Bài 26. Các loại quang phổ

I-Máy quang phổ lăng kính
II-Quang phổ phát xạ
III-Quang phổ hấp thụ
IV-Phép phân tích quang phổ

I-Máy quang phổ lăng kính

1-Định nghĩa
Máy quang phổ là dụng cụ dùng để phân tích chùm sáng có nhiều thành phần thành những thành phần đơn sắc khác nhau.
2-Cấu tạo
Gồm 3 bộ phận chính
+ ?ng chu?n tr?c (C) : G?m TKHT L1 v� khe h?p F, d?t t?i tiờu di?m c?a L1 v� : T?o ra chựm tia sỏng song song
+ H? tỏn s?c (P): G?m cỏc lang kớnh P: cú tỏc d?ng tỏn s?c chựm ỏnh sỏng
+ Bu?ng ?nh (K) G?m TKHT L2 v� t?m kớnh ?nh K d?t t?i tiờu di?n c?a L2: d? thu ?nh quang ph? c?a ngu?n J
3- Hoạt động : Dựa trên hiện tượng tán sắc ánh sáng
- Nếu nguồn J phát ra áng sáng đơn sắc có bước sóng 1, 2, 3 … thì trên kính ảnh K ta thu được các vạch màu S1, S2, S3 …
- Mỗi vạch màu ứng với một thành phần ánh sáng đơn sắc do nguồn J phát ra.
- Tập hợp các vạch màu đó tạo ra quang phổ của nguồn J.

S
L1
L2
F
C
P
S1
S2
Cấu tạo và hoạt động của máy quang phổ lăng kính
Ống chuần trực

Buồng ảnh
Lang kớnh
II-Quang phổ phát xạ

1-Quang phổ liên tục
a. Định nghĩa
-Quang phổ liên tục là một dải sáng có màu biến đổi liên tục theo chiều từ đỏ đến tím.

b. Nguồn phát sinh
- Các vật rắn, lỏng hoặc khí có khối lượng riêng lớn bị nung nóng sẽ phát ra quang phổ liên tục.
c. Đặc điểm
- Không phụ thuộc thành phần cấu tạo của nguồn sáng.
- Chỉ phụ thuộc vào nhiệt độ của nguồn sáng.
- Nhiệt độ của nguồn sáng càng cao thì quang phổ liên tục càng mở rộng về phía ánh sáng có bước sóng ngắn (ánh sáng tím)
d. Ứng dụng
- Dựa vào quang phổ liên tục để xác định nhiệt độ của các vật sáng do bị nung nóng.
C
J
J
L
L1
L2
F
S
P
Quang phổ liên tục
Quang ph? liờn t?c
5000C
2000K
1-Quang phổ vạch phát xạ
a-Định nghĩa
Quang phổ vạch phát xạ là quang phổ gồm 1 hệ thống những vạch màu riêng lẽ nằm trên một nền tối
b-Nguồn phát
Khí hoặc hơi ở áp suất thấp khi bị kích thích phát sáng (đốt nóng hoặc phóng tia lửa điện qua đám khí) sẽ phát ra quang phổ vạch phát xạ


c-Đặc điểm
Các nguyên tố khác nhau sẽ cho quang phổ vạch phát xạ khác nhau về số lượng, vị trí, màu sắc và độ sáng của các vạch
d-Ứng dụng
Xác định các thành phần hóa học và nồng độ các nguyên tố trong hợp chất

C
J
L
L1
L2
F
S
P
Quang phổ vạch phát xạ
Quang ph? v?ch phỏt x?
Na
H2
III-Quang phổ hấp thụ

a-Định nghĩa
Quang phổ vạch hấp thụ là hệ thống những vạch tối nằm trên nền quang phổ liên tục

b-Điều kiện xuất hiện
Nhiệt độ của đám khí hay hơi hấp thụ phải thấp hơn nhiệt độ của nguồn sáng phát ra quang phổ liên tục

c-Hiện tượng đảo sắc
Trong thí nghiệm quang phổ vạch hấp thụ nếu ta tắt nguồn sáng trắng thì các vạch màu đen của quang phổ vạch hấp thụ biến mất và thấy xuất hiện các vạch màu của quang phổ vạch phát xạ
*Kết luận
Ở 1 nhiệt độ nhất định, 1 đám hơi có khả năng phát ra những ánh sáng đơn sắc nào đó thì nó cũng có khả năng hấp thụ những ánh sáng đơn sắc đó

d-Ứng dụng
Dùng quang phổ vạch hấp thụ để biết sự có mặt của nguyên tố nào đó trong hỗn hợp hay hợp chất



C
J
L
L1
L2
F
S
P
Quang phổ vạch hấp thụ
Quang phổ liên tục
Quang phổ vạch hấp thục
Quang phổ vạch phát xạ
Hi?n tu?ng d?o s?c
IV-Phép phân tích quang phổ
1-D?nh nghia
Ph�p ph�n tích th�nh ph?n c?u t?o c?a c�c ch?t d?a v�o vi?c nghi�n c?u quang ph? g?i l� ph�p ph�n tích quang ph?.
2-L?i ích
Ph�p ph�n tích quang ph? d?nh tính thì don gi?n v� nhanh hon c�c ph�p ph�n tích hố h?c.
Ph�p ph�n tích quang ph? d?nh lu?ng: r?t nh?y, ph�t hi?n n?ng d? r?t nh? c?a ch?t trong m?u (kho?ng 0,002%).
Nh? ph�p ph�n tích quang ph? m� bi?t th�nh ph?n c?u t?o v� nhi?t d? c?a c�c v?t ? r?t xa M?t Tr?i v� c�c sao.