Bài 25. Tình hình chính trị kinh tế văn hóa dưới triều Nguyễn (Nửa đầu thế kỷ XIX)

Chương IV
việt nam ở nửa đầu thế kỷ XIX


Bài 25:

Tình hình chính trị, kinh tế, văn hoá dưới triều Nguyễn
(Nửa đầu thế kỷ XIX)
1. Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước, chính sách ngoại giao



-Năm 1802 Nguyễn ánh lên ngôi vua (Gia Long) lập ra nhà Nguyễn, đóng đô ở Phú Xuân - Huế









vua Gia Long

Câu hỏi:

Em hãy trình bày tổ chức bộ máy nhà nước thời Nguyễn đã được xây dựng như thế nào?


Tổ chức bộ máy nhà nước.
Chính quyền trung ương được thiết lập theo mô hình thời Lê, quyền lực của vua được tăng cường

-Thời Gia Long: Đất nước chia làm ba vùng: Bắc thành, Gia Định thành và các trực doanh do triều đình cai quản.
B¾c thµnh
Gia Định thành
Trực doanh
Lược đồ các đơn vị hành chính Việt Nam thời Minh Mạng
- Năm 1831 - 1832 vua Minh Mạng tiến hành cải cách, chia cả nước làm 30 tỉnh và một phủ Thừa Thiên, đứng đầu tỉnh là tổng đốc, tuần phủ hoạt động theo sự điều hành của triều đình...





Câu hỏi:
Em hãy trình bày về ý nghĩa của cải cách
Minh Mạng ?
Câu hỏi:
Để đảm bảo quyền lực của nhà nước, nhà
Nguyễn còn có những biện pháp nào?
Tuyển chọn quan lại chủ yếu qua giáo dục khoa cử.
Nhận mũ áo vua ban   (Ảnh tư liệu)
Ban hành Hoàng Việt luật lệ quy định chặt chẽ việc bảo vệ nhà vua và trật tự phong kiến

Quân đội được tổ chức quy củ với khoảng 20 vạn người .
Câu hỏi:
Trình bày chính sách đối ngoại của nhà Nguyễn?
Đối ngoại:
Phục tùng nhà Thanh, bắt Lào và Cămpuchia thần phục.

Thực hiện "đóng cửa" với các nước phương Tây
2. Tình hình kinh tế và chính sách của nhà Nguyễn.
Hoạt động nhóm :

Nhóm 1: Tìm hiểu về tình hình nông nghiệp

Nhóm 2: Tìm hiểu về tình hình thủ công nghiệp

Nhóm 3: Tìm hiểu về tình hình thương nghiệp
Nông nghiệp:
Năm 1804 có chính sách quân điền, nhưng ruộng
công còn ít

Nhà nước có nhiều biện pháp phát triển nông nghiệp, nhưng không có hiệu quả cao.

Nông nghiệp nước ta vẫn là nền nông nghiệp phong kiến lạc hậu
Thủ công nghiệp:
Thủ công nghiệp nhà nước được tổ chức với quy mô lớn nhiều ngành nghề.

Thợ quan xưởng đã đóng được tàu thuỷ chạy bằng hơi nước.

Thủ công nghiệp trong nhân dân được duy trì nhưng không phát triển như trước.
Đàn lợn nhà
Hứng dừa
Thương nghiệp:
Nội thương : Phát triển chậm chạp ( do chính sách của nhà nước).

Ngoại thương : Nhà nước nắm độc quyền, hạn chế buôn bán với phương Tây.

Các đô thị tàn lụi dần
Phố cổ Hội An
Phố Hiến
Các đô thị tàn lụi dần
3. Tình hình văn hoá - giáo dục.
Câu hỏi:

Nhóm 1: Tìm hiểu về giáo dục tư tưởng.

Nhóm 2: Tìm hiểu về văn học, sử học,

địa lý.

Nhóm 3: Tìm hiểu về kiến trúc, nghệ thuật.


Về tư tưởng:
Chính sách độc tôn Nho giáo, hạn chế hoạt động của các tôn giáo khác, đặc biệt là Thiên chúa giáo.

Giáo dục:
Nho học được củng cố, nhưng số người đi thi và đỗ đạt giảm sút.

Sĩ tử đang làm bài thi
Văn học:
Bên cạnh dòng văn học chữ Hán và văn học dân gian , văn học chữ Nôm phát triển rực rỡ, tiêu biểu là Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương.


Truyện Kiều
Sử học:
- Thành lập quốc sử quán.

- Có nhiều tác phẩm tiêu biểu : Lịch triều hiến chương loại chí của Phan Huy Chú; Lịch triều tạp kỷ của Ngô Cao Lãng; Gia Định thành thông chí của Trịnh Hoài Đức.
Địa lý: Đã vẽ được Đại Nam thống nhất toàn đồ
Kiến trúc:
- Có các công trình nổi bật: Quần thể cung điện, lăng tẩm ở Huế; Khuê Văn Các, cột cờ Hà Nội.


Ngọ Môn
L¨ng Minh M¹ng
Khuê Văn Các
Cột cờ Hà Nội
Câu hỏi:
Em hãy đánh giá chung về nhà Nguyễn ở nửa đầu thế kỷ XIX?
Tích cực:
Tổ chức bộ máy nhà nước được củng cố hoàn chỉnh, đơn vị hành chính nhà nước thống nhất.

Kinh tế được chú ý, đặc biệt là nông nghiệp có chính sách khẩn hoang lập huyện mới.

Văn hoá đạt những thành tựu nhất định .

Hạn chế:
Xây dựng thể chế quân chủ chuyên chế, có Luật Gia Long. không còn phù hợp với thời đại.

Giáo dục nho học khoa cử ít người đỗ đạt. Chưa có tiếp cận với khoa học kỹ thuật, khoa học tự nhiên.

Đóng cửa không giao lưu trao đổi với bên ngoài làm cho đất nước bị cô lập lạc hậu.

Xin trân trọng cảm ơn các thầy cô giáo và các em !