Bài 25. Phong trào Tây Sơn

Câu 1: Hãy nêu diễn biến việc hạ thành Phú Xuân- Tiến ra Bắc Hà diệt Trịnh
Câu 2: Hãy nêu diễn biến việc Quang Trung thu phục Bắc Hà
Đáp án:
Câu 1: Mùa hè năm 1786, Quang Trung tấn công thành Phú Xuân dưới sự giúp đỡ của Nguyễn Hữu Chỉnh.Nước sông lên cao giúp thuyền chiến Tây Sơn tiến lại gần thành đánh bại quân Trịnh.
Giữa năm 1786, Nguyễn Huệ đánh ra Thăng Long, tiêu diệt cơ đồ họ Trịnh, giao chình quyền vào tay vua Lê.Vậy là Tây Sơn đã tạo được những điều kiện cơ bản cho việc thống nhất đất nước.
Câu 2: Sau khi Tây Sơn rút quân, Lê Chiêu Thống kém cỏi, phải nhờ Nguyễn Hữu Chỉnh dẹp tan con cháu họ Trịnh.Nhưng Chỉnh lộng quyền, ra mặt chống Tây Sơn.Nguyễn Huệ sai Vũ Văn Nhậm ra trị tội Chỉnh. Lại đến Nhậm kiêu căng. Giữa năm 1788, Nguyễn Huệ đích thân dẹp Nhậm ổn định lại tình hình rối loạn ở Bắc Hà.
1.Quân Thanh xâm lược nước ta:
-Lê Chiêu Thống sức cùng lực kiệt, phải cầu viện quân Thanh.Vua Thanh là Càn Long muốn nhân cơ hội này xâm lược nước ta.
-Cuối năm 1788, 29 vạn quân Thanh dưới quyền của Tôn Sĩ Nghị chia làm 4 đạo sang xâm lược nước ta.








1.Quân Thanh xâm lược nước ta:
-Lê Chiêu Thống sức cùng lực kiệt, phải cầu viện quân Thanh.Vua Thanh là Càn Long muốn nhân cơ hội này xâm lược nước ta.
-Cuối năm 1788, 29 vạn quân Thanh dưới quyền của Tôn Sĩ Nghị chia làm 4 đạo sang xâm lược nước ta.
-Trước thế giặc ồ ạt, quân ta chủ động rút khỏi Thăng Long. Ngô Thì Nhậm và Ngô Văn Sở cấp tốc cho người báo tin cho Nguyễn Huệ và gấp rút thành lập phòng tuyến Tam Điệp - Biện Sơn.
-Tại Thăng Long, Tôn Sĩ Nghị cho quân đốt nhà, giết người vô cùng tàn bạo.Lê Chiêu Thống được phong làm “An Nam quốc Vương” nhưng chỉ là tên vua bù nhìn. Hằng ngày y nghĩ ra những cách trả thù rất tàn ngược.
-Tôn Sĩ Nghị suốt ngày ăn chơi, bắt nhân dân Thăng Long và các huyện lân cận nộp lúa gạo, bò, lợn. Thậm chí còn bắt phải nộp cả rơm rạ cho lừa ngựa, để xây đồn lũy,nhà cửa cho chúng.
=>Lòng oán hận lũ cướp nước và bán nước đã lên đến cao độ.

2.Quang Trung đại phá quân Thanh (1789).
-Nhận được tin cấp báo, Quang Trung lập tức lên ngôi hoàng đế, lấy niên hiệu là Quang Trung tiến quân ra Thăng Long.
-Tại Nghệ An và Thanh Hóa, Quang Trung tổ chức 2 cuộc tuyển quân cùng một cuộc duyệt binh lớn ở Vĩnh Doanh.
-Ra quân đến Tam Điệp, Quang Trung hết lời khen ngợi kế hoạch của Ngô Thì Nhâm và các tướng. Ngay hôm đó, Quang Trung mở tiệc khao quân
và nói với quân sĩ rằng :“Nay hãy ăn Tết Nguyên Đán sớm, đến sang xuân, ngày mồng 7 vào Thăng Long sẽ mở tiệc lớn. Các ngươi nhớ lời ta nói có đúng không nhé.”
-Từ Tam Điệp Quang Trung chia quân làm 5 đạo :
Đạo chủ lực do Quang Trung chỉ huy, tiến thẳng ra Thăng Long.
Đạo thứ hai và ba tiến về Tây Nam Thăng Long. Yểm trợ cho đạo thứ nhất.
Đạo thứ tư tiến ra Hải Dương.
Đạo thứ năm tiến ra Lạng Giang, chặn đường rút lui của địch.
-Đêm 30 Tết (âm lịch), quân ta vượt sông Gián Khẩu (Sông Đáy), tiêu diệt gọn toàn bộ đồn tiền tiêu.
-Đêm mùng 3 Tết, quân ta bí mật bao vây đồn Hà Hồi. Quân giặc bị đánh bất ngờ, mở cửa xin hàng.
-Mờ sáng ngày mồng 5 Tết, quân ta tấn công đồn Ngọc Hồi. Đồn Ngọc Hồi là thành lũy kiên cố của địch. Trong thành có khoảng 3 vạn quân tinh nhuệ. Lũy thành kiên cố, xung quanh chôn đầy địa lôi và chông sắt.
-Mở đầu trận đánh, hơn 100 voi chiến của ta ồ ạt xông vào trận địa quân địch. Tiếp sau là bộ binh.
=>Đồn Ngọc Hồi bị hạ, quân Thanh đại bại.
Một góc gò Đống Đa ngày nay
-Trong khi Quang Trung tiến đánh đồn Ngọc Hồi, đạo quân do đô đốc Long chỉ huy tiến đánh đồn Đống Đa.
-Nhờ sự giúp đỡ của nhân dân địa phương, quân ta giáp chiến, đốt cháy doanh trại địch.
=>Đồn Đống Đa bị tiêu diêt, Sầm Nghi Đống khiếp sợ, thắt cổ tự tử.
-Nghe tin đại bại Tôn Sĩ Nghị khiếp sợ vội vàng cùng một vài võ quan vượt sông Nhị chạy về Gia Lâm.
-Trưa mồng 5 Tết Kỉ Dậu, Quang Trung tiến quân vào Thăng Long giữa muôn ngàn tiếng hò reo của nhân dân Bắc Hà.
Ba quân đội ngũ chỉnh tề tiến
Trăm họ chật đường vui tiếp nghênh
a)Nguyên nhân thắng lợi:
-Do nhân dân ta có lòng nồng nàn yêu nước và chống áp bức bất công.
-Có được thắng lợi trên là do sự chỉ huy tài tình của Quang Trung và bộ chỉ huy nghĩa quân
-Quang Trung là vị anh hùng dân tộc vĩ đại của nước ta vào thế kỉ XVIII.
Tượng đài Quang Trung Nguyễn Huệ
a)Nguyên nhân thắng lợi:
-Do nhân dân ta có lòng nồng nàn yêu nước và chống áp bức bất công.
-Có được thắng lợi trên là do sự chỉ huy tài tình của Quang Trung và bộ chỉ huy nghĩa quân
-Quang Trung là vị anh hùng dân tộc vĩ đại của nước ta vào thế kỉ XVIII.
b)Ý nghĩa lịch sử:
-Trong những năm hoạt động, phong trào Tây Sơn đã lật đổ các tập đoàn phong kiến thối nát Nguyễn, Trịnh-Lê. Tạo điều kiện cơ bản cho sự thống nhất đất nước.
-Ngăn chăn những cuộc tiến công xâm lược của Xiêm Thanh, bảo vệ nền độc lập dân tộc.

1.Sắp xếp thứ tự diễn biến Quang Trung đại phá quân Thanh.
a) Hạ Đồn Hà Hồi.
b) Xây dựng phòng tuyến Tam Điệp – Biện Sơn.
c) Tổ chức tuyển quân ở Thanh Hóa và Nghệ An.
d) Hạ Đồn Ngọc Hồi và Đồn Đống Đa.
e) Tôn Sĩ Nghị hoảng sợ, chạy về Gia Lâm.
f) Vượt sông Gián Khẩu hạ đồn tiền tiêu.
Đáp án
1.b 2.c 3.f 4.a 5. d 6.e
1.Về nhà xem lại bài cũ, nắm dược diễn biến việc Quang Trung đại phá quân Thanh và nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử của phong trào.
2.Xem trước bài “Quang Trung xây dựng đất nước”