Bài 25. Tình hình chính trị kinh tế văn hóa dưới triều Nguyễn (Nửa đầu thế kỷ XIX)

Chương IV
VIỆT NAM Ở NỬA ĐẦU
THẾ KỈ XIX
Bài 25: Tình hình chính trị, kinh tế văn hóa dưới triều Nguyễn
( Nửa đầu thế kỉ XIX)
1. Xây dựng và củng cố bộ máy Nhà nước – chính sách ngoại giao
a.Chính trị
- Nhà Nguyễn thành lập
+ 1802 Nguyễn Ánh lên ngôi (Gia Long), kinh đô – Phú Xuân (Huế)
+ 1804 đổi tên nước Việt Nam, Đại Nam.
- Tổ chức bộ máy Nhà nước
+ Thời Gia Long
+ Thời Minh Mạng
Nhà Nguyễn được thành lập trong bối cảnh lịch sử như thế nào?
Sơ đồ bộ máy Nhà nước thời Gia Long
Sơ đồ bộ máy Nhà nước thời Minh Mạng
Vua(Gia Long)
Bắc thành
Gia Định thành
Trực Doanh
Vua (MinhMạng)
30 Tỉnh
Phủ thừa thiên
Phủ
Huyện -Châu
Tổng
Xã
Vua Gia Long
Vua Minh Mạng
Lược đồ các đơn vị hành chính VN ngày nay
Cuộc cải cách hành chính của Minh Mạng có ý nghĩa gì?
b. Giáo dục:
c. Luật pháp:
d.Quân đội:
e. Đối ngoại:
Tuyển chọn quan lại qua thi cử
Hoàng triều luật lệ với 400 điều hà khắc
Tổ chức quy củ, trang bị vũ khí đầy đủ có đại bác, súng tay, thuyền chiến…

- Thần phục nhà Thanh (Trung Quốc)
- Bắt Lào, Chân Lạp thần phục
- Đối với phương Tây – “đóng cửa”
Hãy đánh giá chính sách ngoại giao của nhà Nguyễn?
Súng thần công thời Nguyễn
Binh lính thời Nguyễn
2. Tình hình kinh tế và chính sách của nhà Nguyễn
Nông nghiệp
Chính sách quân điền,
Khuyến khích khẩn hoang,(doanh điền)
Xây dựng, tu bổ đê điều
=> Kinh tế NN vẫn lạc hậu
b. Thủ công nghiệp
Trong nhân dân:
+ Các nghề cũ phát triển: Gốm, khai mỏ…
+ Nghề mới: in tranh dân gian
+ Các làng nghề, phường thủ công vẫn được duy trì
- Nhà nước: Xưởng đúc tiền, vũ khí, đóng tàu thủy chạy bằng hơi nước…
=> Đã tiếp cận với kĩ thuật phương Tây nhưng vẫn lạc hậu
Em hãy nhận xét về thủ công nghiệp nước ta đầu TK XIX và người thợ thủ công VN?
c. Thương nghiệp
- Nội thương:
Phát triển chậm do chính sách thuế khóa
- Ngoại thương:
+ Nhà nước độc quyền buôn bán với các nước láng giềng, dè dặt với phương Tây.
+ Các Đô thị tàn lụi dần
Em hãy đánh giá chính sách hạn chế ngoại thương của nhà Nguyễn?
3. Tình hình văn hóa – giáo dục
Độc tôn Nho giáo, hạn chế thiên chúa giáo
Giáo dục Nho học được củng cố song không bằng các thế kỉ trước
VH chữ Nôm phát triển: Nguyễn Du…
Quốc sử quán: Lịch triều hiến chương loại chí…
Kinh đô Huế, Lăng tẩm, Cột cờ HN
Tiếp tục phát triển: Nhã nhạc cung đình…
Những hiểu biết của em về tranh Đông Hồ?
- Chất liệu, vật liệu để làm tranh
- Nội dung cơ bản phản ánh điều gì
Tranh Đông Hồ gà lợn nét tươi trong
Màu dân tộc sáng bừng trên giấy điệp
Ván khắc tranh Đánh ghen (âm bản) ở nhà nghệ nhân Nguyễn Đăng Chế, làng tranh Đông Hồ
Ván khắc tranh Chăn trâu thổi sáo ở nhà nghệ nhân Nguyễn Hữu Sam làng tranh Đông Hồ

Trạng chuột ơn vua cưới vợ làng
Kiệu son lộng lẫy lọng hoa vàng
Nàng xứ chuột đi chân đất
Ngón nhỏ bùn non vẫn dính chân
Đám cưới chuột
Thầy đồ Cóc
Cá chép hóa rồng
Trong như ngọc, trắng như ngà
Đây chèo, đấy hứng cho vừa lòng nhau.
Tranh Đông Hồ - Nét dân gian lưu giữ hồn dân tộc
Trải qua một cuộc bể dâu
Những điều trông thấy mà đau đớn lòng
Phan Huy Chú và Lịch triều hiến chương loại chí
Ngọ Môn
午門
Phu văn lâu
Văn miếu
l
Cột cờ Hà Nội
Đội nhã nhạc đang trình diễn
Trong sân điện Thái Hoà
Hoạt động Nhóm (5 phút)

Câu 1: Nguyễn Ánh lên ngôi vào năm nào?
Đặt niên hiệu là gì?

a. Năm 1801-Niên hiệu Gia Long
b. Năm 1802-Niên hiệu Gia Long
c. Năm 1803-Niên hiệu Càn Long
d. Năm 1805-Niên hiệu Minh Mạng
Bài tập củng cố
Câu 1. Cuộc cải cách hành chính của Minh Mạng thực hiện vào các năm:
A. 1830 – 1831
B. 1831 – 1832
C. 1832 – 1833
D. 1833 - 1834

Câu2 :Dưới triều Nguyễn, một nghề thủ công mới nào đã xuất hiện?

a. Nghề làm giấy
b. Nghề in tranh dân gian
c. Nghề làm đồ thủy tinh
d. Nghề dệt lụa