Bài 25. Các phương pháp nhân giống vật nuôi và thủy sản

Trong thực tế làm thế nào để khôi phục những giống đang có nguy cơ bị tiệt chủng? Làm thế nào để tạo ra những con giống mới?

Quan sát tranh vẽ sau
Từ hình vẽ hãy cho biết khi nào làm tăng số lượng giống vật nuôi? Khi nào tạo ra giống vật nuôi mới?
Nhân giống thuần chủng
Lai giống
1/ Khái niệm
I/ NHÂN GIỐNG THUẦN CHỦNG
Nhân giống thuần chủng là phương pháp cho ghép đôi giao phối giữa 2 cá thể đực và cái cùng giống để có được đời con mang hoàn toàn đặc tính di truyền của giống đó.
Đời con sinh ra có đặc điểm như thế nào so với bố và mẹ? Vì sao?
Vậy thế nào là nhân giống thuần chủng?
2/ Mục đích
Phát triển vế số lượng
Duy trì, củng cố, nâng cao về chất lượng của giống
I - NHÂN GIỐNG THUẦN CHỦNG

Phương pháp này nhằm mục đích gì ?







Lợn ỉ
G� dụng t?o
Phục hồi và duy trì các giống
vật nuôi có nguy cơ tuyệt chủng
Phát triển về số lượng
đối với giống nhập nội
Phát triển về số lượng và củng cố các đặc tính mong muốn của các giống vừa mới gây thành
Bò lai
(Đực Hà Lan X Cái LaiSinhd)
Đối tượng áp dụng ....
Phương pháp này được ứng dụng trong những trường hợp nào?
=> Áp dụng khi:
Phục hồi và duy trì các giống vật nuôi có nguy cơ tuyệt chủng.
Phát triển về số lượng đối với giống nhập nội
Phát triển về số lượng và củng cố các đặc tính mong muốn của các giống vừa mới gây thành
I - NHÂN GIỐNG THUẦN CHỦNG
II/ LAI GIỐNG
1/ Khái niệm
X
Đời con sinh ra như thế nào, có đặc điểm giống với bố và mẹ không? Vì sao?

Từ đó đưa ra thế nào là lai giống?
Lai giống là phương pháp cho ghép đôi giao phối giữa các cá thể khác giống, nhằm tạo ra con lai mang những tính trạng di truyền mới, tốt hơn bố mẹ.
2/ Mục đích
Sử dụng ưu thế lai, làm tăng sức sống và khả năng sản xuất ở đời con, nhằm thu được hiệu quả cao trong chăn nuôi và thủy sản
Làm thay đổi đặc tính di truyền của giống đã có hoặc tạo ra giống mới.

Phương pháp này nhằm mục đích gì ?
II - LAI GIỐNG
3/ Một số phương pháp lai
a/ Lai kinh tế.
F1:
x
F2
F1:
Sơ đồ lai kinh tế đơn giản
Sơ đồ lai kinh tế phức tạp
(3 giống)
II - LAI GIỐNG
Lai kinh tế là phương pháp cho lai giữa các cá thể khác giống để tạo ra con lai có sức sản xuất cao hơn.
* Tất cả con lai sử dụng nuôi lấy sản phẩm không dùng làm giống
a/ Lai kinh tế.
II - LAI GIỐNG
Thế nào là lai kinh tế? Có chú ý gì ở kết quả lai?
b/ Lai gây thành( lai tổ hợp)
x
Giống cá chép V1. ( lớn nhanh, thịt ngon…)
x
Cá chép Việt Nam: thịt ngon, chịu được môi truờng không thuận lợi
Đặc điểm của các giống cá:
Cá chép Hung-ga-ri: to, khỏe, nhiều thịt…, nhưng không thích nghi với điều kiện nắng nóng, bẩn
Cá chép lai F1: thịt ngon, to khỏe, nhiều thịt, lớn nhanh, chịu được môi trường không thuận lợi, nhưng sinh sản nhân tạo được
Cá chép vàng In-đô-nê-xi-a:to,lớn nhanh, ngoại hình đẹp
Giống cá chép V1: lớn nhanh, thịt ngon, …có thể cho đẻ và thụ tinh nhân tạo nên sản xuất cá giống dễ dành.
b/ Lai gây thành( lai tổ hợp)
Là phương pháp lai hai hay nhiều giống sau đó chọn lọc các đời lai tốt để nhân lên tạo thành giống mới.
Thế nào là lai gây thành?
ĐA
2
đA
1
ĐA
3
ĐA
4
ĐA
6
đA
5
ĐA
7
ĐA
9
đA
8
C
Ù
N
G
G
Ố
I
3
I
A
L
Ẹ
G
I
Ố
M
Ố
B
N
Ư
U
T
I
A
L
Ế
H
N
L
A
I
K
I
H
N
À
H
T
Y
Â
G
G
N
G
Ố
I
N
G
5
4
3
2
1
H
T
Ế
I
A
L
Ố
I
N
G
I
H
A
Ố
B
N
Ơ
H
T
Ố
T
M
Ẹ
8
7
6
G
8
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
G
Ố
I
N
G
A
B
9
8
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
7
6
5
4
3
2
1
10
11
9
9
9
10
1. Trong phương pháp nhân giống thuần chủng bố mẹ phải như thế nào với nhau?

