Bài 25. Tình hình chính trị kinh tế văn hóa dưới triều Nguyễn (Nửa đầu thế kỷ XIX)

TRƯỜNG THPT TRẦN PHÚ
NHÓM: LỊCH SỬ
Tiết 31, BÀI 25:
TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HÓA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(NỬA ĐẦU THẾ KỶ XIX)
1. Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước-chính sách ngoại giao


Năm 1802 Nhà Nguyễn thành lập, đóng đô ở Phú Xuân (Huế).
a. Tổ chức bộ máy nhà nước:
- Chính quyền Trung ương tổ chức theo mô hình thời Lê.
- Chia nước ta làm 3 vùng: Bắc thành, Gia Định Thành và các Trực doanh.



* Cải cách của vua Minh Mạng:
- Chia cả nước làm 30 tỉnh và một Phủ Thừa Thiên. Đứng đầu là Tổng đốc tuần phủ hoạt động theo sự điều hành của triều đình.
- Các phủ, huyện, châu, tổng, xã vẫn giữ như cũ.
Năm 1831 - 1832 vua Minh Mạng thực hiện một cuộc cải cách hành chính:
Lược đồ hành chính Việt Nam thời Minh Mạng
Cuộc cải cách hành chính của Minh Mạng có ý nghĩa gì?
b. Chính sách ngoại giao:
- Thần phục nhà Thanh (Trung Quốc).
- Bắt Lào, Cam-pu-chia thần phục.
- Với phương Tây "đóng cửa” không chấp nhận việc đặt quan hệ ngoại giao với họ.
2. Tình hình kinh tế và chính sách của nhà Nguyễn
* Hoạt động nhóm:
- Nhóm 1: Tìm hiểu tình hình nông nghiệp.
- Nhóm 2: Tìm hiểu tình hình thủ công nghiệp.
- Nhóm 3: Tìm hiểu tình hình thương nghiệp.
Em có nhận xét gì về chính sách nông nghiệp và tình hình nông nghiệp thời Nguyễn?
* Nông nghiệp:
- Nhà Nguyễn đã có những biện pháp phát triển nông nghiệp, song đó chỉ là những biện pháp truyền thống, lúc này không có hiệu quả cao.
- Nông nghiệp Việt Nam vẫn là một nền nông nghiệp thuần phong kiến, rất lạc hậu.
* Thủ công nghiệp:
- Các quan xưởng được xây, sản xuất tiền, vũ khí, đóng thuyền, làm đồ trang sức, làm gạch ngói (nghề cũ).
- Thợ quan xưởng đã đóng tàu thủy - được tiếp cận với kỹ thuật chạy bằng máy hơi nước.
- Trong nhân dân: Nghề thủ công truyền thống được duy trì nhưng không phát triển như trước.
* Thương nghiệp:
- Phát triển chậm chạp do chính sách thuế khóa phức tạp của Nhà nước.
- Ngoại thương: Nhà nước nắm độc quyền, buôn bán với các nước láng giềng: Hoa, Xiêm, Mã-lai.
- Dè dặt với phương Tây, tàu thuyền các nước phương Tây chỉ được ra vào cảng Đà Nẵng.
- Đô thị tàn lụi dần.

3. Tình hình văn hóa - giáo dục
 Thầy đồ dạy học (Ảnh tư liệu)
Sĩ tử làm bài thi(Ảnh tư liệu)
  
Lều chõng đi thi (Ảnh tư liệu)
 
Xem tên trên bảng vàng
Nhận mũ áo vua ban (Ảnh tư liệu)
Kinh đô Huế
Lăng tẩm : Một góc lăng tẩm của vua Tự Đức
Cột cờ Hà Nội được xây dựng cùng thời với thành Hà Nội dưới triều nhà Nguyễn (vào năm 1812). Kiến trúc cột cờ bao gồm ba tầng đế và một thân cột.
Ván khắc tranh Đánh ghen (Đông Hồ )
Tranh đàn lợn (Đông Hồ )
Bài tập: HS lập bảng thống kê các thành tựu v ăn hóa tiêu biểu của thời Nguyễn ở nửa đầu thế kỷ XIX theo mẫu :

* Củng cố - Dặn dò: