Bài 26. Các loại quang phổ

BÀI 17
MÁY QUANG PHỔ
CÁC LOẠI QUANG PHỔ
1. Máy quang phổ lăng kính
a. Công dụng
Máy quang phổ là dụng cụ dùng để phân tích chùm sáng có nhiều thành phần phức tạp thành những thành phần đơn sắc khác nhau.
Nói khác đi, nó dùng để nhận biết các thành phần cấu tạo của một chùm sáng phức tạp do một nguồn sáng phát ra.
F
L1
L2
F
C
P
F1
F2
èng chuÈn trùc
Buồng ảnh
Lăng kính
1. Máy quang phổ lăng kính
b. Cấu tạo
b. Cấu tạo
gồm 3 bộ phân chính
- Ống chuẩn trực: tạo ra chùm tia sáng song song, gồm 1 thấu kính hội tụ L1 và khe F tại tiêu diện L1.
- Hệ tán sắc (lăng kính P): làm tán sắc chùm tia song song từ L1 chiếu tới thành nhiều chùm tia đơn sắc song song.
- Buồng ảnh (buồng tối): là 1 hộp kín để thu ảnh quang phổ, gồm thấu kính hội tụ L2 và kính ảnh tại tiêu diện ảnh của L2.
F
L1
L2
F
C
P
F1
F2
èng chuÈn trùc
Buồng ảnh
Lăng kính
1. Máy quang phổ lăng kính
b. Cấu tạo
c. Nguyên tắc hoạt động
- Nếu nguồn S phát ra ánh sáng đơn sắc có bước sóng 1, 2, 3 … thì trên kính ảnh ta thu được các vạch màu S1, S2, S3 …
- Mỗi vạch màu ứng với một thành phần ánh sáng đơn sắc do nguồn S phát ra.
- Tập hợp các vạch màu đó tạo ra quang phổ của nguồn S.
1. Máy quang phổ lăng kính
b. Cấu tạo
c. Nguyên tắc hoạt động
dựa vào hiện tượng tán sắc ánh sáng
C
J
J
L
L1
L2
F
S
P
2. Quang phổ liên tục
Quang phổ
C
J
J
L
L1
L2
F
S
P
2. Quang phổ liên tục
Quang phổ liên tục
5000C
30000C
2. Quang phổ liên tục
a. Định nghĩa
Quang phổ liên tục là một dải sáng có màu biến đổi liên tục theo chiều từ đỏ đến tím.
b. Nguồn phát
Các chất rắn, lỏng hoặc chất khí ở áp suất lớn bị nung nóng sẽ phát ra quang phổ liên tục.
c. Tính chất
- Quang phổ liên tục không phụ thuộc vào bản chất của vật phát sáng.
- Chỉ phụ thuộc vào nhiệt độ của nguồn sáng.
- Nhiệt độ của nguồn sáng càng cao thì quang phổ liên tục càng mở rộng về phía ánh sáng có bước sóng ngắn (ánh sáng tím).
2. Quang phổ liên tục
d. Ứng dụng
Dựa vào quang phổ liên tục để xác định nhiệt độ của các vật sáng do bị nung nóng. (Bằng cách so sánh độ sáng của vạch màu ở bước sóng nào đó của nguồn với độ sáng của vạch màu tương ứng của nguồn nhiệt có nhiệt độ biết trước).



1. Quang phổ vạch phát xạ.
a. Thí nghiệm:


















Máy quang phổ
Quang phổ vạch phát xạ của Na
Nếu thay đèn Natri bằng đèn hơi Hiđrô. Quang phổ thu được có đặc điểm gì ?
Quang phổ vạch phát xạ của H2
Em có nhận xét gì về hình ảnh quang phổ của ánh sáng phát ra từ đèn Na ?
Quang phổ của Na có một vạch sáng màu vàng (thực ra là hai vạch sáng nằm rất gần nhau).
Quang phổ của H2 gồm 4 vạch màu: Đỏ, lam, chàm, tím.
§46 Quang phæ v¹ch
Em có nhận xét gì về hình ảnh quang phổ của ánh sáng phát ra từ đèn hơi Hiđrô?


VD : Quang phổ vạch của :
+ Natri (Na) ? có vạch sáng kép màu vàng ứng với ? = 0.5890?m và ? = 0.5896?m .

+ Hiđrô (H2) ? có 4 vạch:

* Kết luận: Mỗi nguyên tố hoá học ở trạng thái khí hay hơi nóng sáng dưới áp suất thấp cho một quang phổ vạch riêng, đặc trưng cho nguyên tố đó.
Na
H2

2. Quang phổ vạch hấp thụ.
a. Thớ nghi?m


Quang phổ liên tục
Vạch đen ở đúng vị trí vạch vàng trong quang phổ phát xạ của natri.
Quang phổ vạch hấp thụ của Natri
Em hãy quan sát hình ảnh quang phổ khi đưa đèn hơi Na nóng sáng vào chắn chùm sáng của đèn dây tóc nóng sáng ?
BÀI TẬP
MÁY QUANG PHỔ-QUANG PHỔ LIÊN TỤC
Chọn câu phát biểu đúng trong câu sau
Quang phổ liên tục của một vật phụ thuộc
vào bản chất của vật nóng sáng.
B. Quang phổ liên tục không phụ thuộc vào
nhiệt độ và bản chất của vật nóng sáng.
C. Quang phổ liên tục phụ thuộc vào nhiệt
độ của vật nóng sáng.
D. Quang phổ liên tục phụ thuộc cả nhiệt độ
và bản chất của vật nóng sáng.

BÀI TẬP
MÁY QUANG PHỔ-QUANG PHỔ LIÊN TỤC
Chọn câu phát biểu sai trong câu sau
A.Các vật rắn, lỏng và khí đều có khả năng phát ra
quang phổ liên tục.
B.Các vật rắn, lỏng và khí có khối lượng riêng lớn
(tỉ khối lớn) khi bị nung nóng sẽ phát ra quang
phổ liên tục.
C.Quang phổ liên tục là dải màu biến thiên liên
tục từ đỏ đến tím.
D. Đối với ánh sáng có bước sóng dài thì chiếc
suất môi trường là nhỏ.Với ánh sáng có bước
sóng ngắn thì chiếc suất môi trường lớn