Bài 25. Tạo giống bằng công nghệ gen

BÀI 25
TẠO GIỐNG NHỜ CÔNG NGHỆ GEN
Dê có lông cừu.
Chuột mang tai người.
Sinh vật mang gen phát sáng của sứa
I/ Công nghệ gen:
1/ Khái niệm công nghệ gen :
Là quy trình công nghệ dùng để tạo ra các sinh vật biến đổi gen hoặc chuyển gen trong đó chuyển gen từ tế bào này sang tế bào khác là quy trình then chốt
_Kĩ thuật chuyển gen: là chuyển 1 đoạn ADN từ tế bào cho sang tế bào nhận bằng nhiều cách.
SƠ ĐỒ KỸ THUẬT CẤY GEN
VỚI THỂ TRUYỀN LÀ PLASMID
GIAI ĐOẠN I
GIAI ĐOẠN II
GIAI ĐOẠN III
TẾ BÀO CHO
PLASMID
VI KHUẨN
ADN TÁI TỔ HỢP
RESTRICTAZA
LIGAZA
TẾ BÀO NHẬN
RESTRICTAZA
LIGAZA
ADN TÁI TỔ HỢP
ADN của
TẾ BÀO CHO
TẾ BÀO NHẬN
VỚI THỂ TRUYỀN LÀ THỂ ĂN KHUẨN
ADN của
THỂ ĂN KHUẨN
Các khái niệm:
_Thể truyền – vectơ chuyển gen: là phân tử ADN đặc biệt có khả năng tự nhân đôi, tồn tại độc lập trong tế bào và mang được gen cần chuyển. Thể truyền gồm:
+Plasmit ( nằm trong tế bào chất của tế bào vi khuẩn ): ADN vòng, mạch kép.
+Thực khuẩn thể lamđa.
_ADN tái tổ hợp: là 1 phân tử ADN nhỏ, được lắp ráp từ các đoạn ADN lấy từ thể truyền và gen cần chuyển.
_Enzim cắt giới hạn: là những enzim cắt 2 mạch đơn của phân tử ADN ở những vị trí xác định.
2. Các bước tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen.
I.CÔNG NGHỆ GEN.
Bước 1:
Bước 2:
Bước 3:
Tách ADN NST của “tế bào cho”
Đoạn ADN bị cắt ra
Gắn đoạn bị cắt vào plasmid nhờ
enzim nối
ADN tái tổ hợp
Chuyển ADN tái tổ hợp vào tế bào nhận E.coli
Sơ đồ cấy gen bằng cách dùng plasmid
2/ Các bước cần tiến hành trong kĩ thuật chuyển gen :
a/ Tạo AND tái tổ hợp :
Thể truyền là chuyển một gen từ thể bào này sang tế bào khác thường là plasmit ( plasmit là AND dạng vòng của tế bào virut)
AND tái tổ hợp là 1 phân tử AND nhỏ được lắp ráp từ các đoạn AND láy từ các tế bào khác
Tạo AND tái tổ hợp nhờ enzim cắt restrictaza và enzim nối ligaza
2/ Các bước cần tiến hành trong kĩ thuật chuyển gen :
b/ Đưa AND tái tổ hợp vào trong tế bào nhận :
Dùng muối CaCl2 hoặc xung điện làm giãn màng sinh chất tế bào để phân tử AND tái tổ hợp đi qua màng vào tế bào nhận
2/ Các bước cần tiến hành trong kĩ thuật chuyển gen :
c/ Phân lập tế bào chứa AND tái tổ hợp
- Để phân lập và nhận biết tế bào chứa AND tái tổ hợp thì thể truyền cần phải có gen đánh dấu hoặc gen thông báo
- Những gen này biểu hiện dễ nhận biết
I. Công nghệ gen.
1.Khái niệm công nghệ gen
2. Các bước cần tiến hành trong kĩ thuật cấy gen.
Bài 25. Tạo giống bằng công nghệ gen.
a. Tạo ADN tái tổ hợp.
b. Đưa ADN tái tổ hợp vào trong tế bào nhận.
c. Phân lập dòng tế bào chưa ADN tái tổ hợp.
II. ứng dụng công nghệ gen trong tạo giống biến đổi gen
1. Khái niệm sinh vật biến đổi gen.
2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen.
Tạo động vật chuyển gen.
Tạo giống cây trồng biến đổi gen
Tạo dòng vi sinh vật biến đổi gen
VSV mang gen sản xuất hoocmon chữa tiểu đường, bệnh lùn, Interlukin kích thích chống ung thư, snomax làm tuyết nhân tạo.
Động vật mang gen có năng suất cao, tăng trọng nhanh, nhiều thịt ít mỡ, tăng năng suất lông ở cừu, sản xuất protein trị liễu.
Cây trồng mang gen kháng sâu bệnh, mùi vị, màu sắc hấp dẫn, không bị dập nát khi vận chuyển, năng suất cao.
D. ADN plasmit và ADN nhân của vi khuẩn.
C. ADN này và phân tử ADN khác cùng ở trong nhân tế bào.
ĐÚNG RỒI!
CỦNG CỐ
Câu 1: ADN tái tổ hợp là phân tử ADN gồm:
A. ADN vùng nhân và ADN của thể truyền.
B. ADN của tế bào cho và ADN của thể truyền.
C. Vì có tế bào chứa ADN tái tổ hợp, có tế bào không nhận được.
A. Vì các tế bào chết do không chấp nhận ADN lạ.
B.Vì ADN của 2 loài không tương thích nên không phát triển được.
D. Vì plasmit tự nhân đôi độc lập với ADN nhân nên phải tách chúng ra.
CỦNG CỐ
Câu 2: Tại sao phải phân lập dòng tế bào chứa ADN tái tổ hợp?
CỦNG CỐ
Câu 3: Để cắt plasmit và đoạn gen của tế bào cho tạo ra cùng 1 loại “đầu dính” người ta dùng loại enzim nào?
A. Polimeraza.
B. Ligaza.
C. Peptitaza.
D. Restrictaza.
ĐÚNG RỒI!