Bài 26. Câu trần thuật đơn

Kính chào quý thầy cô
Về dự giờ

ngữ văn 6
Kiểm tra bài cũ
1 . Các thành phần chính trong câu bao gồm :
A . Chủ ngữ .
B . Vị ngữ .
C . Trạng ngữ .
D . Chủ ngữ và vị ngữ .
2 . Chủ ngữ trong câu nào sau đây có cấu tạo là động từ ?
A . Hương là một bạn gái chăm ngoan .
B . Bà tôi đã già rồi .
C . Đi học là quyền và nghĩa vụ của trẻ em .
D . Mùa xuân mong ước đã đến .
3 . Nhớ lại và kể tên các kiểu câu chia theo mục đích nói đã học ở Tiểu học .
Câu trần thuật , câu hỏi , câu cầu khiến , câu cảm thán .

Bài 26 - tiết 110
I . Câu trần thuật đơn là gì ?
Câu trần thuật đơn
1. Ví dụ:
Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên , xì một hơi rõ dài . Rồi , với bộ điệu khinh khỉnh , tôi mắng :
- Hức ! Thông ngách sang nhà ta ? Dễ nghe nhỉ ! Chú mày hôi như cú mèo thế này , ta nào chịu được . Thôi , im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi . Đào tổ nông thì cho chết !
Tôi về, không một chút bận tâm .
( Tô Hoài )
1
2
4
3
5
7
6
9
8
Câu trần thuật
1 .Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài.
2 . Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng :
6 . Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được.
9 . Tôi về, không một chút bận tâm .
Nhóm 1
nhóm 2
câu trần thuật đơn
C
v
c
v
c
v
c
v
c
v
Câu trần thuật ghép .
Bài 26 - tiết 110
Câu trần thuật đơn
I . Câu trần thuật đơn là gì ?
1. Ví dụ:
2. Nhận xét:
- là câu do một cụm chủ vị tạo thành
Đó là câu đơn (xét về cấu trúc ngữ pháp ).
- là câu dùng để giới thiệu , tả , kể , nêu ý kiến ...về vật , việc ...
Đó là câu trần thuật (xét về mục đích nói) .


Bài 26 - tiết 110
Câu trần thuật đơn
I . Câu trần thuật đơn là gì ?
Ví dụ:
Nhận xét:
3. ghi nhớ :
Câu trần thuật đơn là loại câu do một cụm C - V tạo thành , dùng để giới thiệu , tả hoặc kể về một sự việc , sự vật hay để nêu một ý kiến .
II . luyện tập
Bài 1
Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo ,
sáng sủa .
Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cô Tô mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thì , sau mỗi lần giông bão , bao giờ bầu trời Cô Tô cũng trong sáng như vậy .
Cây trên núi đảo lại thêm xanh mượt , nước biển lại lam biếc đặm đà hơn hết cả mọi khi , và cát lại vàng giòn hơn nữa . Và nếu cá có vắng tăm biệt tích trong ngày động bão , thì nay lưới càng thêm nặng mẻ cá giã đôi . ( Nguyễn Tuân)
Câu 1: Dïng ®Ó giíi thiÖu , miªu t¶ vÒ C« T«.
Câu 2: Dïng ®Ó nªu ý kiÕn nhËn xÐt vÒ vÎ ®Ñp trong s¸ng cña C« T« sau c¬n b·o.
Bài 1
Bài tập 2:
Dưới đây là một số câu mở đầu các truyện em đã học. Chúng thuộc loại câu nào và có tác dụng gì?

a) Ngày xưa, ở miền đất Lạc Việt, cứ như bây giờ là Bắc Bộ
nước ta, có một vị thần thuộc nòi rồng, con trai thần Long Nữ,
tên là Lạc Long Quân.
( Con Rång ch¸u Tiªn )

b) Có một con ếch sống lâu ngày trong một cái giếng nọ.
( Ếch ngồi đáy giếng)

c) Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều.
(Vũ Trinh)
Câu trần thuật đơn - giới thiệu nhân vật chÝnh : Lạc Long Quân
Câu trần thuật đơn - giới thiệu nhân vật chÝnh : con ếch

Câu trần thuật đơn - giới thiệu nhân vật chÝnh : bà đỡ Trần
a ) Tục truyền , đời Hùng Vương thứ sáu , ở làng Gióng có hai vợ chồng ông lão chăm chỉ làm ăn và có tiếng là phúc đức . Hai ông bà ao ước có một đứa con . Một hôm bà ra đồng trông thấy một vết chân rất to , liền đặt bàn chân mình lên ướm thử để xem thua kém bao nhiêu . Không ngờ về nhà bà thụ thai và mười hai tháng sau sinh một cậu bé mặt mũi rất khôi ngô .
( Thánh Gióng )
b ) Hùng Vương thứ mười tám có một người con gái tên là Mị Nương , người đẹp như hoa , tính nết hiền dịu . Vua cha yêu thương nàng hết mực , muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng .
Một hôm , có hai chàng trai đến cầu hôn .
( Sơn Tinh , Thủy Tinh )
c ) Ngày xưa , có ông vua nọ sai một viên quan đi dò la khắp nước tìm người tài giởi . Viên quan ấy đã đi nhiều noi , đến đâu quan cũng ra những câu đố oái oăm để hỏi mọi người . Đã mất nhiều công tìm kiếm nhưng viên quan vẫn chưa thấy có người nào thật lỗi lạc .
Một hôm , viên quan đi qua cánh đồng làng kia , chợt thấy bên vệ đường có hai cha con người nọ đang làm ruộng .
( Em bé thông minh )
Bài tập 3
Giới thiệu nhân vật phụ trước , rồi từ những việc làm của nhân vật phụ mới giới thiệu nhân vật chính .
Bài 4
Ngoài tác dụng giới thiệu nhân vật , những câu mở đầu sau đây còn có tác dụng gì ?
a) Xưa có một người thợ mộc dốc hết vốn trong nhà ra để làm nghề đẽo cày .
( Đẽo cày giữa đường )
b ) Người kiếm củi tên Mỗ ở huyện Lạng Giang , đang bổ củi ở sườn núi , thấy dưới thung lũng phía xa , cỏ cây lay động không ngớt mới vác búa đến xem , thấy một con hổ trán trắng , cúi đầu đào bới đất , nhảy l ên , vật xuống , thỉnh thoảng lấy tay móc họng , mở miệng nhe cái răng , máu me , nhớt rãi trào ra .
( Vũ Trinh )
Ngoài việc giới thiệu nhân vật , các câu văn còn miêu tả cả hoạt động của nhân vật nữa .
Bài 6
Sử dụng câu trần thuật đơn để nói về các bức tranh sau :
Vịnh Hạ Long
Chợ Năm Căn
Lượm
Mặt trời mọc ở Cô Tô
Hướng dẫn học ở nhà
- Học phần ghi nhớ
- Hoàn thành các bài tập .
- Nắm vững nội dung bài học

Chuẩn bị bài tiếp theo : Soạn bài Lòng yêu nước
* Tìm hiểu: +Tác giả, tác phẩm
+Đọc tác phẩm diễn cảm
+Tìm hiểu nội dung và nghệ thuật của văn bản.

K�NH CH�O QU� TH?Y Cễ C�NG C�C EM H?C SINH TH�N M?N!