Bài 25. Các thành phần chính của câu
Chia sẻ bởi Phan Thị Thu Hà |
Ngày 21/10/2018 |
22
Chia sẻ tài liệu: Bài 25. Các thành phần chính của câu thuộc Ngữ văn 6
Nội dung tài liệu:
Giáo viên: Phan Thò Thu Haø
Lớp 6A4
Trường trung học cơ sở 719
Hoán d? l� gì ? Cĩ m?y ki?u hoán d?, dĩ l� nh?ng ki?u n�o ?
-Hoán dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng, khái niệm bằng tên của một sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
- Có bốn kiểu hoán dụ thường gặp là :
+ Lấy một bộ phận để gọi toàn thể ;
+ Lấy vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựng ;
+ Lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật ;
+ Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng.
KIỂM TRA BÀI CŨ
Em hãy cho biết hai câu ca dao sau sử dụng kiểu hoán dụ nào?
Mồ hôi mà đổ xuống đồng
Lúa mọc trùng trùng sáng cả đồi nương.
Tiết 107 – Tieáng vieât:
caùc thaønh phaàn chính cuûa caâu
I. PHAÂN BIEÄT THAØNH PHAÀN CHÍNH VÔÙI THAØNH PHAÀN PHUÏ CUÛA CAÂU
1. Ví duï:
2. Nhaän xeùt:
Ví duï: Chaúng bao laâu, toâi ñaõ trôû thaønh moät chaøng deá thanh nieân cöôøng traùng. - Toâ Hoaøi-
-Traïng ngöõ coù theå löôïc boû ñöôïcthaønh phaàn phuï .
TN
CN
VN
-CN vaø VN khoâng theå boû ñöôïc thaønh phaàn chính .
*Ghi nhôù: (SGK / 92)
*Ghi nhôù: Thaønh phaàn chính cuûa caâu laø nhöõng thaønh phaàn baét buoäc phaûi coù maët ñeå caâu coù caáu taïo hoaøn chænh vaø dieãn ñaït ñöôïc moät yù troïn veïn . Thaønh phaàn khoâng baét buoäc coù maët ñöôïc goïi laø thaønh phaàn phuï.
Ví dụ:
Anh về hôm nào?
Hôm qua.
Phân tích các thành phần câu nói trên trong ví dụ này?
Thử lần lượt lược bỏ các thành phần rồi rút ra nhận xét?
Những thành phần nào không bắt buộc phải có mặt trong câu?
Những thành phần nào bắt buộc phải có mặt trong câu?
Ví duï: Toâi ñaõ trôû thaønh moät chaøng deá thanh nieân cöôøng traùng.
- Toâ Hoaøi-
Ví duï: Chaúng bao laâu, ñaõ trôû thaønh moät chaøng deá thanh nieân cöôøng traùng
- Toâ Hoaøi-
Vậy thế nào là thành phần chính? Thế nào là thành phần phụ?
Ví duï: Chaúng bao laâu, toâi
- Toâ Hoaøi-
Đọc câu trong ví dụ sau.
Tiết 107– Tieáng vieât:
caùc thaønh phaàn chính cuûa caâu
I. PHAÂN BIEÄT THAØNH PHAÀN CHÍNH VÔÙI THAØNH PHAÀN PHUÏ CUÛA CAÂU
1. Ví duï:
2. Nhaän xeùt:
*Ghi nhôù: (SGK / 92)
1. Ví duï
II. VÒ NGÖÕ
2. Nhaän xeùt:
- Khaû naêng keát hôïp cuûa VN: phoù töø
a. Ñaëc ñieåm:
- Traû lôøi caâu hoûi: CN + laøm gì? Laøm sao? Nhö theá naøo? Laø gì?
Đọc lại ví dụ vừa phân tích ở phần I.
Em hãy cho biết vị ngữ có thể kết hợp với từ nào ở phía trước?
Vị ngữ trả lời cho những câu hỏi như thế nào?
Tiết 107 – Tieáng vieât:
caùc thaønh phaàn chính cuûa caâu
I. PHAÂN BIEÄT THAØNH PHAÀN CHÍNH VÔÙI THAØNH PHAÀN PHUÏ CUÛA CAÂU
1. Ví duï:
2. Nhaän xeùt:
*Ghi nhôù: (SGK / 92)
1. Ví duï
II. VÒ NGÖÕ
2. Nhaän xeùt:
- Khaû naêng keát hôïp cuûa VN: phoù töø
a. Ñaëc ñieåm:
- Thöôøng laø ñoäng töø, cuïm ÑT, tính töø, cuïm TT, danh töø, cuïm DT.
