Bài 25. Tình hình chính trị kinh tế văn hóa dưới triều Nguyễn (Nửa đầu thế kỷ XIX)

Chào mừng quý thầy cô cùng các em học sinh
KIỂM TRA BÀI CŨ
2
3
Câu 1. Trong các thế kỉ XVI – XVIII, tôn giáo mới được truyền bá vào nước ta là
Nho giáo    
Đạo giáo
C. Phật giáo      
D. Thiên Chúa giáo
Câu 2. Đạo Thiên Chúa được truyền bá vào nước ta thông qua
A. Thương nhân phương Tây
B. Giáo sĩ phương Tây
C. Thương nhân Trung Quốc
D. Giáo sĩ Nhật Bản
4
Câu 3. Chữ Quốc ngữ xuất hiện ở nước ta từ thời gian nào và có đặc điểm gì?
A. Từ thế kỉ XVI – theo mẫu chữ Nôm
B. Từ giữa thế kỉ XVII – theo mẫu tự Latinh (A, B,C…)
C. Từ thế kỉ XVIII – theo mẫu chữ tượng hình
D. Từ đầu thế kỉ XX – theo mẫu chữ tượng ý
5
Câu 4. Lúc đầu, chữ Quốc ngữ ra đời xuất phát từ nhu cầu nào?
A. Truyền đạo
B. Viết văn tự
C. Sáng tác văn học
D. Gồm cả A, B và C
6
7
Câu 5. Nội dung giáo dục ở nước ta trong các thế kỉ XVI – XVIII chủ yếu là
A. Các môn khoa học
B. Các môn khoa học tự nhiên
C. Giáo lí Nho giáo (kinh sử)
D. Giáo lí Phật giáo
Quan sát các hình ảnh sau:
8
Kinh thành Huế
9
Bộ luật “Hoàng Việt luật lệ”
10
Vua Minh Mạng
Vua Gia Long
11
12
Đây là triều đại phong kiến nào của nước ta?
IV
13
B�i 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TR?, KINH T?, VAN HĨA DU?I TRI?U NGUY?N ( N?a d?u th? k? XIX)
NỘI DUNG BÀI MỚI
1. Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước – chính sách ngoại giao:
2. Tình hình kinh tế và chính sách của nhà Nguyễn:
3. Tình hình văn hóa – giáo dục:
14
1. Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước – chính sách ngoại giao:
a, Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước.
15
Thảo luận nhóm (PHT 1)
Nhà Nguyễn xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước như thế nào?
1. Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước – chính sách ngoại giao:
- Năm 1802, Nguyễn Ánh lên ngôi vua (Gia Long), lập ra nhà Nguyễn, đóng đô ở Phú Xuân (Huế).
Năm 1804, đặt tên nước là Việt Nam, sau đổi thành Đại Nam .

a, Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước.
16
Kinh thành Huế
17
Vua Minh Mạng
Vua Gia Long
18
- Chính quyền trung ương tổ chức theo mô hình nhà Lê .
1. Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước – chính sách ngoại giao:
19
Thời Vua Gia Long
VUA
6 BỘ
VIỆN, SẢNH , ĐÀI
- Chính quyền trung ương tổ chức theo mô hình nhà Lê .
- Cả nước chia thành 3 vùng: Bắc thành, Gia Định thành và các Trực doanh .
B�i 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TR?, KINH T?,VAN HĨA DU?I TRI?U NGUY?N
(N?a d?u th? k? XIX).
1. Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước – chính sách ngoại giao:
Thời Vua Gia Long
21
Bắc Thành
(Tổng trấn)
Gia Định Thành
(Tổng trấn)
Các Trực Doanh
(Triều đình)
22
Lược đồ các đơn vị hành chính Việt Nam thời Gia Long
Thời Vua Gia Long
- Chính quyền trung ương tổ chức theo mô hình nhà Lê .
- Cả nước chia thành 3 vùng: Bắc thành, Gia Định thành và các Trực doanh .
- Năm 1831 - 1832, chia nước thành 30 tỉnh và 1 phủ Thừa Thiên.
- Dưới tỉnh là phủ, huyện (châu), tổng, xã.
1. Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước – chính sách ngoại giao:
Thời Vua Minh Mạng
23
Lược đồ các đơn vị hành chính Việt Nam thời Minh Mạng
24
b, Các chính sách khác.
Bài 25: Tình hình chính trị, kinh tế , văn hóa dưới triều Nguyễn (Nửa đầu thế kỉ XIX)
1. Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước – chính sách ngoại giao:
25
Thảo luận nhóm :
Nhà Nguyễn thực hiện các chính sách gì về chọn quan lại, luật pháp, quân đội, ngoại giao?
b, Các chính sách khác.
- Tuyển chọn quan lại : bằng thi cử.
Bài 25: Tình hình chính trị, kinh tế , văn hóa dưới triều Nguyễn (Nửa đầu thế kỉ XIX)
1. Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước – chính sách ngoại giao:
26
Các tân khoa nhận áo mũ vua ban
27
b, Các chính sách khác.
- Tuyển chọn quan lại: bằng thi cử.
- Luật pháp: bộ “Hoàng Việt luật lệ” (“Hoàng triều luật lệ”, “Luật Gia Long”) .

B�i 25: Tình hình chính tr?, kinh t? , van hĩa du?i tri?u Nguy?n (N?a d?u th? k? XIX)
.
1. Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước – chính sách ngoại giao:
28
Trang bìa của 
Hoàng Việt luật lệ
do Tổng trấn
Bắc Thành 
Nguyễn Văn Thành
 chủ biên bao gồm
22 quyển và 398 điều.
29
Mộc bản và bản dập cuốn Hoàng Việt luật lệ
30
b, Các chính sách khác.
- Tuyển chọn quan lại: bằng thi cử.
- Luật pháp: bộ “Hoàng Việt luật lệ” (“Hoàng triều luật lệ”, “Luật Gia Long”) .

B�i 25: Tình hình chính tr?, kinh t? , van hĩa du?i tri?u Nguy?n (N?a d?u th? k? XIX)
.
1. Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước – chính sách ngoại giao:
31
- Quân đội: trang bị vũ khí đầy đủ.
Binh lính thời Nguyễn
32
Súng thần công và
đạn hình khối tròn
chế tạo bằng đá, gang. 
33
b, Các chính sách khác.
- Tuyển chọn quan lại: bằng thi cử.
- Luật pháp: bộ “Hoàng Việt luật lệ” (“Hoàng triều luật lệ”, “Luật Gia Long”) .

B�i 25: Tình hình chính tr?, kinh t? , van hĩa du?i tri?u Nguy?n (N?a d?u th? k? XIX)
.
1. Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước – chính sách ngoại giao:
34
- Quân đội: trang bị vũ khí đầy đủ.
- Ngoại giao: thần phục nhà Thanh, bắt Lào và Chân Lạp thần phục mình,“đóng cửa” với phương Tây.


2. Tình hình kinh tế và chính sách của nhà Nguyễn:
35
Thảo luận nhóm (PHT 3)
Tình hình kinh tế nông nghiệp, thủ công nghiệp, thương nghiệp và chính sách của nhà Nguyễn?
2. Tình hình kinh tế và chính sách của nhà Nguyễn:
- Chính sách quân điền .
- Khuyến khích khai hoang, cấp vốn, làm thủy lợi….
* Nông nghiệp:
36
lạc hậu.
2. Tình hình kinh tế và chính sách của nhà Nguyễn:
- Thủ công nghiệp nhà nước: qui mô lớn.
* Thủ công nghiệp:
- Nghề mới: In tranh dân gian.
- Thủ công nghiệp truyền thống: tiếp tục phát triển.
37
Tranh Đông Hồ - Nét dân gian lưu giữ hồn dân tộc
2/. Tình hình kinh tế và chính sách của nhà Nguyễn:
* Thương nghiệp:
- Nội thương: phát triển chậm
- Ngoại thương: nhà nước nắm độc quyền .
39
3. Tình hình văn hóa – giáo dục:
TL nhóm (phiếu ht 4)
Các thành tựu về văn hóa, giáo dục của triều Nguyễn nửa đầu TK XIX?
3. Tình hình văn hóa – giáo dục:
- Tôn giáo: độc tôn Nho giáo, hạn chế Thiên Chúa giáo.
- Giáo dục: Chủ yếu là Nho học .
- Văn học: chữ Nôm phát triển (Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương…)
* Ngũ Kinh:
Kinh Thi, Kinh Thư, Kinh Lễ, Kinh Dịch, Kinh Xuân Thu

