Bài 25. Tình hình chính trị kinh tế văn hóa dưới triều Nguyễn (Nửa đầu thế kỷ XIX)

Việt Nam
nửa đầu thế kỉ XIX
Chương IV:
Bài 25:
TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HÓA
DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
I. XÂY DỰNG VÀ CỦNG CỐ BỘ MÁY NHÀ NƯỚC – CHÍNH SÁCH NGOẠI GIAO
1. Xây dựng và củng cố bộ máy Nhà nước
2. Chính sách ngoại giao
II. TÌNH HÌNH KINH TẾ VÀ CHÍNH SÁCH CỦA NHÀ NGUYỄN
1. Nông nghiệp
2. Thủ công nghiệp
3. Thương nghiệp
III. TÌNH HÌNH VĂN HÓA - GIÁO DỤC

MỤC LỤC
1. Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước – chính sách ngoại giao.
- Năm 1802, Nguyễn Ánh lên ngôi vua (Gia Long), nhà Nguyễn thành lập, đóng đô ở Phú Xuân (Huế).
* Tổ chức bộ máy Nhà nước. 
- Thời Gia Long, Chính quyền được tổ chức theo mô hình thời Lê Sơ, chia đất nước thành 3 vùng: Bắc Thành, Gia Định thành, Trực doanh. ☺
Vua Gia Long

BẮC THÀNH

TRỰC DOANH
GIA ĐỊNH THÀNH
☺

Vua Minh Mạng

- Năm 1831 - 1832 Minh Mạng thực hiện một cuộc cải cách hành chính chia cả nước thành 30 tỉnh và một Phủ Thừa Thiên. Đứng đầu là Tổng đốc tuần phủ hoạt động theo sự điều hành của triều đình. 
Lược đồ các đơn vị hành chính Việt Nam thời Minh Mạng
Sơ đồ bộ máy Nhà nước thời Gia Long
Sơ đồ bộ máy Nhà nước thời Minh Mạng
Vua(Gia Long)
Bắc thành
Gia Định thành
Trực Doanh
Vua (MinhMạng)
30 Tỉnh
Phủ thừa thiên
Phủ
Huyện -Châu
Tổng
Xã


a. Tổ chức bộ máy Nhà nước:
Hàn lâm viện
VUA
6 B?
Ng? s? d�i
13 Đạo
Phủ
Huyện
Châu
Xã
Tổng
Châu
Huyện
Phủ
30Tỉnh
Xã
NhàLê
Nhà Nguyễn
Trung
ương
Địa
phương
Em hãy so sánh bộ máy nhà nước thời nhà Lê Sơ với bộ máy nhà nước thời nhà Nguyễn?

- Quan lại được tuyển chọn thông qua giáo dục, khoa cử. 

- Luật pháp: ban hành bộ Hoàng Việt luật lệ (luật Gia Long).☺
- Quân đội: tổ chức quy củ, trang bị đầy đủ. 
Quan lại thời Nguyễn

Luật Gia Long
Binh lính thời Nguyễn ☺
☺
Súng thần công
+ Thần phục nhà Thanh.
+ Bắt Lào, Chân Lạp thần phục.
+ Đối với phương Tây “đóng cửa, không chấp nhận việc đặt quan hệ ngoại giao với họ”.

* Ngoại giao.
2.Tình hình kinh tế và chính sách của nhà Nguyễn. (HS tự học)

+ Em hãy cho biết những chính sách của nhà Nguyễn đối với nền nông nghiệp? Nhận xét?
+ Hãy cho biết đôi nét về tình hình thủ công nghiệp nước ta dưới thời Nguyễn?Nhận xét?
+ Em hãy nhận xét gì về chính sách ngoại thương của nhà Nguyễn? ☺
Tranh Đông Hồ gà lợn nét tươi trong
Màu dân tộc sáng bừng trên giấy điệp.
Đám cưới chuột
Trạng chuột ơn vua cưới vợ làng
Kiệu son lộng lẫy lọng hoa vàng
Nàng xứ chuột đi chân đất
Ngón nhỏ bùn non vẫn dính chân
Trong như ngọc, trắng như ngà
Đây chèo, đấy hứng cho vừa lòng nhau.
Tranh Đông Hồ - nét dân gian lưu giữ hồn dân tộc
Thầy đồ cóc
Cá chép hóa rồng
3.Tình hình văn hóa, giáo dục.
- Giáo dục: Nho học được củng cố song không bằng các thế kỉ trước.
- Tôn giáo: Độc tôn Nho giáo, hạn chế Thiên chúa giáo.
Văn học: Văn học chữ Nôm phát triển. Các phẩm xuất sắc của:
+ Hồ Xuân Hương
+ Bà Huyện Thanh Quan
+ Nguyễn Du 



- Sử học: Quốc sử quán thành lập nhiều bộ sử lớn được biên soạn: Lịch triều hiến chương loại chí...



- Kiến trúc:
+ Kinh đô Huế 
+ Cột cờ ở Hà Nội. 

+ Lăng tẩm, Thành Lũy ở các tỉnh.

- Nghệ thuật dân gian: Tiếp tục phát triển. 

TRUYỆN KiỀU

Thơ Hồ Xuân Hương 
Tác phẩm Gia Định Thành Thông Chí 

NGỌ MÔN 

ĐiỆN THÁI HÒA ☺

Cột cờ Hà Nội được xây dựng cùng thời với thành Hà Nội dưới triều nhà Nguyễn (vào năm 1812). Kiến trúc cột cờ bao gồm ba tầng đế và một thân cột. 
LĂNG MINH MẠNG
LĂNG GIA LONG
LĂNG KHẢI ĐỊNH

III. TÌNH HÌNH VĂN HÓA – GIÁO DỤC
Tranh Đông Hồ
Tuồng
Múa rối nước
☺
Đội nhã nhạc đang trình diễn
Trong sân điện Thái Hoà
Nhã nhạc Cung Đình Huế
Củng cố:
1- Ưu điểm và hạn chế của kinh tế thời Nguyễn.
2- Đánh giá chung về nhà Nguyễn.
- HS về nhà học bài, sưu tầm tranh ảnh, tư liệu về thời Nguyễn.
- Trả lời câu hỏi SGK /129.
- Đọc trước bài 26.