Bài 25. Các thành phần chính của câu

Ngữ Văn 6- Tiết 107- Các thành phần chính của câu.
Giáo viên: Trần Thị Gái
Tiết 107

CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH
CỦA CÂU
GV: Trần Thị Gái
Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng. (Tô Hoài)
Tr?ng ng?
Chủ ngữ
Vị� ngữ
Tìm các thành phần câu ở ví dụ sau:
I. Phân biệt thành phần chính với thành phần phụ

(Tô Hoài)
TN
CN
VN
=> Tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng.
=> Chẳng bao lâu, đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng.
=> Chẳng bao lâu,tôi
//
Chẳng bao lâu,
tôi
đã trở thành một chàng dế

thanh niên cường tráng.
Hãy thử lần lượt lược bỏ các thành phần câu rồi rút ra nhận xét
a. Lớp tôi sẽ đến thăm thầy
b. Bạn Lan đang làm bài tập cô giáo ra
* Bài tập nhanh: Tìm vị ngữ trong các câu sau và cho biết vị ngữ có thể kết hợp với từ nào phía trước ?
vn
VN
Phó từ
Phó từ
Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng
dế thanh niên cường tráng. (Tô Hoài)
Ví dụ 1: phần I (Sgk)
VN
Phó từ
II. Vị ngữ
1. Đặc điểm:
Ví dụ a:
Một buổi chiều, tôi ra đứng cửa hang như mọi khi, xem hoàng hôn xuống. (Tô Hoài)
Chợ Năm Căn nằm sát bên bờ sông, ồn ào, đông vui, tấp nập. (Đoàn Giỏi)
Ví dụ b:
Cụm động từ
Cụm động từ
( Cụm đt)
(TT)
( TT)
(TT)
Ví dụ c:
Cây tre là bạn thân của người nông dân Việt Nam
VN
( Cụm danh từ )
2. Cấu tạo
Cấu tạo của vị ngữ:
Một từ: Động từ, tính từ hoặc danh từ.
Một cụm từ: Cụm động từ, cụm tính từ hoặc cụm danh từ.
Có thể có một hoặc nhiều vị ngữ.
III. Chủ ngữ:
1. Ví dụ:

(a) Mỗi buổi chiều, tôi ra đứng cửa hang như mọi khi xem

hoàng hôn xuống. (Tô Hoài)

(b) Chợ Năm Căn nằm sát bên bờ sông, ồn ào, đông vui, tấp

nập. (Đoàn Giỏi)

(c) Cây tre là người bạn thân của người nông dân Việt Nam (…).

Tre, nứa, trúc, mai, vầu giúp người trăm nghìn công việc khác

nhau. (Thép Mới)


CN
CN
CN1 CN2 CN3 CN4 CN5
CN
III. Chủ ngữ:
1. Ví dụ:

(a) Mỗi buổi chiều, tôi ra đứng cửa hang như mọi khi xem

hoàng hôn xuống. (Tô Hoài)

(b) Chợ Năm Căn nằm sát bên bờ sông, ồn ào, đông vui, tấp

nập. (Đoàn Giỏi)

(c) Cây tre là người bạn thân của người nông dân Việt Nam (…).

Tre, nứa, trúc, mai, vầu giúp người trăm nghìn công việc khác

nhau. (Thép Mới)


CN (Cụm DT- 1CN)
CN (DT- 1CN)
CN1 CN2 CN3 CN4 CN5 ( DT- 5CN)
CN (Đại từ- 1CN)
Các thành phần câu
Thành phần phụ
Thành phần chính
Trạng ngữ
Chủ ngữ
Vị ngữ
Không bắt buộc
Bắt buộc
IV. Luyện tập
Bài tập 1 (SGK - trang 94):
Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong những câu sau. Cho biết chủ ngữ, vị ngữ có cấu tạo như thế nào?
(1) Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một thanh niên cường tráng. (2) Đôi càng tôi mẫm bóng. (3) Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt. (4) Thỉnh thoảng, muốn thử sức lợi hại của những chiếc vuốt, tôi co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ. (5) Những ngọn cỏ gâ�y rạp, y như có nhát dao vừa lia qua. (Tô Hoài)
Tôi (CN- Đại từ)/ đã trở.........tráng ( VN- cụm động từ )
Đôi càng tôi ( CN- cụm danh từ)/ mẫm bóng ( VN- Tính từ )
Những.....ở chân ( CN- Cụm danh từ )/cứ cứng....( VN- cụm tt)
Tôi ( CN- Đại từ)/ co cẳng....ngọn cỏ ( VN- 2 cụm đt )
Những ngọn cỏ (CN- Cụm DT )/ gãy........lia qua (VN- Cụm đt)
* Củng cố
Điền chữ đúng (Đ) hoặc sai (S) vào các câu sau:
Câu 1: Trạng ngữ là thành phần phụ của câu, có thể lược bỏ.
Câu 2: Chủ ngữ-Vị ngữ là thành phần chính của câu.
Câu 3: Các từ ngữ được gạch chân là thành phần chủ ngữ:
Lom khom dưới núi tiều vài chú
Lác đác bên sông chợ mấy nhà.
(Bà Huyện Thanh Quan)
Câu 4: Thành phần vị ngữ trong các câu sau có cấu tạo là một cụm tính từ:
Hà Nội là thủ đô của nước ta.
Tiếng Việt của chúng ta rất giàu.
Đ
Đ
Đ
S
S
Đ
Hướng dẫn học ở nhà
Nắm kĩ lí thuyết: Các thành phần chính của câu (chủ ngữ-vị ngữ ).
L�m b�i t?p 3 Trang 94
Viết đoạn văn ngắn khoảng 3-5 câu với đề tài "Học tập". Phân tích cấu tạo của các thành phần chính trong câu.
Đọc tìm hiểu nội dung bài học tiếp theo: Câu trần thuật đơn (SGK).