Bài 25. Các thành phần chính của câu

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo và các em học sinh
Trường thcs Lê Chân
Năm học 2008 -2009
GV : Trần Ngọc Trâm
KIỂM TRA BÀI CŨ:

1/Từ được g�ch ch�n trong ví dụ sau được dùng với nghệ thuật gì?
Hôm nay, lớp 6A rất ngoan.
So s�nh C. Nh�n h�a
Ho�n dơ D. �n dơ
2/Thế nào là hoán dụ ?
Cách dùng trong ví dụ trên thuộc kiểu hoán dụ nào?
A. Chủ ngữ B. Vị ngữ C. Trạng ngữ
Ngữ văn 6 - Tiết 107
CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH
CỦA CÂU
Bài 25
Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng. (Tô Hoài)
Trạng ngữ
Chủ ngữ
Ví dụ:
? Tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng.
? Chẳng bao lâu, đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng.
? Chẳng bao lâu, tôi.
Vịỷ ngửừ
I./ Phân biệt Thành phần chính với thành phần phụ của câu
Thành phần chính
Thành phần phụ
Chủ ngữ - vị ngữ.
Trạng ngữ.
Bắt buộc có mặt trong câu.
Không bắt buộc có mặt trong câu.
Phân biệt:
1.Vị ngữ:
Ví dụ 1:
Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng dế
thanh niên cường tráng. (Tô Hoài)
Phó từ
ii. Thành phần chính của câu
Một buổi chiều, tôi ra đứng cửa hang như mọi khi, xem hoàng hôn xuống. (Tô Hoài)
Ví dụ 2:
Đặc điểm của vị ngữ:
Có khả năng kết hợp với phó từ.
Trả lời các câu hỏi: Làm gì? Như thế nào? Là gì?.
Ví dụ 3:
Chợ Năm Căn nằm sát bên bờ sông, ồn ào, đông vui, tấp nập.
(Đoàn Giỏi)
Thảo luận : Em có nhận xét gì về cấu tạo của các vị ngữ trên
b.Chủ ngữ:
Ví dụ 1:
Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng dế
thanh niên cường tráng. (Tô Hoài)
Chợ Năm Căn nằm sát bên bờ sông, ồn ào, đông vui, tấp nập. (Đoàn Giỏi)
Ví dụ 2:
Đặc điểm của chủ ngữ:
Nêu tên sự vật, hiện tượng.
Trả lời các câu hỏi: Ai? Cái gì? Con gì?
.Tre, nứa, mai, vầu giúp người trăm nghìn công việc khác nhau. (Thép Mới)
Ví dụ 3:
Qua màng nước mắt, tôi nhìn theo mẹ và em trèo lên xe. (Khánh Hoài)
Ví dụ 4:
Cấu tạo của chủ ngữ:
Danh từ, đại từ.
Cụm danh từ.
Có thể có một hoặc nhiều chủ ngữ.
Bài tập:
Tìm thành phần chủ ngữ, vị ngữ trong các câu sau:
c. Dưới bóng tre của ngàn xưa, thấp thoáng mái đình, mái chùa cổ kính.
a. Học tập chăm chỉ là nhiệm vụ của học sinh.
b. Khiêm tốn là một đức tính tốt.
ghi nhớ
Bài tập 1 : Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong những câu sau. Cho biết chủ ngữ, vị ngữ có cấu tạo như thế nào?

(1) Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một thanh niên cường tráng. (2) Đôi càng tôi mẫm bóng. (3) Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt. (4) Thỉnh thoảng, muốn thử sức lợi hại của những chiếc vuốt, tôi co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ. (5) Những ngọn cỏ gâ�y rạp, y như có nhát dao vừa lia qua. (Tô Hoài)
Luyện tập
Bài tập 2, 3:
Đặt câu theo tình huống cho sẵn.
KĨ l�i m�t viƯc t�t
T� h�nh d�ng m�t ng��i b�n
Giíi thiƯu m�t nh�n v�t truyƯn
Cho bi�t c�u t�o cđa chđ ng� v� v� ng� cđa c�c v� dơ v�a �Ỉt

Bài tập 5:
Điền chữ đúng (Đ) hoặc sai (S) vào các câu sau:
Câu 1: Trạng ngữ là thành phần phụ của câu, có thể lược bỏ.
Câu 2: Chủ ngữ-Vị ngữ là thành phần chính của câu.
Câu 3: Các từ ngữ được gạch chân là thành phần chủ ngữ:
Lom khom dưới núi tiều vài chú
Lác đác bên sông chợ mấy nhà.
(Bà Huyện Thanh Quan)
Câu 4: Thành phần vị ngữ trong các câu sau có cấu tạo là một cụm tính từ:
Hà Nội là thủ đô của nước ta.
Tiếng Việt của chúng ta rất giàu.
Câu 5: Chủ ngữ thường trả lời cho các câu hỏi: Ai? Cái gì? Con gì?
Đ
Đ
Đ
S
S
Đ
Đ
thực hiện bài giảng:
GV: Trần Ngọc Trâm
------***------
xin chân thành cảm ơn -----------