Bài 25. Sinh trưởng của vi sinh vật

I. KHÁI NIỆM SINH TRƯỞNG
II. SỰ SINH TRƯỞNG CỦA QUẦN THỂ VI KHUẨN
1. NUÔI CẤY KHÔNG LIÊN TỤC
2. NUÔI CẤY LIÊN TỤC
Vậy sự sinh trưởng của vi sinh vật là gì? Diễn ra như thế nào?
Các vi sinh vật khác nhau thì sinh trưởng giống nhau hay không?
Dựa vào đâu chúng ta biết được thời gian sinh trưởng của quần thể vi khuẩn?
I. KHÁI NIỆM SINH TRƯỞNG
- Sự sinh trưởng của quần thể VSV chính là sự tăng số lượng tế bào của quần thể.
Sinh trưởng của VSV là gì ?
Sinh trưởng VSV khác với sinh trưởng ở động vật bậc cao như thế nào ?

1. Khái niệm
I. KHÁI NIỆM SINH TRƯỞNG
- Thời gian một tế bào lớn lên đến khi phân chia hay thời gian số lượng tế bào trong quần thể tăng gấp đôi.
Thời gian thế hệ là gì?
2. Thời gian thế hệ (g)
Thời gian thế hệ (g)
I. KHÁI NIỆM SINH TRƯỞNG
Các vi sinh vật khác nhau thì thời gian thế hệ khác nhau
Chúng ta kết luận gì về thời gian thế hệ các loài bên?
Ở E. coli : g = 20 phút
Vi khuẩn lao:g = 1000 phút
Trùng đế giày:g = 24 giờ
Tảo mắt: g = 10 giờ
I. KHÁI NIỆM SINH TRƯỞNG
Ví dụ sự phân chia của vi khuẩn E. côli trong điều kiện nuôi cấy thích hợp, cứ 20 phút lại phân đôi 1 lần.
I. KHÁI NIỆM SINH TRƯỞNG
*Từ 1 tế bào:
- 1 lần phân chia  2 tế bào = 21
- 2 lần phân chia  4 tế bào = 22
- 3 lần phân chia  8 tế bào = 23
- n lần phân chia n tế bào 2n
*Sau 1 thời gian thế hệ số tế bào sẽ tăng gấp đôi.
Sau thời gian một thế hệ, số tế bào trong quần thể biến đổi như thế nào?

I. KHÁI NIỆM SINH TRƯỞNG
Số tế bào trong bình (N) sau n lần phân chia từ No tế bào ban đầu trong một thời gian xác định là (t) :
+ Nt : số tế bào trong quần thể sau thời gian t
+ No : số tế bào ban đầu
+ n : số lần phân chia
Nt = No. 2n
I. KHÁI NIỆM SINH TRƯỞNG
Nếu lượng tế bào ban đầu là (No) là 105 tế bào thì sau 2 giờ số lượng tế bào trong bình (N) là bao nhiêu?
- Số lần phân chia sau 2 giờ nuôi cấy là:
n = 120 phút : 20 = 6 (lần)
Số tế bào được tạo ra là:
N =No.2n = 105 .26 (tb)

3. Ví dụ
Thế nào là nuôi cấy không liên tục?
MT dinh dưỡng
- Khái niệm : môi trường không được bổ sung chất dinh dưỡng mới và không được lấy đi các sản phẩm chuyển hóa.
II. SỰ SINH TRƯỞNG CỦA QUẦN THỂ VI KHUẨN
1. NUÔI CẤY KHÔNG LIÊN TỤC
- Số tế bào sau n lần phân chia từ No tế bào ban đầu trang thời gian t là :
Nt = No x 2n
1. NUÔI CẤY KHÔNG LIÊN TỤC
II. SỰ SINH TRƯỞNG CỦA QUẦN THỂ VI KHUẨN
Hãy tính số lần phân chia của E. coli trong 1 giờ?

- n = 60 : 20 = 3 lần phân chia
1. NUÔI CẤY KHÔNG LIÊN TỤC
II. SỰ SINH TRƯỞNG CỦA QUẦN THỂ VI KHUẨN
- Sinh trưởng của quần thể vi khuẩn trong nuôi cấy không liên tục gồm 4 pha:
Đường cong sinh trưởng của quần thể vi khuẩn trong nuôi cấy không liên tục
Đường cong sinh trưởng gồm có mấy pha? Đó là những pha nào?
Các pha này có bằng nhau khồng?
Bình môi trường dinh dưỡng
Bình nuôi cấy
Pha tiềm phát
Pha luỹ thừa
Pha cân bằng
Pha luỹ thừa
Pha suy vong
Pha cân bằng
Nằm ngang
Hướng đi lên
Nằm ngang
Hướng đi xuống
Chưa tăng
Vi khuẩn thích nghi với môi trường
Tăng rất nhanh (theo cấp số nhân)
Sinh trưởng với tốc độ lớn, trao đổi chất diễn ra mạnh
Đạt cực đại và không đổi theo thời gian
Số lượng tế bào sinh ra bằng với số lượng tế bào chết đi
Giảm
Chất dinh dưỡng cạn kiệt, chất đọc hại tích luỹ quá nhiều.
1. NUÔI CẤY KHÔNG LIÊN TỤC
Để thu được số lượng vi sinh vật tối đa thì nên dừng ở pha nào?

