Bài 26. Câu trần thuật đơn

Nhiệt liệt chào mừng
CÁC THẦY GIÁO, CÔ GIÁO
ĐếN Dự GIờ NG? VAN 6/2
GV: LÊ THỊ KIỀU NƯƠNG
Nội dung bộ phim nói về tấm lòng của ai?
Tấm lòng của người mẹ.
CN
VN
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN
Cấu tạo ngữ pháp
Mục đích nói
Kiểu câu
Câu trần thuật đơn
Tiết 118 ; Tiếng Việt
1/ Xét ví dụ, sgk/101
I/ Câu trần thuật đơn là gì?
Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài. Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng:
Hức ! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ! Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!
Tôi về, không một chút bận tâm.
( Tô Hoài)
Đoạn trích trên gồm mấy câu?
(1)Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài. (2)Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng:
(3)Hức ! (4)Thông ngách sang nhà ta? (5)Dễ nghe nhỉ! (6)Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. (7)Thôi im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi.(8) Đào tổ nông thì cho chết!
(9)Tôi về, không một chút bận tâm.
( Tô Hoài)
Các câu trong đoạn trích trên được dùng để làm gì?
Kể
Tả
Bộc lộ cảm xúc
Hỏi
Bộc lộ cảm xúc
Nêu ý kiến
Cầu khiến
Bộc lộ cảm xúc
Kể
Kể
Bộc lộ cảm xúc
Tả
Hỏi
Bộc lộ cảm xúc
Nêu ý kiến
Cầu khiến
Bộc lộ cảm xúc
Kể
Dựa vào kiến thức đã học ở tiểu học, em hãy phân loại câu theo mục đích nói?
Câu trần thuật
Câu trần thuật
Câu trần thuật
Câu trần thuật
Câu nghi vấn
Câu cảm thán
Câu cảm thán
Câu cảm thán
Câu cầu khiến
Mẹ em ……………………………………
là bác sĩ.
CÂU TRẦN THUẬT
(1) Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài.
(6) Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được
(2) Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng.
(9) Tôi về, không một chút bận tâm.
Hãy xác định chủ ngữ, vị ngữ của 4 câu trần thuật trên ?
CN
CN 1
CN
CN 2
CN
VN
VN 1
VN 2
VN
VN
Câu 6
Câu 9
Câu 2
Câu 1
Câu trần thuật ghép
Câu trần thuật đơn
Câu
Mục đích nói
Cấu tạo ngữ pháp
Kể
Tả
Giới thiệu
Nêu ý kiến

C-V
Câu trần thuật đơn
Điền những chủ ngữ thích hợp vào chổ trống:
……….hót líu lo.
b)………đua nhau nở rộ.
c) ………………… bắt đầu học hát.
Chim
Hoa
Học sinh lớp 6A2
Hãy chuyển câu trần thuật ghép dưới đây thành hai câu trần thuật đơn?
Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chụi được.
Chú mày hôi như cú thế này. Ta nào chụi được.
Câu trần thuật đơn
Tiết 118 ; Tiếng Việt
1/Xét ví dụ, sgk/101
I/ Câu trần thuật đơn là gì?
2/ Ghi nhớ , sgk/101
Câu trần thuật đơn là loại câu do một cụm C-V tạo thành, dùng để giới thiệu, tả hoặc kể về một sự việc, sự vật hay để nêu một ý kiến.
Câu trần thuật đơn
Tiết 118 ; Tiếng Việt
1/Xét ví dụ, sgk/101
I/ Câu trần thuật đơn là gì?
2/ Ghi nhớ , sgk/101
II/Luyện tập
1/ Bài tập 1, sgk/101
Bài tập 1/ 101: Tìm câu trần thuật đơn trong đoạn trích dưới đây?
Cho biết những câu trần thuật đơn ấy được dùng làm gì?
Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa. Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cô Tô mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thì, sau mỗi lần giông bão, bao giờ bầu trời Cô Tô cũng trong sáng như vậy. Cây trên núi đảo lại thêm xanh mượt, nước biển lại lam biết đậm đà hơn hết cả mọi khi, và cát lại vàng giòn hơn nữa. Và nếu cá có vắng tăm biệt tích trong một ngày động bão, thì nay lưới càng thêm nặng mẽ cá giã đôi. (Nguyễn Tuân)
Đoạn văn trên gồm bao nhiêu câu?
1/ Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
CN
VN

