Bài 26. Cảm ứng ở động vật

B�i 26
I- Khái niệm cảm ứng ở ĐV:
Cho 1 vài VD về cảm ứng ở TV và ở ĐV?
Khi trời rét, chim sẻ xù lông để giữ ấm cơ thể.

Vậy cảm ứng ở ĐV là gì?
I- Khái niệm cảm ứng ở ĐV:
Cảm ứng ở ĐV có gì khác với cảm ứng ở TV?
- Cảm ứng là khả năng tiếp nhận kích thích và pứ lại các kích thích từ mt sống đảm bảo cho SV tồn tại & phát triển.
- Ở động vật có tổ chức TK, phản xạ là một dạng điển hình của cảm ứng.

I- Khái niệm cảm ứng ở ĐV:
- Cảm ứng là khả năng tiếp nhận kích thích và pứ lại các kích thích từ mt sống đảm bảo cho SV tồn tại & phát triển.
- Ở động vật có tổ chức TK, phản xạ là một dạng điển hình của cảm ứng. Phản xạ thực hiện được là nhờ cung phản xạ.
Một cung phản xạ gồm các bộ phận:
+ Bộ phận tiếp nhận KT (thụ thể hoặc cơ quan thụ cảm).
+ Bộ phận phân tích và tổng hợp thông tin để quyết định hình thức và mức độ phản ứng. (HTK).
+ Bộ phận thực hiện phản ứng (cơ, tuyến…)
Một cung phản xạ gồm những bộ phận nào?
 Một bạn lỡ chạm tay vào gai nhọn và có phản ứng rụt tay lại. Hãy chỉ ra tác nhân kích thích, bộ phận tiếp nhận kích thích, bộ phận phân tích và tổng hợp thông tin, bộ phận thực hiện phản ứng của hiện tượng trên?

Cơ tay
Bộ phận tiếp nhận kích thích
Tác nhân kích thích
Bộ phận phân tích và tổng hợp thông tin
Bộ phận thực hiện phản ứng
SƠ ĐỒ MỘT CUNG PHẢN XẠ
 H·y nghiªn cøu môc II, III vµ quan s¸t c¸c h×nh ¶nh sau råi th¶o luËn ®Ó hoµn thµnh phiÕu häc tËp sè 01.
Các nhóm động vật không có hệ thần kinh (1-2) và có hệ thần kinh (3-8)
1
2
3
4
5
6
7
8
 H·y nghiªn cøu môc II, III vµ quan s¸t c¸c h×nh ¶nh sau råi th¶o luËn ®Ó hoµn thµnh phiÕu häc tËp sè 01.
Động vật
nguyên sinh

Ruột khoang
(thủy tức)

Chân Khớp
Nhóm động
vật
Đặc điểm tổ chức TK
Hình thức
cảm ứng

Ưu, nhược điểm

Động vật
nguyên sinh

Ruột khoang
(thủy tức)

Chân Khớp

Nhóm động
vật
Đặc điểm tổ chức TK
Hình thức
cảm ứng

Ưu, nhược điểm

Chưa có tổ chức thần kinh,
nhận biết và trả lời kích
thích bằng các vi sợi

Chuyển động cơ
thể bằng co rút
chất nguyên sinh

Phản ứng chậm,
thiếu chính xác,
tốn nhiều năng lượng

Các tế bào thần kinh
nằm rải rác trong cơ thể,
liên hệ với nhau qua
các sợi thần kinh

Phản ứng
toàn thân

Phản ứng nhanh hơn,
tiêu tốn năng lượng,
thiếu chính xác.

Hệ thống hạch TK nằm
dọc theo chiều dài cơ theo
mỗi hạch điều khiển hoạt
động của một vùng xác định

Phản ứng
theo vùng

Phản ứng nhanh hơn,
đỡ tiêu tốn năng lượng,
chính xác hơn.

? Hãy giải thích tại sao hệ thần kinh chuỗi hạch lại có ưu điểm hơn hệ thần kinh lưới? Từ đó hoàn thành câu trắc nghiệm sau đây.
Đáp án nào sau đây không phải là ưu điểm của hệ thần kinh chuỗi hạch?
B.
C.
D.
A.
Nhờ có hạch thần kinh nên số lượng tế bào thần kinh của động vật tăng lên.

Do các tế bào thần kinh trong hạch nằm gần nhau và hình thành nhiều mối liên hệ với nhau nên khả năng phối hợp hoạt động giữa chúng được tăng cường.

Nhờ các hạch thần kinh liên hệ với nhau nên khi kích thích nhẹ tại một điểm thì gây ra phản ứng toàn thân và tiêu tốn nhiều năng lượng.

Do mỗi hạch thần kinh điều khiển một vùng xác định trên cơ thể nên động vật phản ứng chính xác hơn so với hệ thàn kinh dạng lưới.

Quan sát hình sau đây và trình bày sự tiến hóa của tổ chức thần kinh ở các nhóm động vật khác nhau.
1
2
3
4
5
6
7
8