Bài 26. Cảm ứng ở động vật

Chào mừng qúy thầy cô
Cảm ứng ở động vật
Bài 26:
B .
Cảm ứng ở động vật
Chim sẻ xù lông giúp giữ ấm cơ thể
I.Khái niệm cảm ứng ở động vật
? Cảm ứng ở động vật là gì?
Khí hậu trở lạnh.
1. Cảm ứng ở động vật là phản ứng trả lời lại các kích thích từ môi trường sống để tồn tại và phát triển
- Phản ứng chậm
- Phản ứng nhanh
-Khó nhận thấy
- Hình thức kém đa dạng
-Dễ nhận thấy
-Hình thức đa dạng
Thực vật
Động vật
Cảm ứng ở động vật có gì khác với cảm ứng ở thực vật?
3. Phân loại:
Chưa có tổ chức thần kinh
Có tổ chức thần kinh
2. Đặc điểm phân biệt giữa cảm ứng ở thực vật và cảm ứng ở động vật
Dạng lưới
Dạng chuỗi hạch
Dạng ống

- Phản xạ được thực hiện nhờ cung phản xạ, gồm:
+ Bộ phận tiếp nhận kích thích (thụ thể hoặc cơ quan thụ cảm).
+ Đường dẫn truyền vào (đường cảm giác)
+ Bộ phận phân tích và tổng hợp thông tin (thần kinh trung ương).
+ Đường dẫn truyền ra ( đường vận động).
+ Bộ phận thực hiện phản ứng (cơ, tuyến…)
Phản xạ
Bộ phận tiếp nhận kích thích
Bộ phận phân tích và tổng hợp thông tin
Bộ phận thực hiện
4. Phản xạ
-Là phản ứng của cơ thể thông qua hệ thần kinh trả lời các kích thích bên ngoài
hoặc bên trong cơ thể.
-> Cơ co. Đó là phản xạ tự vệ, phản xạ thực hiện do có đầy đủ các thành phần của cung phản xạ…
-> Cơ co. Không có đầy đủ của một cung phản xạ nên chỉ có cảm ứng chứ không phải là phản xạ.
Phân biệt co cơ trong trường hợp sau:
Phản xạ là một dạng điển hình của cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh
Hệ thần kinh ở các loài động vật tiến hoá như thế nào?
Kích thích vào cơ đùi ếch
(Ếch còn sống)?
Kích thích vào cơ đã tách rời
5. Chiều hướng tiến hóa
2. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng lưới.
? Hệ thần kinh dạng lưới có ở nhóm động vật nào? Nêu đặc điểm cấu tạo của hệ thần kinh lưới?
II. Cảm ứng ở các nhóm động vật
Đại diện: Ngành ruột khoang.
Cấu tạo:

Các tế bào thần kinh mạng lưới tế bào thần kinh.

HTK dạng lưới
1. Cảm ứng ở động vật chưa có tổ chức hệ thần kinh
Kích thích
Cho biết con thủy tức sẽ thế nào khi ta dùng một chiếc kim nhọn châm vào thân nó?
Hoạt động của hệ thần kinh: Kích thích  Luồng thông tin lan toả khắp mạng lưới  cả cơ thể co lại.
 Hiệu quả: Phản ứng toàn thân, không chính xác, tốn nhiều năng lượng
3. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng chuỗi hạch.
II. Cảm ứng ở động vật có tổ chức thần kinh
Hệ thần kinh dạng chuỗi hạch

- Đại diện: Giun dẹp, giun tròn, chân khớp

- Cấu tạo: Các tế bào thần kinh hạch thần kinh chuỗi hạch thần kinh.

Hoạt động: Theo nguyên tắc phản xạ. Mỗi hạch thần kinh là trung
tâm điều khiển 1 vùng xác định của cơ thể
Tại sao hệ thần kinh dạng chuỗi hạch có thể trả lời cục bộ
(như co một chân) khi bị kích thích?
Ưu điểm hệ thần kinh dạng chuỗi hạch so với thần kinh dạng lưới ?
Số lượng tế bào thần kinh tăng lên

Các tế bào trong hạch nằm gần nhau và hình thành nhiều mối liên hệ nên khả năng phối hợp giữa chúng được tăng cường