- Traû lôøi caâu hoûi: CN + laøm gì? Laøm sao? Nhö theá naøo? Laø gì?
b. Caáu taïo:
Caâu coù theå coù 1 hoaëc nhieàu VN
*Ghi nhôù: (SGK / 93)
Ví dụ:
Một buổi chiều, tôi ra đứng cửa hang như mọi khi, xem hoàng hôn xuống.
Chợ Năm Căn nằm sát bên bờ sông, ồn ào, đông vui, tấp nập
Cây tre là người bạn thân của nông dân Việt Nam[...]. Tre, nứa, mai, trúc , vầu giúp người trăm công nghìn việc khác nhau.
VN
VN1
VN1
VN
Em hãy xác định thành phần vị ngữ trong câu.
Nếu là từ thì nó thuộc từ loại nào? Là cụm từ thì nó thuộc cụm từ loại nào?
Mỗi câu có thể có mấy vị ngữ?
VN2
VN2
VN4
VN3
VN
Cuïm ÑT
Cuïm ÑT
TT
TT
TT
Cuïm ÑT
Cuïm ÑT
Cuïm DT
VN
- Nêu đặc điểm và cấu tạo của vị ngữ?
Đọc ví dụ dưới đây.0
Vị ngữ là từ hay cụm từ?
Tiết 107– Tieáng vieât:
caùc thaønh phaàn chính cuûa caâu
I. PHAÂN BIEÄT THAØNH PHAÀN CHÍNH VÔÙI THAØNH PHAÀN PHUÏ CUÛA CAÂU
1. Ví duï
II. VÒ NGÖÕ
2. Nhaän xeùt:
- CN neâu teân söï vaät, hieän töôïng coù hoaït ñoäng, ñaëc ñieåm, trang thaùi … ñöôïc mieâu taû ôû VN .
a. Ñaëc ñieåm:
Thöôøng laø ñaïi töø, danh töø, cuïm danh töø …
- Traû lôøi caâu hoûi: Ai? Con gì? Caùi gì?
b. Caáu taïo:
- Caâu coù theå coù moät hoaëc nhieàu CN
*Ghi nhôù: (SGK / 93)
Đọc lại ví dụ vừa phân tích ở phần II và xác định thành phần chủ ngữ của câu.
Mối quan hệ giữa sự vật nêu ở chủ ngữ với hành động đặc điểm, trạng thái nêu ở vị ngữ là quan hệ gì?
Chủ ngữ có thể trả lời cho những câu hỏi như thế nào?
Phân tích cấu tạo của chủ ngữ trong các câu dưới đây.
Có bạn cho rằng câu bao giờ cũng chỉ có 1 CN thôi. Em có đồng ý với ý kiến đó không? Lấy ví dụ minh hoạ?
III. CHUÛ NGÖÕ
Ví dụ:
Một buổi chiều, tôi ra đứng cửa hang như mọi khi, xem hoàng hôn xuống.
Chợ Năm Căn nằm sát bên bờ sông, ồn ào, đông vui, tấp nập.
Cây tre là người bạn thân của nông dân Việt Nam[.].Tre, nứa, mai, trúc, vầu giúp người trăm công nghìn việc khác nhau.
VN
VN
VN
VN
CN
CN
CN
Ñaïi töø
Cuïm danh töø
Danh töø
Danh töø
CN
- Nêu đặc điểm và cấu tạo của chủ ngữ?
- Nêu nhận xét về vị trí của CN và VN trong các câu trên?
Ví duï:
- Döôùi boùng tre cuûa ngaøn xöa, thaáp thoaùng maùi ñình, maùi chuøa coå kính.
- Theùp Môùi -
VN
CN
TN
Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường
tráng. Đôi càng tôi mẫm bóng. Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ
cứng dần và nhọn hoắt. Thỉnh thoảng, muốn thử sự lợi hại của
những chiếc vuốt,tôi co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ.
Những ngọn cỏ gẫy rạp y như có nhát dao vừa lia qua.
(Tô Hoài)
TN
TN
CN
CN
CN
CN
CN
VN
VN
VN
VN1
VN2
VN
LUYỆN TẬP
Xác định chủ ngữ và vị ngữ trong những câu sau. Cho biết mỗi chủ ngữ hoặc vị ngữ có cấu tạo như thế nào?
Cuïm DT
Cuïm DT
Cuïm DT
2 cuïm ÑT
Cuïm ÑT
TT
2 cuïm TT
ÑT
LUYỆN TẬP
(CDT)
2. Đặt câu theo yêu cầu:
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
1. Học thuộc 3 ghi nhớ.
2. Viết đoạn văn vào vở ghi.
3. Làm đủ bài tập trong vở Luyện tập.
4. Soạn bài: Tập làm thơ 5 chữ
* Tìm, chép lại các bài thơ 5 chữ.
* Nhận xét đặc điểm
thể thơ.
* Tự viết một bài
thơ của em
Lớp 6A4
Trường trung học cơ sở 719
Hoán d? l� gì ? Cĩ m?y ki?u hoán d?, dĩ l� nh?ng ki?u n�o ?
-Hoán dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng, khái niệm bằng tên của một sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
- Có bốn kiểu hoán dụ thường gặp là :
+ Lấy một bộ phận để gọi toàn thể ;
+ Lấy vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựng ;
+ Lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật ;
+ Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng.
KIỂM TRA BÀI CŨ
Em hãy cho biết hai câu ca dao sau sử dụng kiểu hoán dụ nào?
Mồ hôi mà đổ xuống đồng
Lúa mọc trùng trùng sáng cả đồi nương.
Tiết 107 – Tieáng vieât:
caùc thaønh phaàn chính cuûa caâu
I. PHAÂN BIEÄT THAØNH PHAÀN CHÍNH VÔÙI THAØNH PHAÀN PHUÏ CUÛA CAÂU
1. Ví duï:
2. Nhaän xeùt:
Ví duï: Chaúng bao laâu, toâi ñaõ trôû thaønh moät chaøng deá thanh nieân cöôøng traùng. - Toâ Hoaøi-
-Traïng ngöõ coù theå löôïc boû ñöôïcthaønh phaàn phuï .
TN
CN
VN
-CN vaø VN khoâng theå boû ñöôïc thaønh phaàn chính .
*Ghi nhôù: (SGK / 92)
*Ghi nhôù: Thaønh phaàn chính cuûa caâu laø nhöõng thaønh phaàn baét buoäc phaûi coù maët ñeå caâu coù caáu taïo hoaøn chænh vaø dieãn ñaït ñöôïc moät yù troïn veïn . Thaønh phaàn khoâng baét buoäc coù maët ñöôïc goïi laø thaønh phaàn phuï.
Ví dụ:
Anh về hôm nào?
Hôm qua.
Phân tích các thành phần câu nói trên trong ví dụ này?
Thử lần lượt lược bỏ các thành phần rồi rút ra nhận xét?
Những thành phần nào không bắt buộc phải có mặt trong câu?
Những thành phần nào bắt buộc phải có mặt trong câu?
Ví duï: Toâi ñaõ trôû thaønh moät chaøng deá thanh nieân cöôøng traùng.
- Toâ Hoaøi-
Ví duï: Chaúng bao laâu, ñaõ trôû thaønh moät chaøng deá thanh nieân cöôøng traùng
- Toâ Hoaøi-
Vậy thế nào là thành phần chính? Thế nào là thành phần phụ?
Ví duï: Chaúng bao laâu, toâi
- Toâ Hoaøi-
Đọc câu trong ví dụ sau.
Tiết 107– Tieáng vieât:
caùc thaønh phaàn chính cuûa caâu
I. PHAÂN BIEÄT THAØNH PHAÀN CHÍNH VÔÙI THAØNH PHAÀN PHUÏ CUÛA CAÂU
1. Ví duï:
2. Nhaän xeùt:
*Ghi nhôù: (SGK / 92)
1. Ví duï
II. VÒ NGÖÕ
2. Nhaän xeùt:
- Khaû naêng keát hôïp cuûa VN: phoù töø
a. Ñaëc ñieåm:
- Traû lôøi caâu hoûi: CN + laøm gì? Laøm sao? Nhö theá naøo? Laø gì?
Đọc lại ví dụ vừa phân tích ở phần I.
Em hãy cho biết vị ngữ có thể kết hợp với từ nào ở phía trước?
Vị ngữ trả lời cho những câu hỏi như thế nào?
Tiết 107 – Tieáng vieât:
caùc thaønh phaàn chính cuûa caâu
I. PHAÂN BIEÄT THAØNH PHAÀN CHÍNH VÔÙI THAØNH PHAÀN PHUÏ CUÛA CAÂU
1. Ví duï:
2. Nhaän xeùt:
*Ghi nhôù: (SGK / 92)
1. Ví duï
II. VÒ NGÖÕ
2. Nhaän xeùt:
- Khaû naêng keát hôïp cuûa VN: phoù töø
a. Ñaëc ñieåm:
- Thöôøng laø ñoäng töø, cuïm ÑT, tính töø, cuïm TT, danh töø, cuïm DT.
- Traû lôøi caâu hoûi: CN + laøm gì? Laøm sao? Nhö theá naøo? Laø gì?
b. Caáu taïo:
Caâu coù theå coù 1 hoaëc nhieàu VN
*Ghi nhôù: (SGK / 93)
Ví dụ:
Một buổi chiều, tôi ra đứng cửa hang như mọi khi, xem hoàng hôn xuống.
