Bài 25. Kháng chiến lan rộng ra toàn quốc (1873 - 1884)

Phòng Giáo dục và Đào tạo Khoái Châu
Trường THCS Việt Hòa
NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY, CÔ GIÁO VỀ DỰ HỘI THI GIÁO VIÊN GIỎI
Huyện Khoái Châu - Năm học: 2009 - 2010
môn lịch sử 8
Giáo viên: Hoàng Thị Dung
KIỂM TRA BÀI CŨ
1 . Quân Pháp đánh thành Hà Nội vào thời gian nào?
a. 25-4-1882 b. 21-12-1873
c. 15-3-1874 d. 20-11-1873
2. Theo Hiệp ước Giáp Tuất 1874, triều đình Huế đã:
Thừa nhận 3 tỉnh miền Đông Nam Kì thuộc Pháp.
Thừa nhận nền bảo hộ của Pháp ở Bắc Kì và Trung Kì.
Bồi thường 288 vạn lạng bạc chiến phí cho Pháp.
Thừa nhận 6 tỉnh Nam Kì Hoàn toàn thuộc Pháp.
d. 20-11-1873
Tiết 39 - Bài 25
kháng chiến lan rộng ra toàn quốc (1873 - 1884)
(Tiếp theo)
II) thực dân pháp đánh bắc kì lần thứ hai. nhân dân bắc kì tiếp tục kháng chiến trong những năm 1882 - 1884
1. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai (1882)
Thái độ của nhân dân ta như thế nào khi Triều đình Huế kí Hiệp ước Giáp Tuất (1874)?
- Nhân dân phản đối mạnh mẽ trong cả nước
? Tình hình đất nước ta lúc này thay đổi như thế nào sau khi triều đình Huế kí hiệp ước?
- Kinh tế ngày càng kiệt quệ, nhân dân đói khổ, giặc cướp nổi lên khắp nơi
- Triều đình khước từ mọi đề nghị cải cách, duy tân.
Đất nước rối loạn cực độ.
a. Hoàn cảnh
? Trong khi đó, tình hình Tư bản Pháp có gì thay đổi?
- Tư bản Pháp đang phát triển mạnh, rất cần nguồn tài nguyên.
1. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai (1882)
b. Diễn biến
? Pháp lấy cớ gì để xâm lược Bắc kì?
a. Hoàn cảnh
- Lấy cớ Triều đỡnh Huế vi phạm Hiệp ước 1874, Pháp cho quân đổ bộ lên Hà Nội (3/4/1882).
Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai (1882)
b. Diễn biến
Quân Pháp đánh thành Hà Nội
Sông Hồng
Chiến trường Hà Nội 1873; 1882
b. Diễn biến
- Lấy cớ Triều đỡnh Huế vi phạm Hiệp ước 1874, Pháp cho quân đổ bộ lên Hà Nội (3/4/1882).
- Ngày 25-4-1882, Ri-vi-e gửi tối hậu thư cho Tổng đốc Hoàng Diệu.
- Pháp nổ súng tấn công.
- Quân ta anh dũng chống trả.
c. Kết quả
- Thành mất. Hoàng Diệu tự tử.
"Thần là một kẻ thư sinh, biết đâu việc binh bị mà Bệ hạ lại giao cho cái chức vụ quá quan trọng. Làm sao tin được lòng giặc, nên thần lo sửa soạn đề phòng. Việc chưa xong thì binh Pháp kéo đến. Thần trộm nghĩ, Hà Nội là cuống họng của Bắc Kì, nên thần thường tâu về triều xin thêm binh, nhưng lại bị Bệ hạ quở trách... Một mình thề với Long thành, nguyện theo Nguyễn Tri Phương nơi suối vàng vậy".
hoàng diệu
(1829 - 1882)
2. Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng Pháp
Nhân dân Hà Nội đã làm gì khi quân Pháp tiến đánh Bắc Kì lần thứ hai?
- Tại Hà Nội:
+ Nhân dân phối hợp với quân triều đình, tự đốt nhà, tạo thành bức tường lửa chặn giặc
+ Tụ tập thành đội ngũ chuẩn bị đánh giặc.
- Tại các địa phương: Nhân dân tích cực đắp đập, cắm kè trên sông, làm hầm chông, cạm bẫy... chống Pháp
? Truớc tinh thần kháng chiến của nhân dân Bắc kì, Ri-vi-e đã phải làm gì?
=> Ri-vi-e cho quân từ Nam Địnhtrở về Hà Nội
2. Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng Pháp
Cầu Giấy
2. Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng Pháp
- Ngày 19/5/1883, hơn 500 tên địch kéo ra Cầu Giấy, lọt vào trận địa mai phục-> Nhiều sĩ quan và lính Pháp bị giết trong đó có Ri-vi-e.
? Sau trận Cầu Giấy, thực dân Pháp và triều đỡnh Huế có thái độ như thế nào?

Triều dỡnh Huế
- Chủ trương thương lượng.
- T? D?c m?t, n?i b? tri?u
dỡnh lục đục.
Pháp
Quân Pháp hoang mang, định bỏ chạy
- Pháp tấn công Thuận An
Tại sao thực dân Pháp không nhượng bộ triều đình Huế sau khi Ri-vi-e bị giết ở trận Cầu Giấy năm 1883?
3. Hiệp ước Pa-tơ-nốt. Nhà nước phong kiến Việt Nam sụp đổ.
Trình bµy cuéc tÊn c«ng cña qu©n Ph¸p vµo ThuËn An?
a. Thực dân Pháp tấn công Thuận An
- Ngày 18/8/1883, Pháp tấn công Thuận An
Pháp tấn công Thuận An - cửa ngõ Kinh thành Huế
CHIẾN TRƯỜNG HUẾ 1883,1885
3. Hiệp ước Pa-tơ-nốt. Nhà nước phong kiến Việt Nam sụp đổ.
a. Thực dân Pháp tấn công Thuận An
- Ngày 18/8/1883, Pháp tấn công Thuận An
- TriÒu đình HuÕ xin đình chiÕn-> Kí hiệp ước Hác-măng (25/8/1883 - HiÖp ­íc Quý Mïi)
Đất bảo hộ
§Êt
nöa
b¶o
hé
§©t thuéc Ph¸p
Vùng đất cai quản của triều đình Huế
Nội dung Hiệp ước Hác-măng
- Triều đình chính thức thừa nhận nền bảo hộ của Pháp ở Bắc Kì và Trung Kì, cắt tỉnh Bình Thuận ra khỏi vùng Trung Kì để nhập vào đất Nam Kì thuộc Pháp. Ba tỉnh Thanh-Nghệ-Tĩnh được sáp nhập vào Bắc Kì.
- Triều đình chỉ được cai quản vùng đất Trung Kì, nhưng mọi việc đều phải thông qua viên Khâm sứ Pháp ở Huế.
- Công sứ Pháp ở các tỉnh Bắc Kì thường xuyên kiểm soát những công việc của quan lại triều đình, nắm các quyền trị an và nội vụ.
- Mọi việc giao thiệp với nước ngoài (kể cả với Trung Quốc) đều do người Pháp nắm. Triều đình Huế phải rút quân đội ở Bắc Kì về Trung Kì.
3. Hiệp ước Pa-tơ-nốt. Nhà nước phong kiến Việt Nam sụp đổ.
a. Thực dân Pháp tấn công Thuận An
- Ngày 18/8/1883, Pháp tấn công Thuận An
- Triều đình Huế xin đình chiến-> Kí hiệp ước Hác-măng (25/8/1883 - Hiệp ước Quý Mùi)
- Hiệp ước 1883, càng ®Èy m¹nh phong trào kháng chiến của nhân dân ta
- Pháp l¹i buéc triều đình HuÕ kí Hiệp ước Pa-tơ-nốt (6/6/1884)
? Thái độ của nhân dân ta khi Triều đình Huế kÝ HiÖp ­íc H¸c-Măng?
Hiệp ước Pa-tơ-nốt
Vïng
®Êt
cai
qu¶n
cña
triÒu
®×nh
HuÕ
Đất bảo hộ
§Êt thuéc Ph¸p
3. Hiệp ước Pa-tơ-nốt. Nhà nước phong kiến Việt Nam sụp đổ.
a. Thực dân Pháp tấn công Thuận An
b. Hiệp ước Pa-tơ-nốt
- Khoản 1: Nước Việt Nam thừa nhận sự bảo hộ của nước Pháp trong mọi việc giao thiệp với ngoại quốc và bảo hộ người Việt Nam ở ngoài nước.
Khoản 3: Tại các tỉnh nằm trong giới hạn từ giáp Nam kỡ đến giáp Ninh Bỡnh, các quan lại triều dỡnh sẽ tiếp tục cai trị nhân dân như cũ, trừ các việc thương chính, công chính cùng các việc cần có chủ trương, nhất trí, cần có kỹ sư Pháp hay người Châu �u giúp.
Hiệp ước Pa-tơ-nốt
Đât bảo hộ
§Êt thuéc Ph¸p
Hiệp ước Hác-măng
Vïng
®Êt
cai
qu¶n
cña
triÒu
®×nh
HuÕ
Đất bảo hộ
§Êt thuéc Ph¸p
Việt Nam là nước thuộc địa nửa phong kiến
Việt Nam là nước thuộc địa
Bảng so sánh nội dung chủ yếu của các Hiệp ước Hác-măng (1883) và Hiệp ước Pa-tơ-nốt (1884):
- Triều đình chỉ được cai quản vùng đất Trung Kì, nhưng mọi việc đều phải thông qua viên Khâm sứ Pháp ở Huế.
- Công sứ Pháp ở các tỉnh Bắc Kì thường xuyên kiểm soát những công việc của quan lại triều đình, nắm các quyền trị an và nội vụ.
- Mọi việc giao thiệp với nước ngoài (kể cả với Trung Quốc) đều do người Pháp nắm. Triều đình Huế phải rút quân đội ở Bắc Kì về Trung Kì.
- Triều đình chính thức thừa nhận nền bảo hộ của Pháp ở Bắc Kì và Trung Kì, cắt tỉnh Bình Thuận ra khỏi vùng Trung Kì để nhập vào đất Nam Kì thuộc Pháp. Ba tỉnh Thanh-Nghệ-Tĩnh được sáp nhập vào Bắc Kì.
- Ranh giới khu vực Trung Kì được điều chỉnh: sáp nhập thêm 3 tỉnh Thanh-Nghệ-Tĩnh ở phía Bắc và tỉnh Bình Thuận ở phía Nam.
3. Hiệp ước Pa-tơ-nốt. Nhà nước phong kiến Việt Nam sụp đổ.
a. Thực dân Pháp tấn công Thuận An
b. Hiệp ước Pa-tơ-nốt 6/6/1884
c. Hệ quả
? Hiệp ước Pa-tơ-nốt được kí kết dẫn đến hệ quả gì?
- Chấm dứt sự tồn tại của triều đại phong kiến nhà Nguyễn.
- Việt Nam trở thành nước thuộc địa nửa phong kiến.
Tại sao Pháp không giữ nguyên bản Hiệp ước Hác-măng mà lại kí tiếp bản Hiệp ước Pa-tơ-nốt với triều đình?
3. Hiệp ước Pa-tơ-nốt. Nhà nước phong kiến Việt Nam sụp đổ
-> Nới rộng một số điều khoản để lấy lòng vua quan nhà Nguyễn.
-> Sự nham hiểm của Pháp: muốn sử dụng nhà nước phong kiến Nguyễn làm tay sai (công cụ thống trị)
Trách nhiệm của nhà Nguyễn trong việc làm mất nước
... "Nay từ nước mất nhà tan,
Cũng vì những lũ vua quan ngu hèn.
Năm Tự Đức thập nhất niên
Nam Kì đã lọt dưới quyền giặc Tây.
Hăm lăm năm sau trận này
Trung Kì cũng mất, Bắc Kì cũng tan,
Ngàn năm gấm vóc giang san
Bị vua nhà Nguyễn đem hàng cho Tây
Tội kia càng đắp càng đầy
Sự tình càng nghĩ càng cay đắng lòng"
(Hồ Chí Minh toàn tập, tập 2)
Bài tập
Hãy nối thời gian (cột A) với sự kiện (cột B) sao cho đúng:

Học nội dung bài đã học
Trả lời câu hỏi cuối bài
đọc trước bài 26: Phong trào kháng chiến chống Pháp trong ...
Hướng dẫn về nhà
Cảm ơn
quý thầy, cô giáo
đến dự giờ thăm lớp
Chúc các Thầy, Cô giáo mạnh khoẻ