2/ Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cô Tô mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thì, sau mỗi lần giông bão, bao giờ bầu trời Cô Tô cũng trong sáng như vậy.
CN
VN
→ Câu trần thuật đơn.
→ Giới thiệu vẻ đẹp của Cô Tô.
→ Câu trần thuật đơn.
→ Nªu ý kiÕn nhËn xÐt vÒ vÎ ®Ñp trong s¸ng cña C« T« sau trËn b·o.
3/ Cây trên núi đảo lại thêm xanh mượt, nước biển lại lam biết

đậm đà hơn hết cả mọi khi, và cát lại vàng giòn hơn nữa.
CN 1
VN 1
CN 2
VN 2
CN 3
VN 3

4 /Và nếu cá có vắng tăm biệt tích trong một ngày động bão, thì

nay lưới càng thêm nặng mẽ cá giã đôi.
CN 1
VN 1
CN 2
VN 2
→Câu trần thuật ghép
→Câu trần thuật ghép.
Câu trần thuật đơn
Tiết 118 ; Tiếng Việt
1/Xét ví dụ, sgk/101
I/ Câu trần thuật đơn là gì?
2/ Ghi nhớ , sgk/101
II/Luyện tập
1/ Bài tập 1, sgk/101
2/ Bài tập 2, sgk/101
Bài tập 2:
Dưới đây là một số câu mở đầu các truyện em đã học. Chúng thuộc loại câu nào và có tác dụng gì?


b) Có một con ếch sống lâu ngày trong một cái giếng nọ.
( Ếch ngồi đáy giếng)
Câu trần thuật đơn - Giới thiệu nhân vật chÝnh : con ếch
CN
VN
Bài tập 2:
Dưới đây là một số câu mở đầu các truyện em đã học. Chúng thuộc loại câu nào và có tác dụng gì?


c) Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều.
(Vũ Trinh)
Câu trần thuật đơn - Giới thiệu nhân vật chÝnh : bà đỡ Trần
CN
VN
Câu trần thuật đơn
Tiết 118 ; Tiếng Việt
1/Xét ví dụ, sgk/101
I/ Câu trần thuật đơn là gì?
2/ Ghi nhớ , sgk/101
II/Luyện tập
1/ Bài tập 1, sgk/101
2/ Bài tập 2, sgk/101
3/ Bài tập 4, sgk/102
Bài tập 4
Ngoài tác dụng giới thiệu nhân vật, những câu mở đầu sau đây còn có tác dụng gỡ ?
a) Xưa có một ngưuời thợ mộc dốc hết vốn nhà ra mua gỗ để làm nghề đẽo cày.
( Đẽo cày giữa đường)
b) Ngưuời kiếm củi tên mỗ ở huyện Lạng Giang, đang bổ củi ở sưuờn núi, thấy d?ưới thung lũng phía xa, cây cỏ lay động không ngớt mới vác búa đến xem, thấy con hổ trán trắng, cúi đầu cào bới đất, nhảy lên, vật xuống, thỉnh thoảng lấy tay móc họng, mở miệng nhe cỏi răng, máu me, nuước dãi trào ra.
( Vũ Trinh )
=>Cõu m? d?u miêu tả hoạt động của các nhân vật:
Ngưuời thợ mộc: dốc vốn mua gỗ để đẽo cày
Nguười kiếm củi: đang bổ củi, thấy con hổ, vác búa d?n xem.
HƯỚNG DẪN HỌC SINH HỌC Ở NHÀ
-Học thuộc ghi nhớ trong SGK
-Hoàn thiện bài tập vào vở bài tập ngữ văn.
-Viết một đoạn văn (4-6 câu) tả cảnh trưồng em trong đó có sử dụng câu trần thuật đơn.
-Chu?n b?: Lũng yờu nu?c
BÀI GIẢNG ĐẾN ĐÂY KẾT THÚC
XIN TRÂN TRỌNG CẢM ƠN TẤT CẢ
CÁC THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH.