Bài 25. Các thành phần chính của câu

Phòng

Giáo

Dục

Krông

Năng
Trường

Trung

Học

Cơ
Sở
Nguyễn Du
Giáo viên thực hiện: Phan Thế Cường
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi:
Tiếng Việt -Tiết 107
CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA CÂU
I/ PHÂN BiỆT THÀNH PHẦN CHÍNH VỚI THÀNH PHẦN PHỤ CỦA CÂU
Nhắc lại tên các thành phần Câu đã học ở bậc tiểu học ?

CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA CÂU
I/ PHÂN BiỆT THÀNH PHẦN CHÍNH VỚI THÀNH PHẦN PHỤ CỦA CÂU
Tìm các thành phần câu nói trên trong câu:
Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng.
TN
CN
VN
Tiếng Việt -Tiết 107
Vậy nếu gọi thành phần trạng ngữ là thành phần phụ của câu và thành phần chủ ngữ và vị ngữ là thành phần chính của câu ,thì em hiểu thế nào là thành phần phụ và thành phần chính và thành phần phụ của câu?
Thành phần chính của câu là những thành phần bắt buộc phải có mặt để câu có cấu tạo hoàn chỉnh và diễn đạt một ý trọn vẹn.
Thành phần không bắt buộc có mặt được gọi là thành phần phụ.
Tiếng Việt -Tiết 107
CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA CÂU
I/ PHÂN BiỆT THÀNH PHẦN CHÍNH VỚI THÀNH PHẦN PHỤ CỦA CÂU
II/V? NG?
1/ N�u d?c di?m c?a v? ng? trong c�u sau:
Ch?ng bao l�u, tơi d� tr? th�nh m?t tr�ng d? thanh ni�n cu?ng tr�ng.
VN
Vị ngữ có thể kết hợp với những từ nào về phía trước?
Kh? nang k?t h?p c?a vn
Vị ngữ trả lời cho những câu hỏi nào?
Vị ngữ trả lời cho các câu hỏi làm gì?, làm sao? ,như thế nào? ,hoặc là gì?
Tiếng Việt -Tiết 107
CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA CÂU
I/ PHÂN BiỆT THÀNH PHẦN CHÍNH VỚI THÀNH PHẦN PHỤ CỦA CÂU
II/ VỊ NGỮ
Phân tích cấu tạo của vị ngữ trong các câu dẫn dưới đây .Gơi ý:
-Vị ngữ là từ hay cụm từ?
-Nếu vị ngữ là từ thì đó là thuộc loại từ nào?
-Nếu vị ngữ là cụm từ thì đólà cụm từ loại nào?
a/ Một buổi chiều,tôi ra đứng cửa hang như mọi khi,xem hoàng hôn xuống.
( Tô Hoài)
b/ Chợ năm căn nằm sát bờ sông, ồn ào, đông vui, tấp nập.
(Đoàn Giỏi)
c/ Cây tre là người bạn thân của nông dân Việt Nam{…}. Tre, nứa , trúc

,mai , vầu giúp người trăm nghìn công việc khác nhau.


(Thép Mới)
VN
VN(1)
VN(2)
VN(3)
VN(4)
VN(1)
VN(2)
(Cụm động từ)
(Cụm động từ)
(Cụm động từ)
(Vn 2,3,4 là tính từ)
(Cụm động từ)
(Cụm danh từ)
VN
Nhận xét số lượng vị ngữ trong mỗi câu?

Tiếng Việt -Tiết 107
CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA CÂU
I/ PHÂN BiỆT THÀNH PHẦN CHÍNH VỚI THÀNH PHẦN PHỤ CỦA CÂU
II/ VỊ NGỮ
Câu có thể có một hoặc nhiều vị ngữ
Tiếng Việt -Tiết 107
CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA CÂU
a/ Một buổi chiều,tôi ra đứng cửa hang như mọi khi,xem hoàng hôn xuống.
( Tô Hoài)
b/ Chợ năm căn nằm sát bờ sông, ồn ào, đông vui, tấp nập.
(Đoàn giỏi)
c/ Cây tre là người bạn thân của nông dân Việt Nam{…}. Tre, nứa , trúc

,mai , vầu giúp người trăm nghìn công việc khác nhau.
(Thép Mới)
III/ CHỦ NGỮ
Đọc các câu vừa phân tích. Cho biết mối quan hệ giữa chủ ngữ và vị ngữ ?
CN
VN 1
VN 2
CN
CN
CN1
CN2
CN3
CN4
CN5
VN 1
VN 2
CN3
CN4
VN
I/ PHÂN BiỆT THÀNH PHẦN CHÍNH VỚI THÀNH PHẦN PHỤ CỦA CÂU
II/ VỊ NGỮ

VN
-Chủ ngữ nêu lên tên sự vật, sự việc, hiện tượng ,hành động,đặc điểm ,trạng thái được miêu tả ở vị ngữ.
Chủ ngữ có thể trả lời cho những câu hỏi nào?
Chủ ngữ thường trả lời cho các câu hỏi ai?, con gì? Hoặc cái gì?
Các chủ ngữ trên thuộc từ loại nào?
(Đại từ)
(Cum danh từ)
( Cụm danh từ)
(CN 1,2,3,4,5 là danh từ)
Trong những trường hợp nhất định , động từ , tính từ hoặc cụm động từ, cụm tính từcũng có thể làm chủ ngữ.
Một câu có thể có mấy chủ ngữ?
Một câu có thể có một hoặc nhiều chủ ngữ.
Tiếng Việt -Tiết 107
CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA CÂU
I/ PHÂN BiỆT THÀNH PHẦN CHÍNH VỚI THÀNH PHẦN PHỤ CỦA CÂU
II/VỊ NGỮ
III/CHỦ NGỮ
Ví dụ -Bạn về hôm nào?(1)
- Hôm qua. (2)
-Hoàn toàn có thể lược bỏ (cn-vn) vì đã được nêu rõ ở câu liền trước nó.
Lom khom dưới núi tiều vài chú
Lác đác bên sông chợ mấy nhà
CN
CN
Cũng có khi chủ ngữ đứng sau vị ngữ do dụng ý nghệ thuật của tác giả muốn làm cho câu thơ hay hơn…
Tiếng Việt -Tiết 107
CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA CÂU
I/ PHÂN BiỆT THÀNH PHẦN CHÍNH VỚI THÀNH PHẦN PHỤ CỦA CÂU
II/ VỊ NGỮ
III/ CHỦ NGỮ
IV/ Luyện Tập
Bài tập 1
Xácđịnh chủ ngữ , vị ngữ trong những câu sau. Cho biết mỗi chủ ngữ hoặc vị ngữ có cấu tạo như thế nào?
-Chẳng bao lâu,tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng.
CN
VN
(Đại từ)
(Cụm động từ)
-Đôi càng tôi mẫm bóng.
CN
VN
(Tính t)
- Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt.
CN
VN
(Cum danh từ)
(Hai cụm tính từ)
.
(Cum danh từ)
-Thỉnh thoảng, muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt,tôi co cẳng lên,đạp phanh phách vào các ngọn cỏ.
-Những ngọn cỏ gẫy rập, y như có nhát dao vừa lia qua.
V N1
VN
CN
VN2
(Đại từ)
(Vịngữ,hai cụm động từ)
CN
(Cụm danh từ)
(Cụm động từ)
Tiếng Việt -Tiết 107
CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA CÂU
I/ PHÂN BiỆT THÀNH PHẦN CHÍNH VỚI THÀNH PHẦN PHỤ CỦA CÂU
II/VỊ NGỮ
III/CHỦ NGỮ
IV/ Luyện Tập
Bài2
Đặt ba câu theo yêu cầu sau:
a/ một câu có chủ ngữ trả lời câu hỏi làm gì? Để kể lại một việc tốt em hoặc bạn em mới làm.
b/ một câu có vị ngữ trả lời câu hỏi như thế nào? Để tả hình dáng hoặc tính tình đáng yêucủa một bạn trong lớp em.
c/ một câu có vị ngữ trả lời câu hỏi là gì? Để giới thiệu một nhân vẩttonh truyện em vừa đọc với các bạn trong lớp.




Phân biệt thành phần chính và thành phần phụ của câu.
Vị ngữ là thành phần chính của câu có khả năng kết hợp với các phó từ chỉ thời gian và trả lời cho các câu hỏi Làm gì?, Làm sao?,Như thế nào?, hoặc Là gì?
Chủ ngữ là thành phần chính của câu nêu tên sự vật,hiện tượng có hành động , đặc điểm, trạng thái,…được miêu tả ở vị ngữ. Chủ ngữ thường trả lời cho các câu hỏi Ai?, con gì?, hoặc cái gì?
Chủ ngữ thường là danh từ, đại từ, hoặc cụm danh từ. Trong những trường hợp nhất định,động từ, tính từ,hoặc cụm động từ,cụm tính từcũng có thể làm chủ ngữ.
Câu có thể có một hoạc nhiều chủ ngữ.
Về nhà học bài và tập đặt câu có các thành phần chủ ngữ vị ngữ….chuẩn bị viết bài số 6-văn tả người.
Củng


Cố



Dặn



Dò
Cảm
Ơn
Quý
Thầy
Cô
Và
Các
Em
Học
Sinh!