Bài 25. Các thành phần chính của câu

Chào mừng quý thầy cô về dự giờ thăm lớp
Môn: Ngữ Văn – Lớp 6/2
Gv thực hiện: Nguyễn Văn Thành
Bài cũ:
Thế nào là Hoán dụ?
Xác định phép hoán dụ trong ví dụ sau:
«Bàn tay ta làm nên tất cả
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm.»
(Hoàng Trung Thông)
Tiết 107 Tiếng Việt
CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA CÂU

Phân biệt thành phần chính và thành phần phụ
Ví dụ: Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng. (Tô Hoài)
* Xác định
Trạng ngữ: Chẳng bao lâu
Chủ ngữ: tôi
Vị ngữ: đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng
* Lược bỏ
Bỏ TN: Tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng.
Bỏ CN: Chẳng bao lâu, đã trở thành một chàng dế thanh
niên cường tráng.
Bỏ VN: Chẳng bao lâu, tôi.
Tiết 107 Tiếng Việt
CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA CÂU

Phân biệt thành phần chính và thành phần phụ
Bài học
Thành phần chính: Chủ ngữ và Vị ngữ, bắt buộc có mặt trong câu.
Thành phần phụ: Trạng ngữ, không bắt buộc có mặt trong câu.

Xác định các thành phần chính của câu?
Một buổi chiều, tôi ra đứng ở của hang như
mọi khi xem hoàng hôn xuống. (Tô Hoài)
b. Chợ Năm Căn nằm sát bên bờ sông, ồn ào,
đông vui, tấp nập. (Đoàn Giỏi)
c. Cây tre là người bạn thân của nông dân Việt Nam. (Thép Mới)
d. Tre, nứa, trúc, mai, vầu giúp người trăm nghìn công việc khác nhau. (Thép Mới)
Tiết 107 Tiếng Việt
CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA CÂU

Phân biệt thành phần chính và thành phần phụ
Thành phần chính vị ngữ và vị ngữ
Xác định
a. - Cn: tôi
- Vn 1: ra đứng ở cửa hang như mọi khi, Vn 2: xem hoàng hôn xuống.
b. - Cn: Chợ Năm Căn
- Vn 1: nằm sát bên bờ sông, Vn 2: ồn ào, Vn 3: đông vui, Vn 4: tấp nập.
c. - Cn: Cây tre
- Vn: là người bạn thân của nông dân Việt Nam.
d.- Cn 1: Tre, Cn 2: nứa, Cn 3: trúc, Cn 4: mai, Cn 5: vầu
- Vn: giúp người trăm nghìn công việc khác nhau.
Vị ngữ có thể kết hợp với những từ nào phía trước?
Vị ngữ trả lời cho những câu hỏi như thế nào?
Nếu vị ngữ là từ thì từ đó thuộc từ loại nào?
Nếu vị ngữ là cụm từ thì đó là cụm từ loại nào?
Một câu có thể có mấy vị ngữ?
Cho biết mối quan hệ giữa sự vật nêu ở chủ ngữ với hành động, đặc điểm, trạng thái, ... nêu ở vị ngữ là quan hệ gì?
Chủ ngữ trả lời cho những câu hỏi như thế nào?
Nếu chủ ngữ là từ thì từ đó thuộc từ loại nào?
Nếu cn là cụm từ thì đó là cụm từ loại nào?
Một câu có thể có mấy chủ ngữ?
Tiết 107 Tiếng Việt
CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA CÂU
III. Luyện tập
BT1. Xác định cn và vn trong những câu sau. Cho biết mỗi cn hoặc vn có cấu tạo như thế nào?
Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành những chàng dế thanh niên cường tráng. Đôi càng tôi mẫm bóng. Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dừng và nhọn hoắt. Thỉnh thoảng, muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt, tôi co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ. Những ngọn cỏ gãy rạp, y như có nhát dao vừa lia qua. (Tô Hoài)
Tiết 107 Tiếng Việt
CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA CÂU
III. Luyện tập
BT1. Xác định
Câu 1: Tôi (CN, đại từ) / đã trở thành một … tráng. (VN, cụm động từ)
Câu 2: Đôi càng tôi (CN, cụm danh từ) /mẫm bóng. (VN, tính từ)
Câu 3: Những cái vuốt ở khoeo, ở chân (CN, cụm danh từ) / cứ cứng dần, nhọn hoắt (VN, cụm tính từ)
Câu 4: Tôi (CN, đại từ) / co cẳng lên, đạp … ngọn cỏ. (VN, 2 cụm động từ)
Câu 5: Những ngọn cỏ (CN, cụm danh từ) / gẫy rạp, y như có nhát dao vừa lia qua. (VN, cụm động từ).
Tiết 107 Tiếng Việt
CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA CÂU
III. Luyện tập
BT2. Đặt câu
a. Vị ngữ trả lời câu hỏi: làm gì?
- Bạn Lan viết thứ chúc tết các chú bộ đội ở đảo Trường Sa.
b. Vị ngữ trả lời câu hỏi: Như thế nào?
- Bạn Xuân luôn chan hòa với bạn bè trong lớp.
c. Vị ngữ trả lời câu hỏi: là gì?
- Dế Mèn là chàng dế có lòng tự trọng.
Cám ơn quý thầy cô giáo về dự giờ thăm lớp
Chúc các em học sinh lớp 6/2 chăm ngoan,học giỏi.
Giáo viên thực hiện:
Nguyễn Văn Thành