Bài 25. Tình hình chính trị kinh tế văn hóa dưới triều Nguyễn (Nửa đầu thế kỷ XIX)

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH LỚP 10.1
ĐẾN VỚI BÀI GIẢNG HÔM NAY
Chương IV:
VIỆT NAM Ở NỬA ĐẦU THẾ KỈ XIX
Bài 25:
TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ,
VĂN HÓA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(nửa đầu thế kỉ XIX)
NỘI DUNG
I. XÂY DỰNG VÀ CỦNG CỐ BỘ MÁY NHÀ NƯỚC – CHÍNH SÁCH NGOẠI GIAO
1. Xây dựng và củng cố bộ máy Nhà nước
2. Chính sách ngoại giao
TÌNH HÌNH KINH TẾ VÀ CHÍNH SÁCH CỦA NHÀ NGUYỄN
1. Nông nghiệp
2. Thủ công nghiệp
3. Thương nghiệp
III. TÌNH HÌNH VĂN HÓA - GIÁO DỤC

I. XÂY DỰNG VÀ CỦNG CỐ BỘ MÁY NHÀ NƯỚC – CHÍNH SÁCH NGOẠI GIAO
1. Xây dựng và củng cố bộ máy Nhà nước
Nhà Nguyễn thành lập
Năm 1802,Nguyễn Ánh (Gia Long) lập ra Nhà Nguyễn.
Năm 1804, nhà Nguyễn đổi tên nước là Việt Nam, sau đổi thành Đại Nam

Vua Gia Long
Vương triều Nguyễn được thành lập như thế nào?
I. XÂY DỰNG VÀ CỦNG CỐ BỘ MÁY NHÀ NƯỚC – CHÍNH SÁCH NGOẠI GIAO
1. Xây dựng và củng cố bộ máy Nhà nước
b.Tổ chức bộ máy Nhà nước:
Chính quyền trung ương: tổ chức theo mô hình thời Lê
Vua
6 bộ
Ngự sử đài
Hàn lâm viện
Bộ máy nhà nước thời Nguyễn được tổ chức như thế nào?
I. XÂY DỰNG VÀ CỦNG CỐ BỘ MÁY NHÀ NƯỚC – CHÍNH SÁCH NGOẠI GIAO
1. Xây dựng và củng cố bộ máy Nhà nước
b.Tổ chức bộ máy Nhà nước:
Chính quyền trung ương:
Chính quyền địa phương:
+ Thời Gia Long: chia cả nước thành 3 vùng:
Bắc thành (M. Bắc)
Gia Định thành (M. Nam)
Các trực doanh(M.Trung)

BẮC THÀNH

TRỰC DOANH
GIA ĐỊNH THÀNH
I. XÂY DỰNG VÀ CỦNG CỐ BỘ MÁY NHÀ NƯỚC – CHÍNH SÁCH NGOẠI GIAO
1. Xây dựng và củng cố bộ máy Nhà nước
b.Tổ chức bộ máy Nhà nước:
Chính quyền trung ương:
Chính quyền địa phương:
+ Thời Gia Long:

+ Thời Minh Mạng:

1831 – 1832, tiến hành cải cách hành chính: chia nước thành 30 tỉnh và 1 phủ Thừa Thiên. Các phủ, huyện, châu, tổng, xã vẫn giữ như cũ
So với thời vua Gia Long, bộ máy Nhà nước thời Minh Mạng có gì thay đổi? Sự thay đổi đó có ý nghĩa như thế nào?
Lược đồ các đơn vị hành chính Việt Nam thời Minh Mạng
Vua Minh Mạng