- Dừng ở pha cân bằng
Tại sao trong môi trường tự nhiên (đất, nước), pha log không xảy ra?
- Do chất dinh dưỡng trong đất nước rất hạn chế, điều kiện sinh trưởng pH và nhiệt độ luôn thay đổi
Để không xảy ra pha suy vong của quần thể vi khuẩn thì phải làm gì ?
Không khí đi vào
MT dinh dưỡng
Bình nuôi
Dịch nuôi cấy
Không khí
đi ra
II. SỰ SINH TRƯỞNG CỦA QUẦN THỂ VI KHUẨN
2. NUÔI CẤY LIÊN TỤC
Nuôi cấy liên tục là gì?
Thường xuyên bổ sung chất dinh dưỡng, đồng thời lấy ra một lượng dịch nuôi cấy tương đương.
2. NUÔI CẤY LIÊN TỤC
II. SỰ SINH TRƯỞNG CỦA QUẦN THỂ VI KHUẨN
Vì sao trong nuôi cấy không liên tục sinh vật tự phân huỷ ở pha suy vong, còn nuôi cấy liên tục hiện tượng này không xảy ra?
Trong nuôi cấy liên tục chất dinh dưỡng luôn được cung cấp không bị cạn kiệt và chất độc hại lấy ra liên tục.
2. NUÔI CẤY LIÊN TỤC
II. SỰ SINH TRƯỞNG CỦA QUẦN THỂ VI KHUẨN
Tại sao nói dạ dày, ruột ở người là một hệ thống nuôi liên tục ở vi sinh vật?
Vì dạ dày, ruột người luôn nhận được chất dinh dưỡng bổ sung và củng liên tục thải ra sản phẩm dị hoá.
2. NUÔI CẤY LIÊN TỤC
II. SỰ SINH TRƯỞNG CỦA QUẦN THỂ VI KHUẨN
Nuôi cấy liên tục ứng dụng trong cuộc sống để làm gì?
Sản xuất sinh khối để thu nhận prôtêin đơn bào, axit min, enzim, kháng sinh, hoocmon,…
4. CỦNG CỐ
Câu 1:Khi nuôi cấy vi khuẩn trong môi trường không liên tục đường cong sinh trưởng thể hiện qua 4 pha theo thứ tự:
A. Pha tiềm phát, pha luỹ thừa, pha suy vong, pha cân bằng
B. Pha luỹ thừa, pha cân bằng, pha tiềm phát, pha suy vong
C.Pha tiềm phát, pha luỹ thừa, pha cân bằng, pha suy vong
D. Pha cân bằng, pha luỹ thừa, pha cân bằng pha suy vong
4. CỦNG CỐ
Câu 2: Trong môi trường nuôi cấy, vi sinh vật có quá trình trao đổi chất mạnh mẽ nhất ở:
A. Pha tiềm phát
B. Pha luỹ thừa
C. Pha cân bằng
D. Pha suy vong.
4. CỦNG CỐ
Câu 3 : Quan sát hình kí hiệu (c) gọi là:
A. Pha suy vong.
B. Pha cân bằng
C. Pha tiềm phát
D. Pha luỹ thừa
a
b
c
d
4. CỦNG CỐ
Câu 4. Điểm khác nhau của sự sinh trưởng ở vi sinh vật trong môi trường nuôi cấy liên tục so với nuôi cấy không liên tục?
A. Có pha suy vong
B. Không có pha suy vong
C. Có pha lũy thừa
D. Không có pha lũy thừa
4. CỦNG CỐ
Câu 5.Có một tế bào vi sinh vật có thời gian của
một thế hệ là 30 phút. Số tế bào tạo ra từ tế bào
nói trên sau 3 giờ là bao nhiêu?
64
B. 32
C.16
D. 8
5. BÀI VỀ NHÀ
- Làm bài 1, 2, 3 sgk
- Đọc mục em có biết
- Chuẩn bị bài sinh sản ở vi sinh vật
+ Phân biệt các hình thức sinh sản ở vi sinh vật nhân sơ và nhân thật
+ Phân đôi, sinh sản bằng bào tử
- Phân biệt sự khác nhau giữa 2 môi trường nuôi cấy không liên tục và nuôi cấy liên tục.
5. BÀI VỀ NHÀ