Bài 25. Kháng chiến lan rộng ra toàn quốc (1873 - 1884)

Bài 25 tiết 1 sử 8
LỊCH SỬ 8
Bài 25
Kháng chiến lan rộng ra toàn quốc
(1873-1884)
KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC (1873 - 1884)
I- THỰC DÂN PHÁP ĐÁNH BẮC KÌ LẦN THỨ NHẤT. CUỘC KHÁNG CHIẾN Ở HÀ NỘI VÀ CÁC TỈNH ĐỒNG BẰNG BẮC KÌ
Bài 25
1. Tình hình Việt Nam trước khi Pháp đánh chiếm Bắc Kì
1. Tình hình Việt Nam trước khi Pháp đánh chiếm Bắc Kì
Sau khi chiếm ba tỉnh miền Đông Nam Kì, thực dân Pháp đã làm gì? Âm mưu?
-Thực dân Pháp xây dựng bộ máy thống trị và bóc lột về kinh tế ở ba tỉnh miền Đông Nam Kì.
- Làm bàn đạp chiếm Cam-pu-chia, chiếm nốt ba tỉnh miền Tây Nam Kì.
Pháp xây dựng bộ máy cai trị có tính chất quân sự, đẩy mạnh bóc lột bằng tô thuế , cướp đoạt ruộng đất, vơ vét lúa gạo để xuất khẩu, mở trường đào tạo tay sai, xuất bản báo chí để tuyên truyền...
1. Tình hình Việt Nam trước khi Pháp đánh chiếm Bắc Kì
Ở Nam Kì, thực dân Pháp tiến hành xây dựng bộ máy thống trị và bóc lột về kinh tế.
Cho biết chính sách của triều đình Huế từ sau năm 1867?
Triều đình Huế vẫn tiếp tục thi hành các chính sách đối nội, đối ngoại lỗi thời.
THẢO LUẬN: Nêu nội dung của chính sách đối nội,đối ngoại.Tại sao những chính sách đó lỗi thời?Tác động đến xã hội,đất nước như thế nào?
1. Tình hình Việt Nam trước khi Pháp đánh chiếm Bắc Kì

+Kinh tế nông, công, thương nghiệp sa sút. Tài chính thiếu hụt. Binh lực suy yếu. Nhân dân cơ cực, mâu thuẫn xã hội gay gắt, hàng loạt cuộc khởi nghĩa nổ ra.
Đất nước lâm vào tình trạng suy yếu và khủng hoảng nghiêm trọng.
-Đối với nhân dân, ra sức vơ vét tiền của để phục vụ cho cuộc sống xa hoa, bồi thường chiến phí cho Pháp và đàn áp các cuộc khởi nghĩa nông dân.
-Đối với Pháp, tiếp tục thương lượng để chia sẻ quyền thống trị.

1. Tình hình Việt Nam trước khi Pháp đánh chiếm Bắc Kì
Ở Nam Kì, thực dân Pháp tiến hành xây dựng bộ máy thống trị và bóc lột về kinh tế.
Triều đình Huế vẫn tiếp tục thi hành các chính sách đối nội, đối ngoại lỗi thời.


2. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ nhất
- Âm mưu của Pháp là chiếm toàn bộ đất nước ta để làm thuộc địa, nên chiếm xong Nam Kì, tất nhiên sẽ chiếm Bắc Kì.
- Bắc Kì là nơi giàu tài nguyên, đông dân, lại có sông Hồng nối liền với vùng Hoa Nam rộng lớn của Trung Quốc... Pháp coi việc đánh chiếm Bắc Kì là vấn đề sống còn cho tương lai thống trị của Pháp ở vùng Viễn Đông.
Vì sao sau khi chiếm Nam Kì, Pháp lại xúc tiến việc xâm lược Bắc Kì?
2. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ nhất
- Lợi dụng việc triều đình nhờ đem tàu ra vùng biển Hạ Long đánh dẹp cướp biển. Cho gián điệp điều tra tình hình Bắc Kì.
Pháp cho tên lái buôn Đuy-puy vào gây rối ở Hà Nội.
- Lấy cớ giải quyết vụ Đuy-puy, Pháp cử đại uý Gác-ni-ê chỉ huy hơn 200 quân từ Sài Gòn tiến ra Bắc.
Pháp đã xúc tiến kế hoạch đánh chiếm Bắc Kì như thế nào?
2. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ nhất
Giăng-Duy- Puy
2. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ nhất
Chiến trường Hà Nội 1873, 1882
Quân Pháp đánh thành Hà Nội
Francis Garnier
( Gác-ni-ê)
2. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ nhất
Thơ điếu Nguyễn Tri Phương
của Nguyễn Thiện Thuật
“…Trăm trận gian nan mà chẳng chết
Một hòa tạm bợ lại quyên sinh
Cửa trời đã đón người quân tử
Bể ngọc khôn trông mặt lão thành
Danh vọng thế mà lâm cảnh thế
Quả trời không muốn để tròn danh”. Khương Hữu Dụng dịch
(Thơ văn yêu nước thế kỷ XIX)
Sáng ngày 20-11-1873, quân Pháp đánh thành Hà Nội.
- Quân triều đình dưới sự chỉ huy của Nguyễn Tri Phương chống cự không nổi  Nguyễn Tri Phương bị bắt, nhịn ăn mà chết.
2. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ nhất
Tại sao quân triều đình ở Hà Nội đông mà vẫn không thắng được giặc?
+ Quân đông nhưng trang bị kém cỏi, thiếu vũ khí, kĩ thuật chiến đấu kém.
+ Sự chủ quan của Nguyễn Tri Phương, không ngờ địch sớm trở mặt.
+ Do triều đình hi vọng thương lượng để chuộc Nam Kì nên không cương quyết chống giặc.
Sáng ngày 20-11-1873, quân Pháp nổ súng đánh thành Hà Nội.
- Quân triều đình dưới sự chỉ huy của Nguyễn Tri Phương chống cự không nổi  Nguyễn Tri Phương bị bắt, nhịn ăn mà chết.
Hưng Yên
Nam Định
Hải Dương
Ninh Bình
Ph? Lí
2. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ nhất
Sáng ngày 20-11-1873, quân Pháp nổ súng đánh thành Hà Nội.
- Quân triều đình dưới sự chỉ huy của Nguyễn Tri Phương chống cự không nổi  Nguyễn Tri Phương bị bắt, nhịn ăn mà chết.
Hạ thành Hà Nội, Pháp thừa thắng đánh chiếm Hải Dương, Hưng Yên, Phủ Lí, Ninh Bình, Nam Định.
Hưng Yên
Nam Định
Hải Dương
Ninh Bình
Phủ Lí
3. Kháng chiến ở Hà Nội và các tỉnh đồng bằng Bắc Kì (1873- 1874).
Nhân dân Hà Nội và các tỉnh Bắc Kì đã anh dũng đứng lên kháng chiến:
+ Trận chiến đấu ở cửa ô Thanh Hà (Hà Nội).
Cửa ô Quan Chưởng
(Hà Nội)
Ô Thanh Hà
Nhân dân miền Bắc đã làm gì khi thực dân Pháp đánh Bắc Kì?Hãy nêu những sự kiện tiêu biểu.
3. Kháng chiến ở Hà Nội và các tỉnh đồng bằng Bắc Kì
Nhân dân Hà Nội và các tỉnh Bắc Kì đã anh dũng đứng lên kháng chiến:
+ Trận chiến đấu ở cửa ô Thanh Hà (Hà Nội).

+ Chiến thắng Cầu Giấy lần thứ nhất (21-12-1873). Giết chết Gác-ni-ê.
Cầu Giấy 1884
Chiến trường Hà Nội 1873, 1882
Cầu Giấy
Lưu Vĩnh Phúc
Gác-ni-ê bị quân Cờ đen phục kích (21-12-1873)
Căn cứ kháng chiến của Nguyễn Mậu Kiến (Thái Bình)
Căn cứ kháng chiến của Phạm Văn Nghị (Nam Định)
3. Kháng chiến ở Hà Nội và các tỉnh đồng bằng Bắc Kì (1873- 1874)
Nhân dân Hà Nội và các tỉnh Bắc Kì đã anh dũng đứng lên kháng chiến:
+ Trận chiến đấu ở cửa ô Thanh Hà (Hà Nội).

+ Chiến thắng Cầu Giấy lần thứ nhất (21-12-1873). Giết chết Gác-ni-ê.
Em có nhận xét gì về chiến thắng Cầu Giấy năm 1873?
+ Pháp hoang mang, lo sợ, chủ động thương lượng.
+ Quân dân ta thì phấn khởi, càng đánh càng hăng.
Triều đình Huế có hành động gì? Nêu nội dung.
3. Kháng chiến ở Hà Nội và các tỉnh đồng bằng Bắc Kì
Nhân dân Hà Nội và các tỉnh Bắc Kì đã anh dũng đứng lên kháng chiến:
+ Trận chiến đấu ở cửa ô Thanh Hà (Hà Nội).
+ Chiến thắng Cầu Giấy lần thứ nhất (21-12-1873). Giết chết Gác-ni-ê.

Cầu Giấy 1884
Sáu tỉnh Nam Kì thuộc Pháp
- Ngày 15-3-1874, Triều đình Huế kí với Pháp Hiệp ước Giáp Tuất, thừa nhận sáu tỉnh Nam Kì hoàn toàn thuộc Pháp.
3. Kháng chiến ở Hà Nội và các tỉnh đồng bằng Bắc Kì
Nhân dân Hà Nội và các tỉnh Bắc Kì đã anh dũng đứng lên kháng chiến:
+ Trận chiến đấu ở cửa ô Thanh Hà (Hà Nội).
+ Chiến thắng Cầu Giấy lần thứ nhất (21-12-1873). Giết chết Gác-ni-ê.
- Ngày 15-3-1874, Triều đình Huế ký với Pháp Hiệp ước Giáp Tuất, thừa nhận sáu tỉnh Nam Kì hoàn toàn thuộc Pháp.
Vì sao triều đình Huế kí Hiệp ước Giáp Tuất (1874). Hậu quả của Hiệp ước này?
- Lí do: Triều đình Huế đã vì lợi ích dòng họ và giai cấp, ảo tưởng vào con đường thương lượng nên đã kí Hiệp ước.
- Hậu quả: Việt Nam mất một phần quan trọng chủ quyền lãnh thổ, thương mại và ngoại giao.
Nội dung:
- Hiệp ước gồm có 22 điều khoản.
Sau khi Hiệp ước kí kết, thực dân Pháp sẽ rút khỏi Hà Nội và Bắc Kì.
Nhà Nguyễn chính thức thừa nhận sáu tỉnh Nam Kì là đất thuộc Pháp.
- Công nhận quyền đi lại buôn bán, kiểm soát và điều tra tình hình Việt Nam.
3. Kháng chiến ở Hà Nội và các tỉnh đồng bằng Bắc Kì
Nhân dân Hà Nội và các tỉnh Bắc Kì đã anh dũng đứng lên kháng chiến:
+ Trận chiến đấu ở cửa ô Thanh Hà (Hà Nội).
+ Chiến thắng Cầu Giấy lần thứ nhất (21-12-1873). Giết chết Gác-ni-ê.
- Ngày 15-3-1874, Triều đình Huế ký với Pháp Hiệp ước Giáp Tuất, thừa nhận sáu tỉnh Nam Kì hoàn toàn thuộc Pháp.
Việt Nam mất một phần quan trọng chủ quyền lãnh thổ, thương mại và ngoại giao.
CỦNG CỐ BÀI HỌC
1) Chọn các sự kiện nêu lên cuộc kháng chiến của nhân dân miền Bắc chống thực dân Pháp xâm lược năm 1873?
a) Kháng chiến do Trương Định lãnh đạo.
b) Cuộc chiến đấu của nghĩa binh do viên Chưởng cơ chỉ huy ở cửa ô Thanh Hà.
c) Quân Hoàng Tá Viêm phối hợp với Lưu Vĩnh Phúc giết chết Gác-ni-ê ở Cầu Giấy.
d) Câu b, c đúng.
CỦNG CỐ BÀI HỌC
Chọn câu đúng để nêu được nội dung của Hiệp ước Giáp Tuất (1874)
a- Pháp sẽ rút quân khỏi Bắc Kì.
b- Nhường 3 tỉnh miền Đông cho Pháp.
c- Triều đình chính thức thừa nhận sáu tỉnh Nam Kì hoàn toàn thuộc Pháp.

CÔNG VIỆC VỀ NHÀ
1. Học bài (các câu hỏi SGK)
2. Chuẩn bị bài 25, phần II
THỰC DÂN PHÁP ĐÁNH BẮC KÌ LẦN THỨHAI. NHÂN DÂN BẮC KÌ TIẾP TỤC KHÁNG CHIẾN TRONG NHỮNG NĂM 1882-1884
Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai như thế nào?
Cuộc kháng chiến chống Pháp của nhân dân Bắc Kì?
Tại sao nói từ năm 1858 đến năm 1884 là quá trình triều đình Huế đi từ đầu hàng từng bước đến đầu hàng toàn bộ trước quân xâm lược?
SƠ KẾT BÀI HỌC
Trong việc chống thực dân Pháp xâm lược miền Bắc, triều đình và nhân dân có thái độ và hành động trái ngược nhau.
Trong khi nhân dân hăng hái chống giặc, lập nên chiến thắng Cầu Giấy, thì triều đình Huế vì quyền lợi ích kỷ của dòng họ, của giai cấp, ảo tưởng vào con đường thương lượng để chuộc lại Nam Kì, đã không kiên quyết chống giặc, cản trở nhân dân kháng chiến, nên dẫn tới hậu quả: Pháp đánh chiếm miền Bắc, triều đình kí Hiệp ước Giáp Tuất.
1. Tình hình Việt Nam trước khi Pháp đánh chiếm Bắc Kì
Để tiến hành bóc lột về kinh tế, biến nơi đây thành bàn đạp để đánh chiếm Cam-pu-chia, rồi chiếm nốt ba tỉnh miền Tây Nam Kì (1867).
Mục đích của thực dân Pháp là gì?
Ở Nam Kì, thực dân Pháp tiến hành việc xây dựng bộ máy cai trị và bóc lột về kinh tế.