Bài 25. Tình hình chính trị kinh tế văn hóa dưới triều Nguyễn (Nửa đầu thế kỷ XIX)

KIỂM TRA BÀI CŨ
Những nét đẹp trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam là gì?
Văn học Việt Nam
thế kỷ XVII – XVIII
có gì mới?
Những điểm mới đó
nói lên điều gì?
IV
Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HÓA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(Nửa đầu thế kỷ XIX).
NỘI DUNG BÀI MỚI
1. Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước – chính sách ngoại giao:
2. Tình hình kinh tế và chính sách của nhà Nguyễn:
3. Tình hình văn hóa – giáo dục:
1. Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước – chính sách ngoại giao:
- Năm 1802, Nguyễn Ánh lên ngôi (Gia Long), lập ra nhà Nguyễn, đóng đô ở Phú Xuân (Huế). Năm 1804, đặt tên nước là Việt Nam.
- Năm 1838, vua Minh Mạng đổi tên nước thành Đại Nam.
Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HÓA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(Nửa đầu thế kỷ XIX).
Kinh thành Huế
Vua Minh Mạng
Vua Gia Long
* Cuộc cải cách hành chính:
- Chính quyền trung ương tổ chức theo mô hình nhà Lê sơ.
Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HÓA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(Nửa đầu thế kỷ XIX).
1. Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước – chính sách ngoại giao:
VUA
* Cuộc cải cách hành chính:
- Chính quyền trung ương tổ chức theo mô hình nhà Lê sơ.
- Cả nước chia thành 3 vùng: Bắc thành, Gia Định thành và các Trực doanh do triều đình trực tiếp cai quản.
Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HÓA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(Nửa đầu thế kỷ XIX).
1. Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước – chính sách ngoại giao:
Bắc Thành
(Tổng trấn)
Gia Định Thành
(Tổng trấn)
Các Trực Doanh
(Triều đình)
* Cuộc cải cách hành chính:
- Chính quyền trung ương tổ chức theo mô hình nhà Lê sơ.
- Cả nước chia thành 3 vùng: Bắc thành, Gia Định thành và các Trực doanh do triều đình trực tiếp cai quản.
- Năm 1831 - 1832, vua Minh Mạng chia cả nước thành 30 tỉnh và 1 phủ Thừa Thiên. Đứng đầu tỉnh là Tổng đốc và Tuần phủ.
- Dưới tỉnh là phủ, huyện (châu), tổng, xã.
Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HÓA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(Nửa đầu thế kỷ XIX).
1. Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước – chính sách ngoại giao:
Lược đồ các đơn vị hành chánh Việt Nam thời Minh Mạng
* Cuộc cải cách hành chính:
- Tuyển chọn quan lại bằng thi cử.
Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HÓA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(Nửa đầu thế kỷ XIX).
1. Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước – chính sách ngoại giao:
Các tân khoa nhận áo mũ vua ban
* Cuộc cải cách hành chính:
- Tuyển chọn quan lại bằng thi cử.
- Ban hành bộ luật Hoàng Việt luật lệ (bộ Luật Gia Long) gần 400 điều.
Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HÓA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(Nửa đầu thế kỷ XIX).
1. Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước – chính sách ngoại giao:
Trang bìa của 
Hoàng Việt luật lệ
do Tổng trấn
Bắc Thành 
Nguyễn Văn Thành
 chủ biên bao gồm
22 quyển và 398 điều.
Mộc bản và bản dập cuốn Hoàng Việt luật lệ
* Cuộc cải cách hành chính:
- Tuyển chọn quan lại bằng thi cử.
- Ban hành bộ luật Hoàng Việt luật lệ (bộ Luật Gia Long) gần 400 điều.
Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HÓA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(Nửa đầu thế kỷ XIX).
1. Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước – chính sách ngoại giao:
- Quân đội được trang bị vũ khí đầy đủ.
Binh lính người Việt thời Nguyễn
Cấm Vệ Quân Triều Nguyễn
Súng thần công và
đạn hình khối tròn
chế tạo bằng đá, gang. 
* Cuộc cải cách hành chính:
- Tuyển chọn quan lại bằng thi cử.
- Ban hành bộ luật Hoàng Việt luật lệ (bộ Luật Gia Long) gần 400 điều.
Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HÓA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(Nửa đầu thế kỷ XIX).
1. Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước – chính sách ngoại giao:
- Quân đội được trang bị vũ khí đầy đủ.
- Phục tùng nhà Thanh.
- “Đóng cửa” với phương Tây.
2. Tình hình kinh tế và chính sách của nhà Nguyễn:
- Ban hành chính sách quân điền nhưng ruộng đất công chỉ còn 20% tổng diện tích.
- Khuyến khích khai hoang, cấp vốn, huy động nhân dân làm thủy lợi….
* Tuy nhiên, nông dân không có hoặc có ít ruộng, chịu bóc lột nặng nề.
Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HÓA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(Nửa đầu thế kỷ XIX).
* Nông nghiệp:
2. Tình hình kinh tế và chính sách của nhà Nguyễn:
- Thủ công nghiệp nhà nước được tổ chức với qui mô lớn, chế tạo được máy móc đơn giản.
Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HÓA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(Nửa đầu thế kỷ XIX).
* Thủ công nghiệp:
- Xuất hiện nghề mới: In tranh dân gian.
- Thủ công nghiệp truyền thống tiếp tục phát triển.
2/. Tình hình kinh tế và chính sách của nhà Nguyễn:
* Thương nghiệp:
- Nội thương: Phát triển chậm do thuế nặng
Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HÓA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(Nửa đầu thế kỷ XIX).
- Ngoại thương: Nhà nước nắm độc quyền nhưng rất hạn chế.
3. Tình hình văn hóa – giáo dục:
- Tôn giáo: độc tôn Nho giáo, hạn chế Thiên Chúa giáo. Tín ngưỡng dân gian tiếp tục phát triển
- Giáo dục: Chủ yếu là Nho học. Tổ chức đều đặn các kỳ thi, nhưng số người đi thi và đỗ đạt không nhiều.
Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HÓA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(Nửa đầu thế kỷ XIX).
- Văn học chữ Nôm: ngày càng phong phú và hoàn thiện (Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương…)
* Ngũ Kinh:
Kinh Thi, Kinh Thư, Kinh Lễ, Kinh Dịch, Kinh Xuân Thu

* Tứ Thư:
Đại Học, Trung Dung,
Luận Ngữ, Mạnh Tử
Nguyễn Du 
(1766–1820)
Bia tưởng niệm
Hồ Xuân Hương ở làng Quỳnh
(Quỳnh Lưu, Nghệ An)
3. Tình hình văn hóa – giáo dục:
Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HÓA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(Nửa đầu thế kỷ XIX).
- Sử học: Thành lập Quốc sử quán để lưu trữ và biên soạn các bộ lịch sử lớn.
3. Tình hình văn hóa – giáo dục:
Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HÓA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(Nửa đầu thế kỷ XIX).
- Sử học: Thành lập Quốc sử quán để lưu trữ và biên soạn các bộ lịch sử lớn.
- Kiến trúc: nổi bật là quần thể cung điện và lăng tẩm ở Huế.
Lăng vua Gia Long
Mộ vua Gia Long và hoàng hậu
Lăng vua Minh Mạng
Lăng vua Thiệu Trị
Lăng vua Tự Đức
Cột cờ Hà Nội (khởi công năm 1805, hoàn thành năm 1812)
3. Tình hình văn hóa – giáo dục:
Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HÓA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(Nửa đầu thế kỷ XIX).
- Sử học: Thành lập Quốc sử quán để lưu trữ và biên soạn các bộ lịch sử lớn.
- Kiến trúc: nổi bật là quần thể cung điện và lăng tẩm ở Huế.
- Nghệ thuật dân gian: vẫn tiếp tục phát triển.
Trình bày khái quát
công cuộc cải cách hành chính
của triều Nguyễn.
Nêu một số thành tựu văn hóa
tiêu biểu dưới thời Nguyễn.
SƠ KẾT BÀI HỌC
Đọc trước bài mới “TÌNH HÌNH XÃ HỘI Ở NỬA ĐẦU THẾ KỈ XIX VÀ PHONG TRÀO ĐẤU TRANH CỦA NHÂN DÂN” và chuẩn bị trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa:
Nguyên nhân nào gây nên tình trạng khổ cực của nhân dân đầu thời Nguyễn?
Trình bày đặc điểm của phong trào đấu tranh chống phong kiến ở nửa đầu thế kỷ XIX.
CHUẨN BỊ BÀI MỚI