Chợ Năm Căn nằm sát bên bờ sông, ồn ào, đông vui, tấp nập
Cây tre là người bạn thân của nông dân Việt Nam[...]. Tre, nứa, mai, trúc , vầu giúp người trăm công nghìn việc khác nhau.
VN
VN1
VN1
VN
Em hãy xác định thành phần vị ngữ trong câu.
Nếu là từ thì nó thuộc từ loại nào? Là cụm từ thì nó thuộc cụm từ loại nào?
Mỗi câu có thể có mấy vị ngữ?
VN2
VN2
VN4
VN3
VN
Cuïm ÑT
Cuïm ÑT
TT
TT
TT
Cuïm ÑT
Cuïm ÑT
Cuïm DT
VN
- Nêu đặc điểm và cấu tạo của vị ngữ?
Đọc ví dụ dưới đây.0
Vị ngữ là từ hay cụm từ?
Tiết 107– Tieáng vieât:
caùc thaønh phaàn chính cuûa caâu
I. PHAÂN BIEÄT THAØNH PHAÀN CHÍNH VÔÙI THAØNH PHAÀN PHUÏ CUÛA CAÂU
1. Ví duï
II. VÒ NGÖÕ
2. Nhaän xeùt:
- CN neâu teân söï vaät, hieän töôïng coù hoaït ñoäng, ñaëc ñieåm, trang thaùi … ñöôïc mieâu taû ôû VN .
a. Ñaëc ñieåm:
Thöôøng laø ñaïi töø, danh töø, cuïm danh töø …
- Traû lôøi caâu hoûi: Ai? Con gì? Caùi gì?
b. Caáu taïo:
- Caâu coù theå coù moät hoaëc nhieàu CN
*Ghi nhôù: (SGK / 93)
Đọc lại ví dụ vừa phân tích ở phần II và xác định thành phần chủ ngữ của câu.
Mối quan hệ giữa sự vật nêu ở chủ ngữ với hành động đặc điểm, trạng thái nêu ở vị ngữ là quan hệ gì?
Chủ ngữ có thể trả lời cho những câu hỏi như thế nào?
Phân tích cấu tạo của chủ ngữ trong các câu dưới đây.
Có bạn cho rằng câu bao giờ cũng chỉ có 1 CN thôi. Em có đồng ý với ý kiến đó không? Lấy ví dụ minh hoạ?
III. CHUÛ NGÖÕ
Ví dụ:
Một buổi chiều, tôi ra đứng cửa hang như mọi khi, xem hoàng hôn xuống.
Chợ Năm Căn nằm sát bên bờ sông, ồn ào, đông vui, tấp nập.
Cây tre là người bạn thân của nông dân Việt Nam[.].Tre, nứa, mai, trúc, vầu giúp người trăm công nghìn việc khác nhau.
VN
VN
VN
VN
CN
CN
CN
Ñaïi töø
Cuïm danh töø
Danh töø
Danh töø
CN
- Nêu đặc điểm và cấu tạo của chủ ngữ?
- Nêu nhận xét về vị trí của CN và VN trong các câu trên?
Ví duï:
- Döôùi boùng tre cuûa ngaøn xöa, thaáp thoaùng maùi ñình, maùi chuøa coå kính.
- Theùp Môùi -
VN
CN
TN
Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường
tráng. Đôi càng tôi mẫm bóng. Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ
cứng dần và nhọn hoắt. Thỉnh thoảng, muốn thử sự lợi hại của
những chiếc vuốt,tôi co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ.
Những ngọn cỏ gẫy rạp y như có nhát dao vừa lia qua.
(Tô Hoài)
TN
TN
CN
CN
CN
CN
CN
VN
VN
VN
VN1
VN2
VN
LUYỆN TẬP
Xác định chủ ngữ và vị ngữ trong những câu sau. Cho biết mỗi chủ ngữ hoặc vị ngữ có cấu tạo như thế nào?
Cuïm DT
Cuïm DT
Cuïm DT
2 cuïm ÑT
Cuïm ÑT
TT
2 cuïm TT
ÑT
LUYỆN TẬP
(CDT)
2. Đặt câu theo yêu cầu:
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
1. Học thuộc 3 ghi nhớ.
2. Viết đoạn văn vào vở ghi.
3. Làm đủ bài tập trong vở Luyện tập.
4. Soạn bài: Tập làm thơ 5 chữ
* Tìm, chép lại các bài thơ 5 chữ.
* Nhận xét đặc điểm
thể thơ.
* Tự viết một bài
thơ của em
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...
Người chia sẻ: Phan Thị Thu Hà
Dung lượng: |
Lượt tài: 0
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)