Bài 26. Câu trần thuật đơn

Nhiệt liệt chào Mừng
Qúy thầy cô giáo và các em học sinh
về dự giờ Ngữ văn hôm nay
Giáo viên : Vũ Thị Lan
4
KIỂM TRA BÀI CŨ
Thế nào là thành phần chính và thành phần phụ của câu?
Xác định thành phần chính và thành phần phụ của câu sau:
Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng.
Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài. Rồi, với một bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng:
Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ! Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!
Tôi về, không một chút bận tâm. (Tô Hoài)

Ví dụ:
Ví dụ:
Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên xì một hơi rõ dài. Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng:
Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ! Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết! Tôi về, không một chút bận tâm.
( Tô Hoài )
(1)
(2)
(4)
(7)
(5)
(9)
(6)
(3)
(8)

(1) Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài.
(2) Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng:
(9) Tôi về, không một chút bận tâm.
(6) Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được.

(10) Hoa là học sinh giỏi của lớp .
-> Kể, tả, nêu ý kiến
-> Kể, tả, nêu ý kiến
-> Kể, tả, nêu ý kiến
-> Kể, tả, nêu ý kiến
-> Giới thiệu

(1) Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài.
(2) Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng:
(9) Tôi về, không một chút bận tâm.
(6) Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào

chịu được.
C
V
C
V
V
C
C
V
C
V
(10) Hoa là học sinh giỏi của lớp .
C
V

- Về cấu tạo: Câu trần thuật đơn do một cụm C-V tạo thành.
I/ Bài học
- Về ý nghĩa: Câu trần thuật đơn thường được dùng để giới thiệu, tả hoặc kể về một sự vật, sự việc hay để nêu một ý kiến.
a. Mai, Hoa, Thảo đều là học sinh chăm ngoan.

C1
C2
C3
V
C
V2
V3
V1
b. Tre trông thanh cao, giản dị, chí khí như người.
Ví dụ:
=> Lưu ý 1: Câu trần thuật đơn chủ ngữ có thể có một hay nhiều chủ ngữ hoặc vị ngữ có thể có một hay nhiều vị ngữ.
3. Mèo chạy làm đổ lọ hoa.
4. Cây này lá vàng.
C
V
C
V
C
V
C
V
=> Lưu ý 2: Câu có hai cụm C-V trở lên, nhưng nếu chỉ có một cụm C-V làm nòng cốt vẫn được gọi là câu trần thuật đơn.
Dựa vào hình ảnh bức tranh, em hãy đặt những câu trần thuật đơn.
AI NHANH HƠN
Bài tập 1: Tìm và phân tích chủ ngữ - vị ngữ cuả câu trần thuật đơn trong đoạn trích dưới đây? Cho biết những câu trần thuật đơn ấy được dùng làm gì?
Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa. Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cô Tô mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thì, sau mỗi lần giông bão, bao giờ bầu trời Cô Tô cũng trong sáng như vậy. Cây trên núi đảo lại thêm xanh mượt, nước biển lại lam biếc đậm đà hơn hết cả mọi khi, và cát lại vàng giòn hơn nữa. Và nếu cá có vắng tăm biệt tích trong một ngày động bão, thì nay lưới càng thêm nặng mẻ cá giã đôi.
II. Luyện tập:
(Nguyễn Tuân)
Câu 1: Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
Bài tập 1:
C
V
-> Dùng để giới thiệu vẻ đẹp của Cô Tô.
Câu 2: Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cô Tô mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thì, sau mỗi lần giông bão, bao giờ bầu trời Cô Tô cũng trong sáng như vậy.
C
V
-> Dùng để nêu ý kiến nhận xét về vẻ đẹp trong sáng của Cô Tô sau trận bão.
Cả 3 câu đều là câu trần thuật đơn dùng để giới thiệu nhân vật .
Bài tập 2: Dưới đây là một số câu mở đầu các truyện em đã học. Chúng thuộc loại câu nào và có tác dụng gì?
a) Ngày xưa, ở miền đất Lạc Việt, cứ như bây giờ là Bắc Bộ nước ta, có một vị thần thuộc nòi rồng, con trai thần Long nữ, tên là Lạc Long Quân. (Con Rồng, cháu Tiên)
b) Có một con ếch sống lâu ngày trong một giếng nọ.
(Ếch ngồi đáy giếng)
c) Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều. (Vũ Trinh)
b) Có một con ếch sống lâu ngày trong một

giếng nọ.
( Ếch ngồi đáy giếng)
C
V
c)Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều.

(Vũ Trinh)
C
V
là + cụm danh từ
có + cụm danh từ
Bài tập 3: Viết đoạn văn (khoảng 5 – 7 câu) miêu tả về mẹ của em có sử dụng câu trần thuật đơn.
III. Hướng dẫn tự học :
- Nh? du?c khỏi ni?m cõu tr?n thu?t don.
Nh?n di?n du?c cõu tr?n thu?t don v� tỏc d?ng cõu tr?n thu?t don .
V? nh� cỏc em tỡm hi?u thờm cỏc b�i t?p trong SGK.
- Chu?n b? b�i m?i: HDDT: Van b?n " Lũng yờu nu?c".
Bài học đến đây kết thúc
Kính chúc quý thầy cô luôn thành công trong công tác
Các em học sinh luôn luôn học giỏi