Bài 25. Tình hình chính trị kinh tế văn hóa dưới triều Nguyễn (Nửa đầu thế kỷ XIX)

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi:
Trình bày sự phát triển của tư tưởng, tôn giáo trong các thế kỉ XVI-XVIII?
Đặc điểm lớn nhất của tôn giáo giai đoạn này là gì?
ĐÁP ÁN:
Tư tưởng: nho giáo từng bước bị suy thoái.
Tôn giáo: phật giáo, đạo giáo có điều kiện khôi phục vị trí. Thiên chúa giáo được du nhập vào nước ta thông qua con đường trao đổi buôn bán.
Đặc điểm của tôn giáo giai đoạn này: có sự du nhập của tôn giáo mới (Thiên chúa giáo).
IV
NỘI
DUNG
BÀI
HỌC
1. Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước - chính sách ngoại giao
2. Tình hình kinh tế và các chính sách của nhà Nguyễn
3. Tình hình văn hóa - giáo dục

Tiết 31. Bài 25. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ ,VĂN HÓA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN (Nửa đầu thế kỉ XIX).

Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước-chính sách ngoại giao
a. Sự thành lập nhà Nguyễn:
Năm 1802: Nguyễn Ánh lên ngôi vua lập ra nhà Nguyễn.
Đóng đô: Phú Xuân (Huế).
b. Tổ chức bộ máy nhà nước:
- Trung ương: theo mô hình thời Lê sơ.
1
VUA

Tiết 31. Bài 25. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ ,VĂN HÓA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN (Nửa đầu thế kỉ XIX).

Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước-chính sách ngoại giao
b. Tổ chức bộ máy nhà nước thời Nguyễn:
- Trung ương: theo mô hình thời Lê sơ.
- Địa phương:

1
+ Gia Long: chia nước thành 3 vùng
Bắc thành (các trấn ở Bắc Bộ)
Gia Định thành (các trấn ở Nam Bộ)
Trực Doanh (do triều đình trực tiếp quản lí).

Tiết 31. Bài 25. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ ,VĂN HÓA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN (Nửa đầu thế kỉ XIX).

Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước-chính sách ngoại giao
b. Tổ chức bộ máy nhà nước thời Nguyễn:
- Trung ương: theo mô hình thời Lê sơ.
- Địa phương:
+ Minh Mạng: tiến hành một cuộc cải cách hành chính lớn (1831-1832) chia cả nước thành 30 tỉnh và một phủ Thừa Thiên.

1
Lược đồ cải cách hành chính Minh Mạng
Phủ thừa thiên
Cải cách Minh Mạng có ý nghĩa gì?

Tiết 31. Bài 25. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ ,VĂN HÓA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN (Nửa đầu thế kỉ XIX).

Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước-chính sách ngoại giao

b. Tổ chức bộ máy nhà nước thời Nguyễn:
Luật pháp: Hoàng Việt Luật lệ (Luật Gia Long)
Quân đội: tổ chức quy củ, vũ khí thô sơ
1
Binh lính thời Nguyễn
Năm 1803, Gia Long cho lập đội Hoàng Sa để khai thác và quản lí quần đảo Hoàng Sa. “Năm 1815, vua Gia Long tiếp tục sai đội Hoàng Sa đi đo đạc thủy trình và vẽ bản đồ Hoàng Sa. Năm 1816, vua Gia Long cho cắm cờ quốc gia trên quần đảo Hoàng Sa và sai thủy quân ra đồn trú tại đây để thu thuế và bảo trợ ngư dân đánh cá trong vùng”. Năm 1835, Minh Mạng sai đội Hoàng Sa ra lập miếu, dựng bia tại quần đảo Hoàng Sa…

Tiết 31. Bài 25. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ ,VĂN HÓA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN (Nửa đầu thế kỉ XIX).

Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước-chính sách ngoại giao
c. Ngoại giao:
Phục tùng nhà Thanh
Bắt Lào và Chân Lạp phục tùng
Đóng cửa với các nước phương Tây.
1
Em có nhận xét gì về chính sách đối ngoại của nhà Nguyễn?

Tiết 31. Bài 25. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ ,VĂN HÓA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN (Nửa đầu thế kỉ XIX).



Tình hình kinh tế và chính sách của nhà Nguyễn

Nông nghiệp: lạc hậu, ruộng đất tập trung trong tay địa chủ. Nông dân bị bóc lột nặng nề.

Thủ công nghiệp:
+ TCN dân gian: xuất hiện nghề mới in tranh dân gian
+ TCN nhà nước: được tổ chức quy mô lớn với nhiều ngành nghề đúc tiền, vũ khí, đóng thuyền…

Thương nghiệp:
+ Nội thương phát triển chậm chạp
+ Ngoại thương: nhà nước nắm độc quyền. Các đô thi tàn lụi dần.
1
2
Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước-chính sách ngoại giao
Nghề mới: in tranh dân gian (tranh Đông Hồ) - Thuận Thành, Bắc Ninh.

Tiết 31. Bài 25. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ ,VĂN HÓA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN (Nửa đầu thế kỉ XIX).


Tình hình kinh tế và chính sách của nhà Nguyễn
Tình hình văn hóa - giáo dục
1
2
Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước-chính sách ngoại giao
3
Tư tưởng: độc tôn Nho giáo
Tôn giáo: Thiên chúa giáo bị hạn chế
Giáo dục nho học được củng cố
Văn học chữ Nôm phát triển mạnh: Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương…
Quốc sử quán triều Nguyễn được thành lập chuyên biên soạn lịch sử chính thống.
Kiến trúc: quần thể lăng tẩm, cung điện ở Huế.
Bà Huyện Thanh Quan
Lăng vua Gia Long
Lăng vua Minh Mạng
Nhã nhạc cung đình Huế
Quần thể kiến trúc Huế
CỦNG CỐ BÀI HỌC
1. Cải cách Minh Mạng (1831-1832) chia nước ta thành:

Bắc thành, Gia Định thành và các Trực doanh.

10 đạo

13 đạo thừa tuyên

30 tỉnh và 1 phủ Thừa Thiên.
A
B
C
D
CỦNG CỐ BÀI HỌC
2. Nhà Nguyễn đã ban hành bộ luật nào?

Hình thư.

Hoàng Việt luật lệ.

Quốc triều hình luật.

Hình luật.

A
B
C
D
CỦNG CỐ BÀI HỌC
3. Chính sách đối ngoại của nhà Nguyễn?

Phục tùng nhà Thanh.

Bắt Lào và Chân Lạp phục tùng.

Không quan hệ với các nước phương Tây.

Tất cả các phương án trên đều đúng.

A
B
C
D
CỦNG CỐ BÀI HỌC
Đánh giá chung về nhà Nguyễn nửa đầu thế kỉ XIX?
Tích cực:
+ Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước phong kiến. Cải cách Minh Mạng đặt cơ sở cho việc phân chia các tỉnh ngày nay.
+ Đẩy mạnh khai hoang, phát triển thủ công nghiệp nhà nước.
+ Có đóng góp to lớn về mặt văn hóa…
Hạn chế:
+ Chính sách ngoại giao…
+ Ruộng đất nằm trong tay địa chủ, lũ lụt…
+ Nhà nước hạn chế sự phát triển của thương nghiệp.
HS học bài cũ. Đọc trước bài mới “TÌNH HÌNH XÃ HỘI Ở NỬA ĐẦU THẾ KỈ XIX VÀ PHONG TRÀO ĐẤU TRANH CỦA NHÂN DÂN” và trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa:
Nguyên nhân nào gây nên tình trạng khổ cực của nhân dân đầu thời Nguyễn?
Trình bày đặc điểm của phong trào đấu tranh chống phong kiến ở nửa đầu thế kỷ XIX.
DẶN DÒ