trần thuật vừa tìm được .
Các câu 1, 2, 9 do một cụm C – V tạo thành.
=> Câu trần thuật đơn
Câu 6 do hai cụm C – V tạo thành.
=> Câu trần thuật ghép.
Thế nào là câu trần thuật đơn?
Tiết 110: câu trần thuật đơn
1. Câu trần thuật đơn là gì ?
1.2. Xác định chủ ngữ , vị ngữ của các câu trần thuật vừa tìm được .
1. 3. Xếp các câu trần thuật nói trên thành hai loại
2. Ghi nhớ
1.1. Các câu duới đây được dùng để làm gì ?
Ghi nhớ: Câu trần thuật đơn là loại câu do một cụm C- V
tạo thành, dùng để giới thiệu, tả hoặc kể về một sự việc, sự
vật hay để nêu một ý kiến.
Em hãy đặt một câu trần thuật đơn?
VD: Lớp em học rất chăm.
I. Bài học
Tiết 110: câu trần thuật đơn
II Luyện tập
Bài tập 1: T×m c©u trÇn thuËt ®¬n trong ®o¹n trÝch d­íi ®©y. Cho biÕt nh÷ng c©u trÇn thuËt ®¬n Êy ®­îc dïng ®Ó lµm g×.
Ngµy thø n¨m trªn ®¶o C« T« lµ mét ngµy trong trÎo, s¸ng sña. Tõ khi cã vÞnh B¾c Bé vµ tõ khi quÇn ®¶o C« T« mang lÊy dÊu hiÖu cña sù sèng con ng­êi th×, sau mçi lÇn d«ng b·o, bao giê bÇu trêi C« T« còng trong s¸ng nh­ vËy. C©y trªn nói ®¶o l¹i thªm xanh m­ît, n­íc biÓn l¹i lam biÕc ®Æm ®µ h¬n hÕt cả mäi khi, vµ c¸t l¹i vµng gißn h¬n n÷a. Vµ nÕu c¸ cã v¾ng t¨m biÖt tÝch trong ngµy ®éng b·o, th× nay l­íi cµng thªm nÆng mÎ c¸ gi· ®«i.
(NguyÔn Tu©n)
I. B�i h?c
1. Câu trần thuật đơn là gì ?
2. Ghi nhớ (SGK-t101)
Tiết 110: câu trần thuật đơn
Câu 1: Ngày thứ năm trên đảo CôTô
là một ng�y / trong trẻo, sáng sủa.
Câu 2: Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi qu?n đảo Cô Tô mang
lấy dấu hiệu của sự sống con người thì, sau mỗi lần dông bão,
bao giờ bầu trời Cô Tô /cũng trong sáng như vậy.
Câu 1: Dùng để miêu tả, giới thiệu khái quát về Cô Tô.
Câu 2: Dùng để nêu ý kiến nhận xét về vẻ đẹp trong sáng của
Cô Tô sau trận mưa bão.
I. B�i h?c
1. Câu trần thuật đơn là gì ?
2. Ghi nhớ (SGK-t101)
II Luyện tập
1. Bài tập 1
Tiết 110: câu trần thuật đơn
2. Bài tập 2: Dưới đây là một số câu mở đầu các truyện em đã học. Chúng thuộc loại câu nào và có tác dụng gì?
a. Ngày xưa, ở miền đất Lạc Việt, cứ như bây giờ là Bắc Bộ nước ta, có một vị thần thuộc nòi rồng, con trai thần Long Nữ, tên là Lạc Long Quân.
(Con Rång, ch¸u Tiªn)

b. Có một con ếch sống lâu ngày trong một giếng nọ.
( Ếch ngồi đáy giếng)


c. Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều.
(Vũ Trinh)




I. B�i h?c
1. Câu trần thuật đơn là gì ?
2. Ghi nhớ (SGK-t101)
II Luyện tập
-> Câu trần thuật đơn - giới thiệu nhân vật chính: Lạc Long Quân.
-> Câu trần thuật đơn - giới thiệu nhân vật chính: con ếch.
-> Câu trần thuật đơn - giới thiệu nhân vật chính: bà đỡ Trần.
a) Tục truyền đời Hùng Vương thứ sáu, ở làng Gióng có hai vợ chồng ông lão chăm chỉ làm ăn và có tiếng là phúc đức. Hai ông bà ao ước có một đứa con. Một hôm bà ra đồng trông thấy một vết chân rất to, liền đặt bàn chân mình lên ướm thử để xem thua kém bao nhiêu. Không ngờ về nhà bà thụ thai và mười hai tháng sau sinh một cậu bé mặt mũi rất khôi ngô.
(Thánh Gióng)
b) Hùng Vương thứ mười tám có một người con gái tên là Mị Nương, người đẹp như hoa, tính nết hiền dịu. Vua cha yêu thương nàng hết mực, muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng.
Một hôm, có hai chàng trai đến cầu hôn.
(Sơn Tinh, Thủy Tinh)
c) Ngày xưa có ông vua nọ sai một viên quan
đi dò la khắp nước tìm người tài giỏi. Viên quan ấy đã đi nhiều nơi, đến đâu quan cũng ra những câu đố oái oăm để hỏi mọi người. Đã mất nhiều công tìm kiếm nhưng viên quan vẫn chưa thấy có người nào thật lỗi lạc.
Một hôm, viên quan đi qua cánh đồng làng kia, chợt thấy bên vệ đường có hai cha con nh� nọ đang làm ruộng.
(Em bé thông minh)
3. Bài tập 3: C¸ch giíi thiÖu nh©n vËt chÝnh trong nh÷ng truyÖn sau cã g× kh¸c víi c¸ch giíi thiÖu nªu trong bµi t©p 2 ?
* Cách giới thiệu nhân vật ở cả 3 ví dụ nàylà giới thiệu nhân vật phụ trước
rồi từ những việc làm của các nhân vật phụ mới giới thiệu nhân vât chính .
Tiết 110: câu trần thuật đơn
Bài tập củng cố: Trong các câu sau, câu nào là câu trần thuật đơn ?
1. Mùa xuân, chim chóc vui đùa, bướm ong bay lượn.

2. Dưới bóng tre xanh,ta giữ gìn một nền văn hóa lâu đời.

3. Tre là cánh tay của người nông dân.

I. B�i h?c
1. Câu trần thuật đơn là gì ?
2. Ghi nhớ (SGK-t101)
II Luyện tập
2
3
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Học phần ghi nhí (SGK-Tr101)
Bài tập về nhà:Bài 4 trang103
Soạn:Lòng yêu nước
Cảm ơn các thầy cô đã đến dự tiết học !
Chúc các em tiến bộ hơn trong học tập !