Phản ứng chính xác, tiết kiệm năng lượng hơn
Cảm ứng bằng sự co rút của chất nguyên sinh
Phản ứng toàn thân, thiếu chính xác.
Phản ứng định khu, thiếu chính xác.
Phản ứng định khu, chính xác hơn.
HỆ THẦN KINH CÓ SỰ TẬP TRUNG DẦN
Chưa có hệ thần kinh ở động vật nguyên sinh
Thần kinh dạng lưới ở ruột khoang
Thần kinh dạng chuỗi hạch ở giun
Hệ thần kinh tập trung thành 3 khối: hạch não, hạch ngực, hạch bụng(sâu bọ)
Thần kinh dạng ống
III. CỦNG CỐ
1
2
3
4
5
6
7
8
Lucky number
DẶN DÒ
1) Trả lời câu hỏi 1, 2 SGK trang 110.
2) Hãy nêu chiều hướng tiến hoá về khả năng cảm ứng của các động vật có tổ chức thần kinh khác nhau?
Dặn dò
Ch�n th�nh c?m on
Chọn đáp án đúng nhất:
Ở động vật, cảm ứng là:
Các phản xạ có điều kiện, giúp cơ thể thích nghi
với môi trường.
Khả năng tiếp nhận và đáp ứng các kích thích của
môi trường, giúp cơ thể tồn tại và phát triển.
Các phản xạ không điều kiện, giúp bảo vệ cơ thể.
Là sự thích nghi của cơ thể, do các hoocmon điều
khiển
A
C
B
D
Chọn câu đúng nhất:
Cơ thể động vật đã xuất hiện tổ chức thần kinh, nhưng đáp ứng không hoàn toàn chính xác bằng cách co rút toàn thân, xảy ra ở:
Cá
Giáp xác
Thân mềm
D
C
B
Ruột khoang
A
20
Đánh dấu X vào ô cho ý KHÔNG ĐÚNG về ưu điểm của hệ thần kinh dạng chuỗi hạch.
A.Nhờ có hạch thần kinh mà số lượng tế bào thần kinh của động vật tăng lên
B. Do các tế bào thần kinh trong hạch nằm gần nhau và hình thành nhiều mối liên hệ với nhau nên khả năng phối hợp hoạt động giữa chúng được tăng cường
C. Nhờ các hạch thần kinh liên hệ với nhau nên khi kích thích nhẹ tại một điểm thì gây ra phản ứng toàn thân và tiêu tốn nhiều năng lượng
D. Do mỗi hạch thần kinh điều khiển một vùng xác định trên cơ thể nên động vật phản ứng chính xác hơn, tiết kiệm năng lượng hơn so với hệ thần kinh dạng lưới
X
21
Đặc điểm của hệ thần kinh dạng chuỗi hạch là?
Số lượng tế bào thần kinh rất ít, nằm rải rác trên cơ thể, nối với
nhau bằng dây thần kinh, phản ứng cục bộ khi bị kích thích
Số lượng tế bào thần kinh rất nhiều, tập trung lại thành não bộ
và tủy sống, phản ứng cục bộ khi bị kích thích

Số lượng tế bào thần kinh rất ít, nằm rải rác ở các bộ phận, phản
ứng cục bộ khi bị kích thích
A
D
B
Số lượng tế bào thần kinh nhiều, tập trung lại ở các bộ phận,
nối với nhau bằng dây thần kinh, phản ứng cục bộ khi bị kích
thích
C
22
Phản xạ ở động vật có hệ thần kinh dạng lưới diễn ra theo trật tự nào sau đây?
Tế bào cảm giác tế bào biểu mô cơmạng lưới TK
Mạng lưới TK  tế bào cảm giác tế bào biểu mô cơ
Tế bào biểu mô cơ tế bào cảm giácmạng lưới TK
A
D
B
Tế bào cảm giác mạng lưới TK tế bào biểu mô cơ
C
23
Dạng cảm ứng nào sau đây không phải là phản xạ?
Sự co rúm toàn thân của thủy tức khi bị kích thích
Sự co giật của bắp cơ tách rời cơ thể khi bị kích thích
Sự co giật một chân của châu chấu khi bị kích thích
A
D
B
Sự co giật phần thân của giun đất khi bị kích thích
C
Sự co giật của bắp cơ tách rời cơ thể khi bị kích thích
D
PHẠT !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!