* Tứ Thư:
Đại Học, Trung Dung,
Luận Ngữ, Mạnh Tử
41
Nguyễn Du 
(1766–1820)
42
Bia tưởng niệm
Hồ Xuân Hương ở làng Quỳnh
(Quỳnh Lưu, Nghệ An)
43
3. Tình hình văn hóa – giáo dục:
Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ , KINH TẾ, VĂN HÓA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(Nửa đầu thế kỉ XIX).
- Sử học: Thành lập Quốc sử quán để lưu trữ và biên soạn các bộ lịch sử lớn.
44
45
3. Tình hình văn hóa – giáo dục:
- Sử học: thành lập Quốc sử quán để lưu trữ và biên soạn các bộ lịch sử lớn.
- Kiến trúc: cung điện và lăng tẩm ở Huế, cột cờ Hà Nội
46
Lăng vua Gia Long
47
Mộ vua Gia Long và hoàng hậu
48
Lăng vua Minh Mạng
49
Lăng vua Thiệu Trị
50
Lăng vua Tự Đức
51
Cột cờ Hà Nội (khởi công năm 1805, hoàn thành năm 1812)
52
3. Tình hình văn hóa – giáo dục:
- Sử học: Thành lập Quốc sử quán để lưu trữ và biên soạn các bộ lịch sử lớn.
- Kiến trúc: cung điện và lăng tẩm vua ở Huế.
- Nghệ thuật dân gian: tiếp tục phát triển.
53
54
Bài tập củng cố
Câu 1.Cải cách Minh Mạng (1831-1832) chia nước ta thành:
A. Bắc thành, Gia Định thành và các Trực doanh.
B. 10 đạo
C. 13 đạo thừa tuyên
D. 30 tỉnh và 1 phủ Thừa Thiên.
56
Câu2. Nhà Nguyễn đã ban hành bộ luật nào?
A. Hình thư.
B. Hoàng triều luật lệ.
C. Quốc triều hình luật.
D. Hình luật.

Câu 3. Vua Gia Long đã chia đất nước thành
A. hai miền: miền Bắc và miền Nam
B. ba miền: miền Bắc, miền Trung và miền Nam
C. ba vùng: Bắc thành, Gia Định thành và các Trực Doanh
D. ba trấn: Bắc Bộ, Trung Bộ và Nam Bộ
57
Câu 4. Tên gọi khác của bộ “Hoàng triều luật lệ” là
A. Hình thư
B. Hoàng Việt luật lệ
C. Hình luật
D. Luật Hồng Đức
58
Câu 5. Ý nào không phản ánh đúng chính sách đối ngoại của triều Nguyễn?
A. Phục tùng nhà Thanh
B. Bắt Lào và Chân Lạp thần phục
C. Chủ trương thiết lập quan hệ giao bang với Mĩ
D. Thực hiện chính sách “đóng cửa” với các nước tư bản châu Âu

59
Câu 6. Tác phẩm văn học chữ Nôm đặc biệt xuất sắc dưới thời nhà Nguyễn là
A. Truyện Kiều của Nguyễn Du
B. Các bài thơ Nôm của Hồ Xuân Hương
C. Các bài thơ Nôm của Bà Huyện Thanh Quan
D. Các truyện Nôm khuyết danh
60
Câu 7. Nhiệm vụ sưu tầm, lưu trữ sách cổ và biên soạn các bộ sử chính thống dưới triều Nguyễn thuộc về
A. Quốc sử quán     
B. Quốc sử viện
C. Quốc Tử Giám    
D. Văn miếu
61

Mở rộng kiến thức:

Nhà Nguyễn:
- Có bao nhiêu đời vua, tồn tại trong nhiêu năm?
- Đặt ra lệ “tứ bất” là gì, nhằm mục đích gì?
62
Đọc trước bài mới “TÌNH HÌNH XÃ HỘI Ở NỬA ĐẦU THẾ KỈ XIX VÀ PHONG TRÀO ĐẤU TRANH CỦA NHÂN DÂN” và chuẩn bị trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa:
Nguyên nhân nào gây nên tình trạng khổ cực của nhân dân đầu thời Nguyễn?
Trình bày đặc điểm của phong trào đấu tranh chống phong kiến ở nửa đầu thế kỷ XIX.
CHUẨN BỊ BÀI MỚI
63
Cảm ơn và chào tạm biệt quý thầy cô cùng các em học sinh !
65
Tồn tại 143 năm từ
1802 - 1945
13 đời vua
“Tứ bất” :
Không lập tể tướng
Không lấy trạng nguyên
Không lập hoàng hậu
Không lập thái tử(không phong tước vương cho người ngoài họ)
=>Nhằm đề cao uy quyền của vua và ngăn chặn nạn quyền thần lấn át hoàng đế.



66