Bài 25. Tự cảm

TRƯỜNG THPT TRẠI CAU
BỘ MÔN VẬT LÝ-TỔ TỰ NHIÊN
Giáo viên: DINH XU�N GIANG
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Viết công thức xác định cảm ứng từ trong lòng khung dây tròn và trong ống dây hình trụ mang điện?


Câu 2: Hiện tượng cảm ứng điện từ là gì? Công thức suất điện động cảm ứng?
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Viết công thức xác định độ lớn cảm ứng từ trong lòng khung dây tròn và trong ống dây hình trụ mang điện?



Câu 2:
Khi Ф qua vòng dây biến thiên
→xuất hiện dòng điện trong khung dây
→Hiện tượng cảm ứng điện từ
Suất điện động cảm ứng trong khung dây:

QUI TẮC XÁC ĐỊNH CHIỀU DÒNG ĐIỆN CẢM ỨNG
( ĐỊNH LUẬT LENTZ)
Dòng điện cảm ứng có chiều sao cho từ trường mà nó sinh ra chống lại sự biến thiên của từ thông sinh ra nó
B
BC
B
BC
BÀI 25

TỰ CẢM
TỰ CẢM
I. Từ thông riêng của một mạch kín:
X�t m?ch kín (C) cĩ dịng di?n i
B
Xuất hiện từ trường B trong lòng khung dây: B~i
Từ thông qua mạch kín (C): = BS  ~B
Với L: + Là hệ số tự cảm của ống dây.
+ Phụ thuộc vào dạng hình học của vòng dây
+ Đơn vị: H (Henry)

Từ thông riêng:
~i
Hoạt động nhóm:
Xác định độ tự cảm của ống dây có chiều dài l, tiết diện S, gồm N vòng dây
I. Hiện tượng tự cảm:
Hiện tượng tự cảm là hiện tượng cảm ứng điện từ trong một mạch có dòng điện mà sự biến thiên của từ thông trong mạch gây ra bởi sự biến thiên của cường độ dòng điện trong mạch
I. HIỆN TƯỢNG TỰ CẢM:
E
r
K
MỞ K
ĐÓNG K
E
r
K
Hình 1
Hình 2
Hãy quan sát sự sáng của đèn Đ ở hai hình khi đóng, mở khoá K?
- Khi đóng khoá K, đèn Đ ở hình 1 sáng ngay, đèn Đ ở hình 2 dần dần sáng lên.
- Khi mở khoá K, đèn Đ ở hình 1 tắt ngay, đèn Đ ở hình 2 sáng loé lên rồi tắt dần.
Vì sao có sự khác nhau này giữa hai mạch điện ở hình 1 và 2 ?
Giải thích:
E
r
K
MỞ K
ĐÓNG K
- Khi K đóng, dòng điện chạy qua L tăng.
Xuất hiện dòng điện cảm ứng IC có chiều chống lại sự tăng của dòng điện chính trong mạch. Kết quả là dòng điện I qua đèn tăng chậm.
tăng
tăng
Nhận xét về từ thông qua vòng dây?
Giải thích:
- Khi K mở, dòng di?n ch?y qua L giảm nhanh.
Ống d�y cung sinh ra dịng di?n c?m ?ng ch?ng l?i s? gi?m c?a dịng di?n chính. Vì t? thơng xuy�n qua cu?n d�y gi?m m?nh n�n dịng di?n c?m ?ng IC l?n, ch?y qua d�n l�m d�n lo� s�ng l�n.
giảm
giảm
E
r
K
ĐÓNG K
MỞ K
III. SUẤT ĐIỆN ĐỘNG TỰ CẢM:
Đối với ống dây nhất định L là hằng số:
Vậy suất điện động tự cảm tỷ lệ với độ biến thiên cường độ dòng điện trong mạch đó
Ta có:
Suất điện động tự cảm có công thức
IV. NĂNG LƯỢNG CỦA TỪ TRƯỜNG:
L : độ tự cảm ( H)
i : cường độ dòng điện qua ống dây (A)
W : năng lượng từ trường (J)
Đèn sáng lóe lên khi ngắt khóa K do có dòng điện cảm ứng sinh ra bởi từ trường cảm ứng BC. Năng lượng của từ trường này chứng minh được là:
Củng cố
Câu 1:Từ thông riêng của một mạch kín phụ thuộc vào:
A. cường độ dòng điện qua mạch.
B. điện trở của mạch.
C. chiều dài của dây dẫn.
D. tiết diện dây dẫn.
Câu 2:Hiện tượng tự cảm là hiện tượng cảm ứng điện từ do sự biến thiên từ thông qua mạch gây ra bởi:
A. sự biến thiên của chính cường độ dòng điện trong mạch.
B. sự chuyển động của nam châm với mạch.
C. sự chuyển động của mạch với nam châm.
D. sự biến thiên của từ trường Trái Đất.
Củng cố
Củng cố
Câu 3: Suất điện động tự cảm của mạch điện tỉ lệ với:
A. điện trở của mạch.
B. từ thông cực đại qua mạch.
C. từ thông cực tiểu qua mạch.
D. tốc độ biến thiên cường độ dòng điện qua mạch.
Củng cố
Câu 4: Năng lượng của ống dây tự cảm tỉ lệ với
A. cường độ dòng điện qua ống dây.
B. nghịch đảo bình phương cường độ dòng điện trong ống dây
C. căn bậc hai của cường độ dòng điện trong ống dây.
D. bình phương cường độ dòng điện qua ống dây.
Câu 5: Chọn đáp số đúng của bài toán sau:
Trong mạch điện có độ tự cảm L có dòng điện giảm từ i xuống � i trong thời gian 2 giây thì suất điện động tự cảm có giá trị là:
a) i L
b) � i L
c) � i L
d) 1/8 i L