I.XÂY DỰNG VÀ CỦNG CỐ BỘ MÁY NHÀ NƯỚC – CHÍNH SÁCH NGOẠI GIAO
Xây dựng và củng cố bộ máy Nhà nước:
b.Tổ chức bộ máy Nhà nước:
So sánh bộ máy Nhà nước thời Lê Sơ với bộ máy nhà nước thời Nguyễn ?
Hàn lâm viện
VUA
6 Bộ
Ngự sử đài
13 Đạo
Phủ
Huyện
Châu
Xã
Tổng
Châu
Huyện
Phủ
Tỉnh
Xã
NhàLê
Nhà Nguyễn
Trung
ương
Địa
phương
I.XÂY DỰNG VÀ CỦNG CỐ BỘ MÁY NHÀ NƯỚC – CHÍNH SÁCH NGOẠI GIAO
1. Xây dựng và củng cố bộ máy Nhà nước
a.Nhà nguyễn thành lập
b.Tổ chức bộ máy nhà nước
c.Tuyển chọn quan lại: chủ yếu qua giáo dục và thi cử
d.Luật Pháp: ban hành Bộ Hoàng Việt Luật lệ (Luật Gia Long)
e.Quân đội: tổ chức quy củ,
trang bị vũ khí hiện đại (đại bác, súng tay, thuyền chiến).
Để xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước Nhà Nguyễn còn dùng những biện pháp nào ?
Khoa cử triều Nguyễn
Súng thần công
Trang bìa của Hoàng Việt luật lệ do Tổng trấn Bắc Thành Nguyễn Văn Thành chủ biên bao gồm 22 quyển và 398 điều.
I.XÂY DỰNG VÀ CỦNG CỐ BỘ MÁY NHÀ NƯỚC – CHÍNH SÁCH NGOẠI GIAO
Xây dựng và củng cố bộ máy Nhà nước:
Chính sách ngoại giao:
Thần phục nhà Thanh
Bắt Lào, Cam- pu – chia thần phục
Thi hành chính sách “đóng cửa” đối với các nước Phương Tây
Em hãy trình bày chính sách ngoại giao của triều Nguyễn?
Tại sao Nhà Nguyễn thi hành chính sách “ đóng cửa” đối với Phương Tây?
II. TÌNH HÌNH KINH TẾ VÀ CHÍNH SÁCH CỦA NHÀ NGUYỄN
Hoạt động nhóm (3ph)
+ Nhóm 1: Tình hình nông nghiệp
+ Nhóm 2: Tình hình thủ công nghiệp
+ Nhóm 3: Tình hình thương nghiệp
+ Nhóm 4: Nhận xét tình hình kinh tế thời nhà Nguyễn?
II. TÌNH HÌNH KINH TẾ VÀ CHÍNH SÁCH CỦA NHÀ NGUYỄN
Nông nghiệp:
Nhà nước:
Chính sách quân điền
Khuyến khích khẩn hoang
Sửa chữa đê điều
Nhân dân: ra sức tăng gia sản xuất, mở rộng các giống cây trồng
 Nông nghiệp vẫn mang tính chất phong kiến, lạc hậu
II. TÌNH HÌNH KINH TẾ VÀ CHÍNH SÁCH CỦA NHÀ NGUYỄN
Nông nghiệp
Thủ công nghiệp:
Thủ công nghiêp nhà nước: quy mô lớn, nhiều ngành nghề, chế tạo được một số máy móc đơn giản, đặc biệt là tàu thủy chạy bằng hơi nước.
Thủ công nghiệp nhân dân: thủ công nghiệp truyền thống vẫn duy trì, xuất hiện nghề mới: in tranh dân gian.
Dệt vải
Rèn sắt
Tranh Đông Hồ
II. TÌNH HÌNH KINH TẾ VÀ CHÍNH SÁCH CỦA NHÀ NGUYỄN
Nông nghiệp
Thủ công nghiệp
Thương nghiệp:
Nội thương: phát triển chậm, mang tính chất địa phương
Ngoại thương: nhà nước nắm độc quyền, thi hành chính sách “ bế quan tỏa cảng” với các nước phương Tây  các đô thị suy tàn dần.
III. TÌNH HÌNH VĂN HÓA – GIÁO DỤC
Tư tưởng, tôn giáo: độc tôn Nho giáo, hạn chế hoạt động của các tôn giáo khác, đặc biệt là Thiên chúa giáo. Các tín ngưỡng dân gian tiếp tục phát triển.

Giáo dục Nho học: được củng cố, nhưng số người đi thi và đỗ đạt không nhiều
Tình hình tư tưởng, tôn giáo dưới triều Nguyễn có gì nổi bật?
Tình hình giáo dục dưới triều Nguyễn? Nhận xét về nội dung giáo dục thời kì này.
Đại thành môn – Văn Miếu
Bia tiến sĩ trong Văn Miếu
III. TÌNH HÌNH VĂN HÓA – GIÁO DỤC
Tư tưởng, tôn giáo:
Giáo dục Nho học:
Văn học:
+Văn học chữ Hán: kém phát triển
+Văn học chữ Nôm: ngày càng phong phú và hoàn thiện
III. TÌNH HÌNH VĂN HÓA – GIÁO DỤC
Tư tưởng, tôn giáo:
Giáo dục Nho học:
Văn học:
Sử học: thành lập Quốc sử quán để biên soạn nhiều bộ sử, sách chuyên khảo, nhiều tạp chí địa phương
III. TÌNH HÌNH VĂN HÓA – GIÁO DỤC
Tư tưởng, tôn giáo:
Giáo dục Nho học:
Văn học:
Sử học:
Kiến trúc: nhiều công trình được xây dựng: cung điện, lăng tẩm, đền miếu, rạp hát… các lị sở các tỉnh đều có thành lũy xây theo kiểu Pháp cổ (thành Hà Nội)
Cố đô Huế
Cổng Ngọ Môn
Toàn cảnh lăng Minh Mạng
III. TÌNH HÌNH VĂN HÓA – GIÁO DỤC
Tư tưởng, tôn giáo:
Giáo dục Nho học:
Văn học:
Sử học:
Kiến trúc:
Nghệ thuật dân gian phát triển như cũ
Tranh Đông Hồ
Tuồng
Múa rối nước
Củng cố
Công việc đầu tiên của Nguyễn Ánh sau khi lên ngôi Hoàng đế là gì?
Trả thù nhà Tây Sơn
Xây dựng cung đình nguy nga, tráng lệ
Thiết lập hệ thống cai trị từ trung ương đến địa phương
Xây dựng quân đội hùng mạnh
Củng cố
2. Thời Minh Mạng đơn vị hành chính của nước ta được chia như thế nào?
20 tỉnh và 1 phủ Thừa Thiên
Chia thành 3 vùng: Bắc Thành, Gia Định thành, các Trực doanh
30 tỉnh và 1 phủ Thừa Thiên
40 tỉnh và 1 phủ Thừa Thiên
Củng cố
3. Sự sa sút của thương nghiệp dưới thời Nguyễn dẫn đến hậu quả gì?
Nông nghiệp suy yếu
Thủ công nghiệp kém phát triển
Thương nhân bị thất nghiệp
Các đô thị suy tàn dần
KIỂM TRA 15 PHÚT
Vì sao nói trong suốt 1000 năm Bắc Thuộc dân tộc ta không bị Trung Quốc đồng hóa về văn hóa? Bản thân các em phải làm gì để không đánh mất bản sắc văn hóa dân tộc Việt?
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN
THẦY CÔ VÀ CÁC EM!