2. Khi ghép đôi giữa các cá thể khác giống với nhau, đời con tạo ra trong phương pháp đó gọi là phương pháp gì?

3. Trong phương pháp nhân giống thuần chủng đời con sinh ra có đặc điểm như thế nào so với bố và mẹ?

4. Hiện tượng đời con sinh ra có sức sống và khả năng sản xuất cao hơn bố mẹ. Đó là hiện tượng gì trong sinh học?

5. Đời con tạo ra có sức sản xuất cao và chỉ để nuôi lấy sản phẩm, không dùng làm giống. Đời con tạo ra trong phương pháp đó gọi là phương pháp gì?

6. Khi tiến hành lai hai hay nhiều giống với nhau sau đó chọn lọc các đời lai tốt để nhân lên tạo thành giống mới. Đó được gọi là phép lai nào?


7. Lai kinh tế đơn giản là lai giữa mấy giống với nhau?



9. Lai kinh tế phức tạp là lai giữa mấy giống với nhau trở lên ?





Ô hàng dọc:
Đây là cách để tạo ra giống vật nuôi?





NHÂN GIỐNG
ĐA
2
đA
1
ĐA
3
ĐA
4
ĐA
6
đA
5
ĐA
7
ĐA
9
đA
8
7
7
8
C
Ù
N
G
G
Ố
I
3
I
A
L
Ẹ
G
I
Ố
M
Ố
B
N
Ư
U
T
I
A
L
Ế
H
N
L
A
I
K
I
H
N
À
H
T
Y
Â
G
G
N
G
Ố
I
N
G
5
4
3
2
1
H
T
Ế
I
A
L
Ố
I
N
G
I
H
A
Ố
B
N
Ơ
H
T
Ố
T
M
Ẹ
8
7
6
G
8
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
G
Ố
I
N
G
A
B
9
8
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
8
7
6
5
4
3
2
1
7
6
5
4
3
2
1
10
11
9
9
9
10
1. Trong phương pháp nhân giống thuần chủng bố mẹ phải như thế nào với nhau?

2. Khi ghép đôi giữa các cá thể khác giống với nhau, đời con tạo ra trong phương pháp đó gọi là phương pháp gì?

3. Trong phương pháp nhân giống thuần chủng đời con sinh ra có đặc điểm như thế nào so với bố và mẹ?

4. Hiện tượng đời con sinh ra có sức sống và khả năng sản xuất cao hơn bố mẹ. Đó là hiện tượng gì trong sinh học?

5. Đời con tạo ra có sức sản xuất cao và chỉ để nuôi lấy sản phẩm, không dùng làm giống. Đời con tạo ra trong phương pháp đó gọi là phương pháp gì?

6. Khi tiến hành lai hai hay nhiều giống với nhau sau đó chọn lọc các đời lai tốt để nhân lên tạo thành giống mới. Đó được gọi là phép lai nào?


7. Lai kinh tế đơn giản là lai giữa mấy giống với nhau?



8. Trong phương pháp lai đời con sinh ra có đặc điểm như thế nào so với bố mẹ?




9. Lai kinh tế phức tạp là lai giữa mấy giống với nhau trở lên ?





Ô hàng dọc:
Đây là cách để tạo ra giống vật nuôi?





NHÂN GIỐNG
Câu1: Người ta dùng hai hay nhiều phẩm giống cho giao phối với nhau mục đích là tạo nên một phẩm giống hoàn toàn mới mang những đặc tính tốt của các phẩm giống. Đó là phương pháp lai nào sau đây ?
Lai kinh tế đơn giản
Lai kinh tế phức tạp
Lai gây thành
Tất cả các câu trên đều đúng
A
B
C
D
Câu 2: Người ta cho rằng, Trong lai gây thành không nên giao cho tự giao giữa những con lai F1 vì tính chất di truyền của con lai F1 chưa ổn định. Nhận định đó đúng hay sai?
ĐÚNG
SAI
A
B
1. Trong phương pháp nhân giống thuần chủng bố mẹ phải như thế nào với nhau?
2. Khi ghép đôi giữa các cá thể khác giống với nhau, đời con tạo ra trong phương pháp đó gọi là phương pháp gì?

3. Trong phương pháp nhân giống thuần chủng đời con sinh ra có đặc điểm như thế nào so với bố và mẹ?
6. Khi tiến hành lai hai hay nhiều giống với nhau sau đó chọn lọc các đời lai tốt để nhân lên tạo thành giống mới. Đó được gọi là phép lai nào?
5. Đời con tạo ra có sức sản xuất cao và chỉ để nuôi lấy sản phẩm, không dùng làm giống. Đời con tạo ra trong phương pháp đó gọi là phương pháp gì?
4. Hiện tượng đời con sinh ra có sức sống và khả năng sản xuất cao hơn bố mẹ. Đó là hiện tượng gì trong sinh học?
8. Trong phương pháp lai đời con sinh ra có đặc điểm như thế nào so với bố mẹ?
7. Lai kinh tế đơn giản là lai giữa mấy giống với nhau?
9. Lai kinh tế đơn giản là lai giữa mấy giống với nhau?




Bài tập về nhà: