Bài 25. Kháng chiến lan rộng ra toàn quốc (1873 - 1884)

BÀI 25: KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC (1873 – 1884)
Thực dân Pháp đánh Bắc Kì lần thứ nhất. Cuộc kháng chiến ở Hà Nội và các tỉnh đồng bằng Bắc Kì
Tình hình Việt Nam trước khi Pháp đánh chiếm Bắc Kì
_ Sau khi kháng chiến 3 tỉnh miền Đông Nam Kì, Pháp thiết lập bộ máy cai trị và tiến hành vơ vét, bóc lột về kinh tế
_ Dùng Gia Định làm bàn đạp dể đánh chiếm Cao Miên và 3 tỉnh miền Tây Nam Kì
_ Triều đình Huế vẫn tiếp tục thi hành chính sách đối nội, đối ngoại lỗi thời
Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ nhất (1873)
Nguyên cớ
_ Lấy cớ giải quyết vụ Đuy-puy  2000 quân Pháp do Gác-ni-ê chỉ huy kéo ra Bắc Kì
Diễn biến
_ 7000 quân triều đình dưới sự chỉ huy của Nguyễn Tri Phương anh dũng chống trả  Đến trưa thành mất
_ Pháp toả đi chiếm Hải Dương, Hưng Yên, Ninh Bình, Nam Định trong vòng chưa đầy một tháng
Kháng chiến ở Hà Nội và các tỉnh đồng bằng Bắc Kì (1873 – 1874)
_ Một đội nghĩa binh, dưới sự chỉ huy của viên Chưởng cơ, chặn đánh địch quyết liệt ở cửa ô Thanh Hà. Họ hi sinh đến người cuối cùng
_ Tổ chức Nghĩa hội của những người yêu nước được thành lập
_ Ở Thái Bình, căn cứ kháng chiến của cha con ông Nguyễn Mậu Kiến
_ Tại Phong Doanh, căn cứ kháng chiến của Phạm Văn Nghị
_ 21/12/1873, khi quân Pháp đánh ra Cầu Giấy, chúng đã bị đội quân của Hoàng Tá Viêm phối hợp với quân Cờ đen của Lưu Vĩnh Phúc phục kích
_ Gác-ni-ê cùng nhiều sĩ quan thực dân và binh lính bị giết tại trận
_ Chiến thắng Cầu Giấy khiến quân Pháp hoang mang, còn quân dân ta thì phấn khởi, càng hăng hái khi đánh giặc
_ Triều đình Huế lại kí với thực dân Pháp Hiệp ước Giáp Tuất (15/3/1874)
_ Pháp sẽ rút quân khỏi Bắc Kì, còn triều đình thì chính thức thừa nhận 6 tỉnh Nam Kì hoàn toàn thuộc Pháp
Thực dân Pháp đánh Bắc Kì lần thứ hai.Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng chiến trong những năm 1882 – 1884
Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai (1882)
_ Nền kinh tế đất nước ngày càng kiệt quệ. Nhân dân đói khổ. Giặc cướp nổi lên ở khắp nơi
_ Các đề nghị cải cách, duy tân đều bị khước từ. Tình hình rối loạn cực độ
_ Tư bản Pháp đang phát triển mạnh, rất cần nguồn tài nguyên khoáng sản ở Bắc Kì  quyết tâm xâm chiếm bằng được
_ Lấy cớ triều đình Huế vi phạm Hiệp ước 1874, tiếp tục giao thiệp với nhà Thanh
_ 3/4/1882, quân Pháp do Ri-vi-e chỉ huy đã đổ bộ lên Hà Nội
_ 25/4/1882, quân Pháp nổ súng tấn công. Quân ta anh dũng chống trả, nhưng đến trưa thành mất  Hoàng Diệu thắt cổ tự tử để bảo toàn khí tiết
_ Triều đình Huế vội vàng cầu cứu quân
Thanh và cử người ra Hà Nội thương
thuyết với Pháp, ra lệnh quân ta phải
rút lên lên mạn ngược
_ Thừa dịp, quân Thanh ồ ạt kéo sang
nước ta
_ Quân Pháp nhanh chóng toả đi chiếm
Hòn Gai, Nam Định và các tỉnh khác thuộc đồng bằng Bắc Kì
Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng Pháp
_ Ở Hà Nội, nhân dân tự tay đốt nhà, tạo thành bức tường lửa chặn giặc
_ Nhân dân Hà Nội không bán lương thực cho Pháp, đào hào, đắp luỹ, lập ra các đội dân dũng
_ Tại các địa phương, nhân dân tích cực đắp đập, cắm kè trên sông, làm hầm chông, cạm bẫy v.v… chống Pháp
_ 19/5/1883, hơn 500 tên địch kéo ra Cầu Giấy đã lọt vào trận địa mai phục của ta
_ Quân Cờ đen lại phối hợp với quân của Hoàng Tá Viêm đổ ra đánh  nhiều sĩ quan và lính Pháp bị giết, trong đó có Ri-vi-e
_ Chiến thắng Cầu Giấy lần thứ hai làm cho quân Pháp lại hoang mang, dao động
_ Triều đình Huế lại chủ trương thương lượng với Pháp
_ Cuối tháng 7/1883 nhân cơ hội vua Tự Đức mới qua đời, nội bộ triều đình đang lục đục, chủ nghĩa tư bản Pháp trên đà phát triển, thực dân Pháp quyết định đem quân tấn công thẳng vào Thuận An
Hiệp ước Pa-tơ-nốt. Nhà nước phong kiến Việt Nam sụp đổ (1884)
_ 18/8/1883, Pháp bắn phá dữ dội ở cửa Thuận An
_ 20/8, chúng đổ bộ lên khu vực này. Triều đình hoảng hốt xin đình chiến  triều đình Huế kí Hiệp ước Hác-măng
_ Cuối năm 1883 đến giữa năm 1885, chúng cho quân chiếm Bắc Ninh, Thái Nguyên, Hưng Hoá, Tuyên Quang…
_ Cuối cùng, Pháp-Thanh đi đến thoả hiệp với nhau bằng Quy ước Thiên Tân (11/5/1884), nhà Thanh cam kết rút quân đội khỏi Bắc Kì
_ Sau khi làm chủ tình thế, chính phủ Pháp lại bắt triều đình Huế kí bản Hiệp ước mới vào ngày 6/6/1884 (Hiệp ước Pa-tơ-nốt), có nội dung cơ bản giống với Hiệp ước Hác-măng, chỉ sửa đổi đôi chút về ranh giới khu vực Trung Kì nhằm xoa dịu dư luận và lấy lòng vua quan phong kiến bù nhìn
_ Hiệp ước Pa-tơ-nốt đã chấm dứt sự tồn tại của triều đại phong kiến nhà Nguyễn với tư cách là một quốc gia độc lập, thay vào đó là chế độ thuộc địa nửa phong kiến
CHÚC CÁC BẠN THÀNH CÔNG VỚI ViỆC HỌC TẬP